College 10: cardiovasculaire aandoeningen Flashcards
ischemie
verminderde bloedtoevoer naar organen of weefsels
functie van het hart
bloed rondpompen zodat alle weefsels en spieren zuurstof krijgen
coronary arteries
kransslagaders
kransslagaders
- liggen op de hartspier
- voorzien de hartspier van zuurstofrijk bloed
ischemische hartziekten
heeft te maken met de aders op het hart
structurele hartziekten
heeft te maken met hartfalen, de hartspier zelf
atria
- boezems
- komen voor de hartkamers
- hier komt het bloed aan en gaat het via hartkleppen naar de hartkamers toe
hartboezems
- komen voor de hartkamers
- hier komt het bloed aan en gaat het via hartkleppen naar de hartkamers toe
hartkamers
- vanaf hier gaat het bloed via de aorta naar de rest van het lichaam
- het bloed stroomt vanuit de boezems door hartkleppen heen
Als je een hart vanuit jezelf bekijkt, aan welke kant komt dan bloed aan wat al langs de longen is geweest en dus zuurstofrijk is?
- linkerkant
- als je een hart vanuit jezelf ziet en dus niet van voren, komt zuurstofarm bloed aan in de rechterboezem –> rechterkamer –> longslagader –> longen –> longader –> linkerboezem –> linkerkamer –> aorta –> rest van het lichaam
wanneer heet iets een slagader?
- als het bloed van het hart afstroomt
wanneer heet iets een ader?
- als het bloed naar het hart toestroomt
is de aorta een ader of slagader?
slagader, het bloed gaat van het hart af naar de rest van het lichaam
2 verschillende hart- en vaatziekten
- cardiale condities
- perifeer vaatlijden
(er zijn er meer, maar deze worden besproken)
3 soorten cardiale condities
- coronary artery disease (CAD)
- hartfalen
- ritme- en geleidingsstoornissen
2 typen van coronary artery disease (CAD)
- angina pectoris (pijn op de borst)
- myocardinaal infarct
angina pectoris
- 1 van de vormen van CAD
- er moet worden uitgesloten dat het niet aan het hart ligt
- is moeilijk te zien
- kan een teken zijn dat een hartinfarct eraan zit te komen
CAD
- coronary artery disease
- een van de drie soorten cardiale condities
- vernauwing of blokkage van kransslagaders
mycardinaal infarct
- afgesloten kransslagaders doordat een bloedpropje of plaque de boel tegenhoudt
diagnose van CAD
- ECG
- echo
- bewegingstest
- bloedtest
- katheterisatie
diagnose van CAD: ECG
- electrocardiogram
- maakte een hartfilmpje wat de elektrische signale van je hart weergeeft
diagnose van CAD: echo
- om te kijken wat NIET voorzien wordt van bloed
diagnose van CAD: bewegingstest
- om te kijken wanneer iets pijn doet
diagnose van CAD: kathetirisatie
- via lies een incisie maken en een stent plaatsen
hoe kan CAD veroorzaakt worden
- door een plaque, artherosclerose
atherosclerose
- vanaf 30 jaar krijg je kleine beschadigingen aan je hart en vaatstelsel (door bijv. hoge bloeddruk)
- bij atherosclerose is er sprake van vetophoping in die haarscheurtjes in een ader, waardoor een hobbeltje ontstaat –> plaque
- in de plaque kan er iets gaan ontsteken –> laat los –> kan een ader blokkeren
risicofactoren van atherosclerose
- niet te veranderen
- te veranderen
- pychologisch
niet te veranderen risicofactoren van atherosclerose
- man zijn
- ouder worden
- overerfbaarheid
te veranderen risicofactoren van atherosclerose
- hypertensie (langdurige hoge bloeddruk)
- slechte cholesterol
- diabetes
- obesiteit
- te weinig beweging
- roken
psychologische risicofactoren van atherosclerose
- stress
- emotionele distress
- sociale isolatie
- persoonlijkheid
behandeling van CAD
- medicatie
- bypass
- PCI
behandeling van CAD: medicatie
bèta-blockers om hoge bloeddruk te verminderen
behandeling van CAD: bypass
- ook wel CABG
- arts maakt een omleiding voor het bloed om de vaten heen die vernauwd zijn
- is vrij heftig
behandeling van CAD: PCI
- katheter/stent
- via lies naar boven –> in vernauwing een ballonnetje opblazen –> stent plaatsen –> ballon weg
hartfalen
- een van de drie soorten cardiale condities
- ook wel chronic heart faillure genoemd
- structurele verandering aan het hart
