celdood

Question 1

controlepunten?

Answer 1

om van de ene fase veilig naar de andere te kunnen gaan is er nood aan controlepunten tijdens de celcyclus

Question 2

checkpoints

Answer 2

zijn gekarakteriseerd om DNA-beschadigingen vast te stellen

Question 3

wat gebeurt er bij een checkpoint?

Answer 3

bij DNA beschadiging zal de checkpoint ervoor zorgen dat de celcyclus gestopt wordt zodat er tijd wordt ingebouwd voor DNA-herstel

Question 4

waar zitten de belangrijke checkpoints?

Answer 4

voornamelijk voor de aanvang van de S-fase en na de DNA-replicatie

Question 5

bij G1/S-checkpoint

Answer 5

wordt het stoppen van de celcyclus geïnduceerd door p53

Question 6

inductie van p21?

Answer 6

= CDK inhibitie en celcyclus arrest

Question 7

wat gebeurt er bij ernstige DNA-beschadigingen

Answer 7

bij erge DNA-beschadigingen zal p53 celdood induceren door bepaalde genen te activeren die in apoptotische signaaltransductie belangrijk zijn

Question 8

metafase checkpoint

Answer 8

detecteert of er een slechte allignatie is van de chromosomen thv mitotische spoelfiguur

Question 9

doel van metafase checkpoint

Answer 9

anafase verhinderen wanneer niet alle chromosomen op een bipolaire manier zijn aangehecht aan de mitotische spoelfiguur

Question 10

G2/M checkpoint (volledige en onvolledige replicatie)

Answer 10

• volledige DNA-replicatie = Cdk1/CycB complex wordt geactiveerd door Cdc25 waardoor mitose kan aanvatten
• onvolledige DNA-replicatie = Cdk1/CycB complex wordt niet gefosforyleerd omdat de Cdc25 inactief gehouden wordt door de checkpointeiwitten

Question 11

kanker definitie

Answer 11

fundamentele veranderingen ontstaan in de controle van de celdelingscyclus
= ongecontroleerde celproliferatie

Question 12

kanker -> mutaties in 2 verschillende vormen

Answer 12

• proto-oncogenen
• tumor suppressor

Question 13

inactivatie van tumor suppressor genen zoals Rb en p53 resulteert in…

Answer 13

dysfunctie van de eiwitten die normaal de celcyclus inhiberen

Question 14

passieve celdood

Answer 14

wanneer de cel door externe oorzaken wordt gedood

Question 15

actieve celdood

Answer 15

in de cel zal een moleculair mechanisme in gang worden gezet dat celdood zal induceren = gereguleerde celdood

Question 16

geprogrammeerde celdood

Answer 16

= wanneer gereguleerde celdood optreed zonder exogene factoren en dus deel uitmaakt van een normaal fysiologisch proces

Question 17

apoptose

Answer 17

= gekenmerkt door krimpen van cellen waarbij celmembraan intact blijft

Question 18

verloop van apoptose

Answer 18

• celcontacten worden verbroken en de cel laat los uit zijn omgeving
• cytoplasma wordt gecondenseerd
• organellen wordt opeengepakt
• in celkern = chromatinecondensatie

Question 19

blebs?

Answer 19

bij apoptose van de cel gaat de cel karakterisieke uitstulpingen vertonen

Question 20

ontstekingsproces bij apoptose?

Answer 20

is er NIET -> wordt niet geïnduceerd

Question 21

detectie van apoptose

Answer 21

= om na te gaan of er apoptose in cellen optreedt bestaan er een # cytologische kenmerken:
- cel,kern, membraanmorfologie
- DNA-organisatie, integriteit plasma, cytoplasma
- verlies van vitabiliteit
- DNA-fragmentatie
- caspase activiteit

Question 22

necrose

Answer 22

= morfologisch wordt dit getypeerd door zwelling van de cellen en organellen, vernietiging van celorganellen en uiteindelijk verlies van de integriteit van de plasmamembraan

Question 23

necrotische celdood geeft aanleiding tot …

Answer 23

ontstekingsreactie

Question 24

autofagie

Answer 24

grote hoeveelheden eiwitten en volledige organellen worden afgebroken

Question 25

wanneer de cel continu wordt gestimuleerd

Answer 25

kan de cel, celdood tot gevolg hebben

Question 26

moleculaire kenmerken van apoptose

Answer 26

= beveiligingssysteem om overbodige, verouderde, beschadigde of schadelijke cellen uit een multicellulair organisme te verwijderen op een propere manier

Question 27

wat zijn caspasen?

Answer 27

enzymen die verantwoordelijk zijn voor een heleboel van de degeneratieve veranderingen bij apoptose is een familie van cysteineproteasen

Question 28

caspasen kunnen opgedeeld worden in 2 groepen

Answer 28

- initiatoren - effectoren

Question 29

initiator-caspasen

Answer 29

activeren op hun beurt de 'downstream' effector-caspasen zodat een versterkte cascade ontstaat = centraal in het apoptose-proces staat het effector-caspase (caspase 3)

Question 30

actieve effector caspasen

Answer 30

klieven andere eiwitten zodat de cellulaire, morfologische en biochemische veranderingen ontstaan die kenmerkend zijn voor apoptose

Question 31

functie van caspasen

Answer 31

- stoppen van de celcyclus - inactiveren van DNA-herstel - inactiveren van de inhibitoren van apoptose - induceren van veranderingen in het cytoskelet

Question 32

extrinsieke apoptotische pathway

Answer 32

hierbij spelen doodfactoren een belangrijke rol via doodreceptoren

Question 33

intrinsieke apoptotische pathway

Answer 33

het gevolg van stress op celorganellen waarbij de focus ligt om mitochondriën

Question 34

DISC?

Answer 34

death inducing signalling complex -> doodfactoren binden op doodreceptoren waarbij verschillende eiwitten worden gerekruteerd naar het intracellulair dood-domein

Question 35

hoe ontstaat de apoptose (stappen)

Answer 35

- thv DISC wordt procaspase-8 omgezet in actieve caspase-8 - onmiddelijke activering van caspase-3 - daaropvolgende klieving van andere eiwitten zorgt ervoor dat apoptose ontstaat

Question 36

verhouding van pro- en anti-apoptotische Bcl-2-dimeren

Answer 36

- meer Bcl = cel overleeft - meer Bax = apoptose

Question 37

wat is p53?

Answer 37

= transcriptiefactor die de expressie van 100en genen controleert die belangrijk zijn bij het stoppen van de celcyclus, apoptose en celveroudering = cruciaal voor genomische instabiliteit

Question 38

in normale cel, hoe zit p53? bij beschadiging?

Answer 38

- in normale cel wordt dit inactief gehouden door Mdm2 - bij DNA-beschadiging zal het Mdm2/p53 complex dissociëren => activatie van p53 => activatie p53 = arrest celcyclus zodat DNA-herstel kan optreden + cel leeft OF = apoptose w geïnduceerd -> schadelijke cel verdwijnt