botweefsel Flashcards
bot
- functies
- beschermen inwendige organen
- bewegen & kinematische bewegingen mogelijk maken
- aanhecting van weke delen - eigenschap = veranderlijk
- dichtheid & vorm veranderen
- afh van belasting
- herstellen & remoddeleren
- vb van dichtheid = osteoporose
- vb van vorm = fractuusgenezing
sterkte & stijfheid
- elastisch gebied
- niet permanente verandering van vorm
- veel vormverandering = sterke stijging - vloeigrens
- niet-elastisch = plastisch gebied
- permanente verandering van voerm
- weinig vormverandering = zwakke stijging - breekpunt
- afgeleiden van grafiek
- opp onder grafiek = opgeslagen energie
- helling = stijfheid materiaal
- belasting per opp = N/cm2
- rek = cm/cm vervorming tov. oorspronkelijke lengte
-> gebruiken voor normalisatie = spannings/rek-kromme
rek
= vervorming tov. oorspronkelijke lengte
- lengte verandering
- verkorting/verlenging
- cm/cm - afschuiving
- hoekverschuiving
- rad/cm
elasticiteitsmodulus
- algemeen
- ε = epsilon
- binnen elastisch deel
- stijver materiaal = hogere elasticiteitsmodulus
- bot < glas < metaal - eigenschappen van materiaal
- lineair vb metaal = afschuiving door verplaating ionen
- niet-lineair vb bot = afhschuiving door loslaten ionen
- bros = weinig plastische vervorming vooraleer breekpunt = glas <=> taai = metaal
poreusheid
- soorten bot
- afh van volume bot dat niet-gemineraliseerd is
- corticaalbot = 5-30%
- spongieus bot = 30-90%
- afh van belasting - gevolgen
- stijfheid: corticaal > spongieus
- breekpunt: corticaal > spongieus
- rek: coricaal = 2% < spongieus = 7%
- spongieus = meer energie stockage - anisotropie
- verschillende mechanische eigenschappen in verschillende richtingen
- zowel corticaal als spongieus bot
- stijgheid & sterkte zijn het sterkst in meest belaste richting
- ≈ lengerichting
soorten belasting
- trek & torsi
- druk & compressie
- buiging
- afschuiving
- wringing
- samengestelde bewegingen
-> druk > trek > afschuiving
trekbelasting
- kracht
- weg van botstuk
- verlenging
- loslaten osteonen & cementlijnen - klinisch
- meestal spongieus bot
- basis metatarsaal V door m. peroneus brevis
- tuber calcanei door m. triceps sureae
drukbelasting
- kracht
- naar botstuk toe
- verkorting
- afschuiven van osteonen - klinisch
- wervels = verbreden, afplatten & indeuken
- door zwaartekracht
- door abnormale grote spiersamentrekkingen
- elektrocutie = brekken collum femoris
afschuiving
- kracht
- belasting // opp van doorsnede
- geen sterke richting
- anguilaire afschuiving
- maat = glijmodulus - klinisch
- meestal spongieus bot
- femorale condylen & tibiaplateau
- onderhangingen van diafyse
buiging
- kracht
- combinatie van trek & drukspanning
- ontstaan van trek & drukzijde
- op as = geen kracht, afstand as ≈ grootte van as
- assymetrie bot = trek & drukspanningen heffen elkaar niet op - klinisch
- onvolwassenen = compressie aan drukzijde
- volwassenen = scheurvorming aan trekzijde
wringing
- kracht
- draaiing rond as
- schuifspanning over hele as
- grootte ≈ afstand tot as
- maximale spanning op vlakken loodrecht op as - klinisch
- torsifractuur
- afschuiving in lengte richting
samengestelde belasting
- complexiteit
- assymertrie botstukken
- meerdere belastingen op bot - spieractiviteit
- spanningsverdeling wijzigen
- verkleinen of elimineren van spanningen door druk of trekspanning
- nadeel = vermoeiing
- vb: kuitspier tegen boot-topfractuur
belastingssnelheid
- invloed op
- breukpatroon
- omliggende weke delen
- door vrijgave van opgeslagen energie - lage belastingssnelheid
- energie kan dissiperen
- scheuren
- weinig of geen verplaatsing
- omliggende weefsels blijven intact
- therapie = gemakkelijk: ingipsing - hoge belastingssnelheid
- energie kan niet dissiperen
- snel vrijkomen van opgeslagen energie
- verbrijzeling van bot
- beschadiging weke delen
bot vermoeidheid
vermoeing
- zuivere breuk = 1 malig te hoge belasting
- vermoeiingsfractuur = herhaaldelijke lage belastingen met hoge belastingsfrequentie
- vermoeiingsdiagram = verband belasting ≈ belastingen = omgekeerd evenredig
- minder aantal belastingen als belasting vloeigrens naderd
process
1. schade
2. geen herstel
3. compensatie door spieren
4. vermoeiing
5. hogere schade
6. breuk
verschil trek & drukspanning breuken
- trek & drukbreuken
- trek = schuinverlopend
- druk = transversaal
- breeksterkte & stijfheid ≈ opp. van dwarddoosnede - buiging
- transversaal
- breeksterkte & stijfheid ≈ verdeling van massa rond neutrale as
- groter oppervlaktetraagheidmoment
- lengte van botstuk = bepaalt grootte van machtsarmen - torsi
- afh van zowel opp als verdeling massa
- groter polaire oppervlakte moment = sterker & stijver - werkelijkheid
- lange botten = grote buigspanningen ondervinden
- kokervorm = weerstand hiertegen door groot opp. moment
processen die invloed hebben op botten
botomvorming door fysieke activiteit
- wet van wolf
- bot hypertrofie door belasting <=> atrofie = stilzitten
- vorm & densiteit
ouderdom
- degeneratieve veranderingen
- verdunnen van bot & vergroten botholte
- door inactiviteit & minderde vascularisatie
- afname sterkte & stijfheid, maar niet heel veel
chirurgische veranderingen = defecten in botweefsel induceren
1. toevoegen of verwijderen van stukken in bot vb: schroeven
2. spanning ongelijkmatig verdelen
3. open doorsnede defect
4. tot 60% verlies
5. graded activity
6. herstel na 6 weken
fractuur genezing
- lokale verdikking = groter opp. moment
- therapie = osteosynthese materiaal
- te grote ondersteuning = atrofie door ontlasting
- matige ondersteuning best voor hypertrofie
