College 2 - Logisch Positivisme

Question 1

Wat was het ideaal van de logisch positivisten?

Answer 1

Ze wilden een nieuwe start maken door de stal van de wetenschap uit te mesten —> duisternis moest plaatsmaken voor orde, helderheid en een wetenschappelijk wereldbeeld.

Question 2

Hoe dachten de logisch positivisten over Kants kennistheoretische erfenis?

Answer 2

Ze dachten dat het wél mogelijk is om kennis van de objectieve waarheid te verkrijgen, dus ‘goede wetenschap (die overeenkomt met de werkelijkheid)’ en geen pseudowetenschappelijke nonsense.

Kant werd dus aan de kant geschoven: ze zetten een dikke streep door zijn synthetisch a priori.

Zo grepen ze terug naar Hume, met zijn onderscheid tussen ‘matters of fact’ dat nieuwe wetenschappelijke kennis kan creëren dankzij empirisme en ‘relations of ideas’ dat alleen nuttig is voor analyse.

Question 3

Op welke punten onderscheidt de vroege Wittgenstein zich van het logisch positivisme? Welke overeenkomsten zijn er aan te wijzen?

Answer 3

Wittgenstein zei: “Van dat waarover niet kan worden gesproken, moet men zwijgen”.

Wat Wittgenstein bedoelde:

‘Van dat waarover niet kan worden gesproken’ = dingen die we niet kunnen weten (het mystieke / hogere)

‘moet met zwijgen’ = draait het leven om, maar we kunnen er niets zinvols over zeggen

Wat de Logisch Positivisten ervan maakten:

‘Van dat waarover niet kan worden gesproken’ = dingen die we niet kunnen weten (pseudowetenschap)

‘moet met zwijgen’ = onzin en betekenisloos

Question 4

Welk demarcatiecriterium introduceerden de logisch positivisten en welke problemen kleefden er aan dit criterium?

Answer 4

Het verificatie principe:

“Alleen die uitspraken zijn zinvol als ze waar zijn”

Dus:

• alle uitspraken die in beginsel/principe te verifiëren zijn = wetenschap
• alles dat NIET verifieerbaar is = pseudowetenschap/betekenisloos

Te verifiëren betekent: kennis die terug te leiden valt tot objective feiten (funderingsdenken): sense data (kleinste legoblokjes van de werkelijkheid verkregen door zintuigelijke waarnemening, waar geen meningsverschil over kan bestaan).

PROBLEMEN:

1.) Wat als iets -nog niet- verifieerbaar is? Voorbeeld: zijn er bergen op de achterkant van de maan? Hoe lang mag het duren tot we in staat zijn om dat de verifiëren? Betekent dit dat we ook moeten wachten tot we ooit een methode uitvinden om het bestaan van God te kunnen verifiëren?

2. ) Wat zijn sense data precies?
   - Volgens Carnap: ongeïnterpreteerde gewaarwordingen (zeker, maar geen link met externe wereld)
   - Volgens Neurat: geïnterpreteerde waarnemingen (link met externe wereld, maar niet zeker)

Question 5

Wat waren de problemen van het logisch positivisme?

Answer 5

1. ) De verificatieprincipe is te sterk (je gooit de baby met het badwater weg), natuurwetten zijn bijvoorbeeld niet verifieerbaar —> probeerden op te lossen met confirmatie (bevestiging van vermoeden), wat weer te zwak is want zo komt pseudowetenschap weer binnen (met vage voorspellingen). (kritiek Popper)
2. ) theorie-geladenheid van observatie: interpretatie zit al in het waarnemen (kritiek Kuhn)
3. ) Theorieën zijn onderbepaald/ondergedetermineerd door data (ze dachten heel naïef dat het mogelijk is om deductief een theorie af te kunnen leiden uit observatiedata)
4. ) Feiten verzamelen verondersteld een conceptueel schema (kritiek wetenschapsfilosofie)
5. ) Duhem-Quine these (een theorie is nooit in isolatie te toetsen, want altijd verbonden met allerlei andere theorieën)