carbs 1 Flashcards
jakie są funkcje węglowodanów?
energetyczna:
- skrobia (glukoza)
- sacharoza (glukoza, fruktoza)
- laktoza (glukoza, galaktoza)
- glikogen (glukoza)
składniki ważnych związków:
- DNA, RNA (pentozy)
- ATP, ADP, AMP i inne nukleotydy purynowe i pirymidynowe (pentozy)
- NAD, NADP, FMN, FAD (pentozy)
składniki glukokoniugatów (glikoprotein i proteoglikanów):
- przeciwciała (γ-globuliny)
- białka układu krzepnięcia krwi
- składniki macierzy pozakomórkowej
- związki niezbędne w procesach gojenia ran, migracji komórek
(w tym nowotworowych)
- wiele innych funkcji
glikozydy (jako leki):
- glikozydy nasercowe – glikozydy naparstnicy, ouabaina
- niektóre antybiotyki – np. erytromycyna – zawiera aminocukry
funkcja strukturalna:
- celuloza (rośliny)
- chityna (skorupiaki)
- peptydoglikany (bakterie)
jaki % spożytych składników pokarmowych powinny stanowić cukry?
58%
jak dzielimy ziarna skrobii?
amyloza (łańcuch nierozgałęziony, połączenia alfa1-4, korzystniejsze dla zdrowia)
amylopektyna (łańcuch rozgałęziony, połączenia alfa1-4 i alfa 1-6)
IG/indeks glikemiczny=
stężenie Glc we krwi po posiłku zawierającym 50 g węglowodanów/stężenie Glc we krwi po spożyciu 50 g Glc
co to jest skrobia oporna?
Skrobia oporna na działanie a-amylazy. Nie jest trawiona w jelicie cienkim.
W jelicie grubym podlega działaniu enzymów bakteryjnych.
Końcowymi produktami są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA)
jaki jest substrat alfa amylazy ślinowej ?
skrobia
jakie są produkty katalizy alfa amylazy ślinowej?
dekstryny i maltoza/izomaltoza
gdzie inaktywowana jest alfa amylaza ślinowa?
w żołądku pH=2
jakie są produkty katalizy alfa-amylazy trzustkowej?
dekstryny graniczne + maltoza + izomaltoza (+ maltotrioza)
jakie są enzymy rąbka szczoteczkowego? (w kontekście trawienia węgli)
maltaza
izomaltaza
laktaza
sacharaza
beta glikozydaza
trehalaza
co aktywuje amylazę ślinową?
Cl-
jakim typem enzymu jest alfa amylaza trzustkowa/ślinowa ze względu na miejsce hydrolizowanych wiązań?
endoglikozydaza
co hamuje aktywność alfa amylazy ślinowej?
kwaśne środowisko żołądka
co hamuje aktywność amylazy trzustkowej?
akarboza- oligosacharyd (stosowana w
cukrzycy typu 2), obniża stężenie glukozy i
triacylogliceroli we krwi.
z czego składa się sacharoza?
glukoza i fruktoza
z czego składa się izomaltoza?
glukoza *2
z czego składa się maltoza?
glukoza*2
z czego składa się laktoza?
glukoza i galaktoza
z czego składa się trehaloza?
glukoza*2
jakim typem enzymu jest glukoamylaza ze względu na miejsce hydrolizowanych wiązań?
egzoglukozydaza
co hamuje aktywność glukoamylazy?
akarboza
gdzie występuje glukoamylaza?
enzym rąbka szczoteczkowego
jakie są substraty glukoamylazy?
amyloza, amylopektyna, glikogen, maltoza
jakie są substraty sacharazy/izomaltazy?
sacharoza, maltotrioza, maltoza
jakie są substraty izomaltazy/maltazy?
dekstryny, maltoza, maltotrioza
jakie enzymy należą do beta glikozydaz?
- glukozylo-ceramidaza
- laktaza
jakie są substraty glukozylo-ceramidazy?
ceramidy (w glikolipidach)
jakie są substraty laktazy?
laktoza
jakie są substraty trehalazy?
trehaloza
jak zakotwiczone są w nabłonku wszystkie enzymy rąbka szczoteczkowego oprócz trehalazy?
końcem N
jak zakotwiczona do nabłonka jelita jest trehalaza?