- vaak terminale fase, progressief
CHF
chronic heart faillure/ hartfalen
prevalentie van hartfalen/CHF in NL
160.00-175.00
symptomen van CHF
- moeheid
- kortademigheid
- oedeem (veel vocht) in longen en enkels
oorzaak CHF
- linkerkamer van het hart heeft geen kracht meer o rond te pompen –> minder bloed wordt rondgepompt –> minder voedingsstoffen en zuurstof voor weefsels en organen
behandeling voor CHF
- medicatie (o.a. vochtafdrijvers)
- pacemaker (voor het synchroon kloppen)
- harttransplantatie
- kunsthart (LAVD)
LAVD
- kunsthart
- uitwendige slang
- ondersteunt je hart
ritme- en geleidingsstoornissen
- een van de drie soorten cardiale condities
- storingen in het normale hartritme, wat vanaf sinusknoop naar de kamers gaat
- 5 verschillende soorten
5 soorten ritme- en geleidingsstoornissen
- bradycardia
- tachycardia
- atriaflutter
- ventriculaire tachycardia
- vetriculaire flutter
bradycadria
hartritme te LANGZAAM
behandeling van bradycardia
pacemaker
tachycardia
hartritme te SNEL
behandeling van tachycardia
ICD
ICD
- implantable cardioverter defirbillator
- lijkt op pacemaker, maar deze kan óók een elektrische schok afgeven
atria flutter
- tachycardia in hartkamers
- kan voor propjes zorgen
ventriculaire tachycardia
hoege bloeddruk in ventrikels/kamers
ventriculaire flutter
trillen
perifeer vaatlijden
- PAD
- vernauwingen in de lagere delen van de beenaders
- vaak pijn in de benen
PAD
- peripheral arterial disease
- perifeer vaatlijden
waar is perifeer vaatlijden mee gerelateerd
met roken
hoe kan je bij perifeer vaatlijden van pijn in de benen afkomen
- wandelen, ook al doet dat pijn, want dan gaan aders nieuwe vertakkingen aanmaken
waardoor is bij PAD behandeltrouw moeilijk
er is vaak GEEN levensbedeigende situatie aan vooraf gegaan, zoals bij een hartaanval wel zo is, waardoor leefstijlveranderingen moeilijker zijn
psychologisiche risicofactoren van CAD (dat aan de kransslagaders)
- angst (48% meer kans op overlijden eraan)
- depressie (2x meer kans)
- sociale support (tot 2 x meer kans)
- persoonlijkheidstype A (niet genoeg bewijs)
- boosheid (19% meer kans)
- type D persoonlijkheid
hoe sociale support CAD beïnvloed
- via gedrag: aangespoord worden door sociale omgeving
- sociaal isolement –> cortisol omhoog –> hart- en vaatziekten
type D persoonlijkheid
- hoog negatief affect
- hoge sociale inhibitie (niet dele met familie)
2 paden voor type D en CAD:
- gedrag
- HPA-as
2 paden voor type D en CAD: gedrag:
- angstig –> ongezonder leven
- behandeltrouw slecht door isolatie
2 paden voor type D en CAD: HPA-as
- HPA-as activatie –> hormonen en ontstekingsmarkers
hoe vaker de HPA-as geactiveerd wordt, hoe hoger de kans op ontsteking in plaques
stress en CAD
- adrenaline: acuut, bloeddruk omhoog –> schade aan vaten, kans op ritmestoornis
- cortisol: lange termijn, bloed stroperiger –> meer vetten en suikers –> atherosclerose
tako-tsubo
- linkervetrikel/linkerkamer in dan heel groot
- kan dodelijk zijn
wat als eerste behandelen: angst/depressie of CAD?
- ligt aan ernst van CAD, maar over algemeen als het kan:
- eerst angst/depressie, die kunnen gedragsveranderingen belemmeren
- eerst psychologisch gezond en dan fysiek
psychosociale problemen als gevolg van CAD:
- leven met ICD
psychosociale problemen als gevolg van CAD: leven met ICD
- kan beangstigend zijn, kan zomaar een schok geven
- kan goed en veilig gevoel geven, dat ding kan mijn leven redden
patient-reported-outcomes
zelfgerapporteerde symptomen, gevoelens en andere ervaringen van patienten met CAD
psychologische interveties voor CAD
- psychotherapie
- psycho-eductaie
-CGT - medicijnen
- stressreductie
- beweging
-counceling
–> helpt psychologisch gezien (tegen bijv. depressie), maar verlaagt mortaliteit NIET
probleemanalyse van een psycholoog
interview + vragenlijsten
cardiologie en psychologie
- door cardiologie erkenning van psychologische risicofactoren
- doorverwijzen naar revalidatie voor psycho-educatie
- positief affect kan positieve invloed hebben op cardiale gezondheid
