College 6 - Feyerabend Flashcards
Wie was Feyerabend?
- Leefde in de 20ste eeuw
- Geboren in Wenen
- Deed eerst conservatorium (zang)
- Ging na een jaar filosofie en natuurkunde studeren
- Leerling van Popper in Londen
- Bevriend met Lakatos (wilden samen een boek schrijven als tegenpolen)
- Publiceerde in 1975 boek: ‘against method’
Wat is het basisidee van Feyerabend’s wetenschapsfilosofie?
Dé wetenschappelijke methode bestaat niet volgens Feyerabend.
Ondanks haar monopoly is de westerse wetenschappelijke methode is maar één manier of traditie om kennis te verkrijgen naast vele andere.
ALS er een principe zou moeten gelden in de wetenschap, dan zou dat dit moeten zijn: ‘anything goes!’
Kun je invloeden van Popper en Kuhn aanwijzen in Feyerabend’s wetenschapsfilosofie?
Popper:
- Menselijke feilbaarheid (fallibilisme).
- Maar: niet alleen de inhoud van wetenschappelijke theorieën zijn gissingen, ook de methode (ALLES is feilbaar, we zijn nog maar net begonnen aan de zoektocht).
Kuhn:
- We zijn ALLEMAAL gehersenspoeld opgegroeid in een bepaald paradigma/traditie.
- Er zijn geen objectieve feiten (wat feiten zijn worden bepaald door je denkraam) —> relativisme
Waar pleit Feyerabend voor? En waarom?
Hij vraagt zich af hoe je het kunt doorbreken dat je dat waarmee je bent opgegroeid als vanzelfsprekend beziet.
1.) Theoretisch pluralisme
Met één perspectief kun je nooit de complete complexiteit van de werkelijkheid vangen, met haar vele facetten.
2.) Methodologisch anarchisme
Er is geen universele wetenschappelijke methode. We moeten zo veel mogelijk verschillende methoden uitproberen. Alles wat je op de universiteit hebt geleerd moet je naast je neer kunnen leggen.
3.) Contra-inductie
Doorbraken en het tegengaan van dogmatisme binnen de wetenschap kan door theorieën op te stellen die tegen het heersende wereldbeeld gaan. Om dat te kunnen doen moet je moedig zijn en bestaande regels aan je laars lappen.
Welke belangrijke verdiensten heeft een theorie die tegen de feiten ingaat, volgens Feyerabend?
- ) Stilzwijgende vooronderstellingen van het bestaande wereldbeeld worden blootgelegd.
- ) Allerlei bekend geachte feiten krijgen een nieuwe duiding
Op deze manier kunnen we de ‘oceaan die voor ons ligt’ van Newton gaan ontdekken.
Wat voor voorbeelden gebruikt Feyerabend van moedige wetenschappers?
- ) Galileo Galilei (16de eeuw)
- Hij ging tegen het heersende wereldbeeld in. Toen hij zijn boek ‘dialogo’ publiceerde werdt het geocentrisme van Ptolemeus op alle universiteiten onderwezen
Hij hield zich niet netjes aan de regels:
- Naast argumenten gebruikte hij ook retoriek/propaganda
- Gebruikte een telescoop wat in zijn tijd nog niet getest was als een betrouwbare bron van kennis
2.) Giordano Bruno (16de eeuw)
- Ging ook tegen het heersende wereldbeeld in, door te zeggen dat onze zon een ster is en dat er meer aardes zijn en aliëns.
- Hij werd levend verbrand.
Waarom is onze samenleving volgens Feyerabend niet ideologisch neutraal, en waarom pleit hij voor een scheiding tussen staat en wetenschap?
De overheid heeft inspraak op wat er onderwezen wordt op scholen (institutie). Wetenschap wordt zo als iets vanzelfsprekends gezien.
Eigenlijk zou onderwijs (net als religie) gescheiden moeten worden van de staat volgens Feyerabend. Zo zou het volk zelf kunnen kiezen wat er onderwezen wordt op universiteiten.