Trehalaza jest zakotwiczona
poprzez
glikozylo-fosfatydyloinozytol
niedobór genetyczny jakiego enzymu może prowadzić do nietolerancji sacharozy?
sacharazy/izomaltazy, ale nie wpływa na trawienie skrobi.
co jest czynnikiem etiologicznym wrodzonej nietolerancji laktozy?
brak ekspresji genu kodującego laktazę;
objawy pojawiają się krótko po urodzeniu; bardzo rzadki
charakterystyka pierwotnej nietolerancji laktozy
rozwijający się w późniejszym wieku
(ang. primary late-onset), objawia się po 2 roku życia
jaki może być powód wtórnej nietolerancji laktozy?
stany zapalne jelita w celiakii,
chorobie Leśniowskiego-Crohna (ang. inflammatory bowel disease),
zakażeniach wirusowych i pasożytniczych
jak zdiagnozować nietolerancję laktozy?
Test nietolerancji laktozy:
Pomiar ilości wydychanego wodoru po spożyciu laktozy (10-50 g)
Test tolerancji laktozy:
Pomiar stężenia glukozy we krwi po spożyciu laktozy (10-50 g)
jak można leczyć nietolerancję laktozy ?
Podawanie laktazy zmniejsza dolegliwości
jaki błonnik jest rozpuszczalny?
pektyny, gumy, mucyny
jaki błonnik jest nierozpuszczalny?
ligniny, celuloza, hemiceluloza
jakie są funkcje błonnika?
- zwiększa ruchliwość jelita*
- rozluźnia stolec obniżając ciśnienie wywierane na ścianę jelita
- zmniejsza wchłanianie cholesterolu (ale też witamin rozpuszczalnych
w tłuszczach i niektórych minerałów)
do czego bakterie rozkładają niestrawione węglowodany?
octan
maślan
propionian
mleczan
czym jest laktuloza i co powoduje?
Osmotyczny lek przeczyszczający - nietrawiony i niewchłaniany.
Rozkładany przez bakterie do kwasów organicznych – mleczanu, octanu, propionianu i maślanu.
Poprzez zmianę ciśnienia osmotycznego powoduje wzrost ilości wody w jelicie co wywołuje efekt przeczyszczający.
gdzie w przewodzie pokarmowym zachodzi absorpcja monosacharydów?
zachodzi głównie w dwunastnicy i w przednim odcinku jelita czczego
jakie przenośniki glukozowe są w błonie apikalnej ENTEROCYTÓW?
SGLT1
GLUT2
GLUT5
SGLT1
kotransporter sodowo-glukozowy 1;
przenośnik sodowo-glukozowy,
transportuje również galaktozę;
transport wtórnie aktywny;
2 Na+ + 1 Glc do środka;
sprzężony z działaniem pompy sodowo-potasowej
GLUT2
transporter glukozowy 2;
przenośnik glukozy/galaktozy/fruktozy
dyfuzja ułatwiona;
przenosi węgle z jelita do enterocytu ale też z enterocytu do krwi
GLUT5
transporter glukozowy;
przenośnik FRUKTOZY
dyfuzja ułatwiona
gdzie występuje SGLT2?
w nerkach
jaki jest inhibitor SGLT2?
inhibitor - gliflozyna (stosowana w
cukrzycy typu 2) – hamuje
reabsorpcję glukozy z moczu
jakie główne składniki pokarmowe aktywują SGLT1?
glukoza
Na+
glukagon
jakie główne składniki pokarmowe hamują aktywność SGLT1?
insulina
fluoryzyna
leptyna
jakie transportery są obecne na błonie apikalnej enterocytu pomiędzy posiłkami/po sekrecji insuliny (1) a jakie po posiłku bogatym w węglowodany(2)?
(1) SGLT1 bo jest niezależny od insuliny, GLUT 2 się chowa bo jest przez insulinę pakowany do pęcherzyków trzanportowych
(2) SGLT1 i GLUT2
przez jaki receptor może być regulowane wchłanianie monosacharydów do enterocytów?
T1R2/R3
jakie są ligandy T1R2/R3?
słodziki
glukoza
galaktoza
fruktoza
jak działa pobudzenie T1R2/R3?
drugi przekaźnik PLC –> fosfolipaza C
aktywacja PKC –> kinazy białkowej C
wywalanie na błonę apikalną GLUT2
ZWIĘKSZENIE wchłaniania węglowodanów z jelita
jak wygląda dystrybucja węglowodanów u osób dorosłych?
40% leci do mózgu
40% do mięśni szkieletowych
20% do skóry i erytrocytów gdzie może być przerobiona do mleczanu (z niego z powrotem można zrobić glukozę)
jak wygląda dystrybucja węglowodanów u dzieci?
80% do mózgu
10% do mięśni szkieletowych
10% do erytrocytów i skóry
jakie jest prawidłowe stężenie glukozy we krwi na czczo?
70-99mg/dl lub 3,9-5,5mM/L