CH 11 - Geriatrisch trauma Flashcards
Verminderde fysiologische reserve
= verminderde adaptieve en homeostatische mechanismen die een verhoogde gevoeligheid voor de stress van letsel veroorzaken. Zie tabel.
Verminderde celfuncties.
Pre-existente condities die trauma beïnvloeden (5)
Cirrose, coagulopathie, COPD, ischemische hartziekten en DM. Pt’en met een of meer van deze condities hebben twee maar zoveel kans op overlijden dan pt’en zonder.
A - veranderingen (6) en management (3) ouderen
Veranderingen:
- Artritis/degeneratieve veranderingen mond en cervicale wervelkolom- kan openen van de mond en cervicale bewegingen bemoeilijken.
- Macroglossie
- Verminderde luchtwegreflexen.
Management:
- Tandloos; bemoeilijk omsluiting tijdens kap beademing, is gemakkelijker bij intubatie. Plaats gaasje tussen tandvlees en wand op betere fixatie van kap te bewerkstelligen.
- Let op goede maat van laryngoscoop en tubes.
- Verminderde medicatie dosis van sedatieven (o.a.barbituraten) 20%-40% om het risico op cardiovasculaire depressie te verlagen.
- Kunstgebit; kan loslaten en de luchtweg kan obstrueren. Laat in situ bij kap beademing wanneer er geen sprake is van obstructie, verbeterd omringing van de kap.
Rib fracturen - ouderen
Verminderde bot densiteit en verminderde compliantie longen en thoraxwand.
Primaire complicatie is pneumonie (30% risico).
Beh: pijnstilling en pulmonale hygiëne. Let op verdovende middelen gebruik, dit kan voor delier en respiratoire depressie zorgen
Traumatisch hersenletsel - ouderen
Moeilijk te onderscheiden van dementie, delier en depressie.
Let op bij antiplaatjes en anti-coagulantia gebruik en het ontstaan van bloedingen. (Protrombine, plasma en vitamine K)
Pelvis fracturen - ouderen
Mortaliteit 4x hogere vergeleken met jongeren. Pt heeft vaak osteoporose (of osteopenie).
Snel bloedproducten toedienen, kans op bloeding groot.
Veelvoorkomende oorzaken en symptomen bij ouderen mishandeling (6)
Fysiek, seksueel, verwaarlozing, psychologische, financieel en materiaal exploitatie en rechtenschending. Vaak meerdere vormen gecombineerd.
Symptomen: slechte hygiëne, dehydratie.
Ga de symptomen/fysieke na met de VG, discrepanties kunnen wijzen op mishandeling. Haal patiënten uit de mishandelde omgeving.
Management strategie bij ouderen
Overleg vroegtijdig met patiënt en familie over haalbare behandeldoelen.
Val - trauma mechanisme
Veelvoorkomende oorzaak van traumatisch hersenletsel.
Risicofactoren: leeftijd, fysieke achteruitgang, VG met eerder vallen, medicatie, dementie, onstabiele balans, visueel/cognitief en neurologische achteruitgang.
Penetrerend trauma
Is de 4e meestvoorkomende oorzaak van traumatisch overlijden bij ouderen > 65 jaar. Vaak gerelateerd aan zelf toegebrachte schotverwonding.
B - ouderen
Veranderingen in de complicatie van de longen en thorax. Verhoogd ademarbeid bij ouderen -> hoog risico op respiratoir falen.
Onderdrukking van hartfrequentie; hypoxie is moeilijk te diagnosticeren doordat compensatie met toename van hartfrequentie langer duurt/bij medicatie gebruik wordt onderdrukt.
Afwijkingen in bloedgas en kliniek is moeilijk omdat respiratoire/ventilatie afwijkingen ook pre-existent al aanwezig konden zijn.
Zie tabel
C - ouderen
Response op hypovolumie kan bestaat uit toename van systematische vasculaire weerstand en niet zichtbaar zijn in de hartfrequentie/cardiale output (bv door medicatie gebruik).
Hypotensie moeilijk te diagnosticeren omdat veel oudere anti-hypertensiva gebruiken. Denk bij RR 110/xx al aan hypotensie.
Let voor de diagnostiek van hypoperfusie op: base deficiëntie, lactaat en de shock index.
C - ouderen (3)
Response op hypovolumie kan bestaat uit toename van systematische vasculaire weerstand en niet zichtbaar zijn in de hartfrequentie/cardiale output (bv door medicatie gebruik).
Hypotensie moeilijk te diagnosticeren omdat veel oudere anti-hypertensiva gebruiken. Denk bij RR 110/xx al aan hypotensie.
Let voor de diagnostiek van hypoperfusie op: base deficiëntie, lactaat en de shock index.
Ouderen met circulair falen moeten behandeld worden alsof zij een bloeding hebben. Denk aan aanvullende diagnostiek als CVD/ECG.
B - veranderingen (6) en management (3) ouderen
Veranderingen:
- Toename kyfoscoliose
- Verminderde functionele reserve capaciteit
- Verminderde gaswisseling; hypoxie is moeilijk te diagnosticeren doordat compensatie met toename van hartfrequentie langer duurt/bij medicatie gebruik wordt onderdrukt.
- Verminderde hoestreflex
- verminderde mucocillaire opschoning van de luchtweg.
- Veranderingen in de complicatie van de longen en thorax. Verhoogd ademarbeid bij ouderen -> hoog risico op respiratoir falen.
Management:
- Gelimiteerde luchtweg reserve dus diagnosticeert respiratoir falen in een vroeg stadium; moeilijk omdat respiratoire/ventilatie afwijkingen ook pre-existent al aanwezig konden zijn.
- Snelle behandeling inzetten bij rib#
- Let op goede applicatie van mechanische ventilatie
C - veranderingen (3) en management (3) ouderen
Veranderingen:
- pre-existentie hartziekten/hypotensie; moeilijk te diagnosticeren omdat veel oudere anti-hypertensiva gebruiken. Denk bij RR 110/xx al aan hypotensie.
- Hypovolumie compensatie is anders; kan bestaat uit toename van systematische vasculaire weerstand en niet zichtbaar zijn in de hartfrequentie/cardiale output (bv door medicatie gebruik).
- Cardiale medicatie gebruik
Management:
- Kijk naar bewijs voor hypoperfusie: base deficiëntie, lactaat en de shock index.
- dien gebalanceerde resuscitatie toe en dien snel bloedproducten toe bij tekenen van shock
- Maak gebruik van geavanceerde en frequente monitoring (CVD/ECG)
Ouderen met circulair falen moeten behandeld worden alsof zij een bloeding hebben.
