collageenweefsel Flashcards
voorkomen & soorten weefsels
1 vezel = enkel trekkracht
- samenstelling van bindweefsel
- collageen = sterkte & stijfheid
- elastische vezels = rekbaarheid
- reticulaire vezels = volume
- grondsubstantie = onderlinge wrijving verminderen - eigenschappen afh van
- samenstelling van weefsel = types vezel
- oriëntatie van vezels
- meer vezels parallel met bepaalde richting = sterker
specifiek gedrag collageen
1) pezen
- parallele oriëntatie = trekbelasting
- geen krachtverlies tussen spier & bot
- bijna volledig collageen
2) huid
- door elkaar heen = alle richitingen
3) ligamenten
- tussen in + afh functie = verschillende richtingen met hoofdzakelijke richting
- stabiliseren van gewrichten
- bijna volledig uit collagene vezes
–> behalve lig. flavum (wervelkolom) & lig. nuchae (nek) = 2/3 elastische vezels
- flavum = wortel bescherming & voorspanningen overdragen op disci
vezelheroriëntering
spanningsrek kromme types vezel
collageen = sterk & taai
- toelaatbare trekspanning = 1/2 cortikaal bot
- snelle stijging bij weinig uitrekking
- top & daling voor breken = microtraumata
elastische vezels = zwak & bros
- toelaatbare trekspanning = 1/10 cortikaal bot
- langzame stijging bij veel uitrekking
- exponentiële stijging voor breken
–> combinatie collageen & elastische vezels = elastisch bij beweging door elastine vezels maar einde van beweging door collageen
verloop spanning op pezen
- ongestrekte golven
- spanning
- strekking van golven
- strekking van collagene vezels
- microtraumata
- passeren vloeigrens
- weefselbreuken
- totale breuk bij 6-7% rek
overbelastingsletsel
- mircobreuken die zich niet kunnen genezen
- ontsteking, zwelling & roodheid = daling van belastbaarheid
bot-ligamentcomplex
= verlagen van spannignscontenctratie
- ligament einde
- verstrengeling collageen vezels met vezeligkraakbeen
- gemineraliseerd vezelig kraakbeen
- corticaalbot
test van voorste kruisband
voorste schuiflade test
1. lig met knieën in flexie
2. trekken aan tibia
3. normaal enkele mm, scheur = cm
4. vergelijken andere kant
gevolgen van ligamentaire letsels
- ligamentair letsel
- instabiliteit
- compensatie = musculaire hypertonie
- voorste kruisband = mm. hamstrings
- inversie trauma = mm. peronei - vermoeiing van spieren
- hoge kans op letsels
creep effect
- lage maar constante & langdurige belasting
- ingipsingen van klompvoetjes bij geboorte
- braces bij scoliose
- in elastisch gebied blijven - langzame vervorming = creep
- maximale rek tijdens eerste 6-8u
- kan maandenlang aanhouden = belastingsrelaxatie
effect van belastingssnelheid
- hoge belastingssnelheid
- hogere energieopname
- hogere verlening collageen
- hogere breeksterkte
- bot blijft intact, collageen niet
<=> lage snelheid = avulsie fractuur
remodellering van ligamenten
remodellering
- door belasting
- hogere collageen gehaltes
- specifiek voor belastingsrichtingingen
- al na 6 weken
immobilisatie
1. 8 weken gips = 40% verminderde treksterkte
- 600-800 isotonische oefeningen tijdens immobilsatie geen effect
- fysiologische belasting kan nooit nagebootst worden
2. 5 weken hersel = 20% verlaging
3. terug 100% na 12 maand = turnover van collageen = “nieuw ligament”
ouderdom = immobilisatie gevolgen
- degeneratieve verschijnselen
- verlaagd niveau van activiteit
- verhoogde ziektetoestand
soorten pezen
1) pezen
- overbrengen trekbelasting van spier naar bot
- bewegingen & stabilisaties
2) peesschedes
- plaatsen waar pezen worden blootgesteld aan grote wrijvingskrachen
- dubbelwandige bindweefselkoker gevuld met synoviaalvocht
–> binnenwand verbonden met pees
3) peritendineum = losmazig bindweefsel rondpezen = bescherming tegen kleine wrijvingskrachten
4) ringvorminge ligamenten
- omhullen pees/peesschede
- vb vingers
- zorgt voor contact van bot/spier = onveranderlijke richting kracht
–> katrol/pullyfunctie
–> identieke functie, gedrag & aanhecting als ligament
spanning afh v
- grootte van spiercontractie
- lente spierbuik
- peesgrootte in verhouding tot spiergrootte
–> trekkracht pees = 2x spier
spierrupturen vs peesrupturen
trekkracht pees = 2x spier
spier = goed doorbloed = snelle turnover & herstel
pees = slecht doorbloed = trage turnover & hertsel
–> tot een jaar
peesonsteking
- rust voor genezing
- geen ingipsing = zwakker maken
- ontstekingsremmers
- infiltratie met coritosne = volledig wegnemen onsteking
–> max = 3 keer: verzwakken collageen
normale activietien = 1/4 van maximale spanning
sport activeiten = naderen of overschrijden spanningen
–> hinkstapspringen: laatste sprong = 13 x lichaamsgewicht
pees remodellering bij platvoet
= afh van mechanische spanningen
achillespees
1. platvoet
2. overpronatie = valgus
3. mediaal spanning op kuit & achillespees
4. mediale hypertrofie
5. als kine hypertrofie natuurlijk = gelijk laten verlopen
pees ruptuur
chirurgisch hechten
- proximaal & distaal stuk verbinden met ≈ oorspronkelijke lengte
- glijmechanismen herstellen
soorten
1. onderbroken hecting
- parallel aan vezels
- zuivere trekbelasting maar niet trekvast
- 25% vas visbeck
2. Kessler
- transversaal & parallel in weefsel ankeren
3. Bunnel
- transversaal & schuin in weefsel ankeren
- beide trekbelasting & compressie
- beide 60% van visbeck
4. Visbek
- end-to-end
- loodrecht op verzels
- afschuiving & compressie
- gebrek aan lengte
herstel
- zwakst op dag 5
- 3 weken immobilisatie noodzakelijk
- wel belasting door statische samentrekking van spieren
- 20e dag = normale treksterkte
- langer dan 3 weken = adhesie met peesscheden
- normale sterkte na 12maand = turnover
klinische tekens pathologie
lokale gevoeligheid = lig & pees
pijn bij spanning = lig & pees
pijn bij weerstand = pees
verergert bij bewegen
verbetert bij rust
acute fase = scherpe pijn
–> veel onstekingscellen = dempen door ontstekingsremmers
chronische fase = doffe pijn
–> geen ontsteking meer = ontstekingsremmers nutteloos
acuut peesletsel = 1 overdreven moment
chronisch peesletsel = repetitieve belasting
soorten tendinopathie
tendinose = peesdegeneratie zonder inflammatoire cellen
tendinitis = peesinflammatie
paratenonitis = irritatie van weefsel rond pees
+ oedeem vorming
–> mogelijke splitting van vezels
