Bolesti područja glave i vrata (10)

Question 1

morbus rendu osler weber (hereditarna hemoragična telangijektazije)

Answer 1

povezan sa krvarenjem iz nosa

Question 2

furunculus nasii

Answer 2

upala vanjskog djela nosa
zbog dobre prokvljenosti upalni procesi u nosu mogu brzo probiti u velike vratne vene i kavernozni sinus

Question 3

upala sluznice nosa i paranazalnih sinusa

Answer 3

alergijske upale
rinovirusi (najčešći uzročnici akutnog rinitisa (upale nosa) )
bakterijske superinfekcije nakon virusne upale dovode do kroničnog rinitisa
imunokomromitirani bolesnici skloniji su gljivičnim infekcijama
WEGENEROVA GRANULOMATOZA - bolest nepoznate etiologije

Question 4

alergijska upala

Answer 4

reak. preosjetljivosti tip 1
histamin posreduje akutnu upala i uzrokuje edem, hiperemiju sluznice i izlučivanje sluzi
produljena izloženost alergenima potiče sekreciju leukoterina i drugih posrednika upale

Question 5

wegnerova granulomatoza

Answer 5

sistemni ANCA pozitivni vaskulitis malih krvnih žila
zahvaća gornji i donji respiratorni trakt i bubrege

Question 6

nosni polipi

Answer 6

u sebi imaju upalne st (eozinofili, plazma st. i limfociti)
nastaju nakon ponavljajućih upala protruzijom i hiperplazijom
otežavaju disanje

Question 7

kronični hipertrofični ritinis

Answer 7

nakon upale

Question 8

kronični atrofični rinitis

Answer 8

nakon zloupotrebe sredstava
može doći do perforacije septuma

Question 9

benigne epitelne novotvorine nosa

Answer 9

papilomi:
1. evertirani (fungiformni, egzofitični)- u području septuma, kod mlađih muškaraca, kirurški
2. invertirani- iz lat. stjenki nosa ili paranazalnih sinusa, najčešći, kod muškaraca u 6 dest. , rubovi nisu oštro ograničeni (agresivno lokalno ponašanje) - rizik planocelularnog karcinoma
3. onkocitni papilom (cilindrične st.) - može rasti egzofitično ili invertirano i može doći do maligine transformacije

Question 10

maligne epitelne novotvorine nosa

Answer 10

PLANOCELULARNI KARCINOM- najčešći, karcinom vestibuluma nosa ili karcinom hodnika i paranazalnih sinusa (ovisno o lokalizaciji)
odgovara karcinomu pločastih st
ADENOKARCINOM -iz žlijezda slinovnica ili sluznih površina
adenokarcinom visokog i niskog stupnja malignosti i intestinalni tip
u početnom stadiju tumori izgledaju kao kronični sinusitis te se otkrivaju u kasnom stadiju

Question 11

olfaktorni neuroblastom

Answer 11

tumor spec. za područje nosa
uglavnom je u ethmoidalnom sinusu
lokalno agresivan rast i recidiv i metastaze u limfne čvorove

Question 12

melanom

Answer 12

najčešći neepitelni tumor nosa i sinusa iako je vrlo rijedak na ovom području

Question 13

sinonazalni limfomi

Answer 13

10-15% svih malingoma nosa i sinusa
najčešći su ENKTL (ekstranodalni NKT stanični limfom nazalnog tipa)
i difuzni B velikostanični limfom

Question 14

solitarni ekstramedularni plazmacitom

Answer 14

rijedak
gornji dišni putevi

Question 15

tumorima slična stanja

Answer 15

mukokela (proširenje paranazalnog sinusa koji je ispunjen sluzavim sekretom)
posljedica je suženja i začepljenja drenažnih puteva

Question 16

upale ždrijela

Answer 16

cijelo ždrijelo ili samo tonzile
virusne upale (influenca, rinovirus, parainfluenca, adenovirus, eb, respriacijski sincicijski virus)
bakterijske upale (s, pyogenes, mikoplazma pneumonije, klamidija pneumonije, difterija)
mononukleoza - naslage fibrina
difterije - pseudomembranska upala

Question 17

upala srednjeg uha (otitis media)

Answer 17

kod djece, povezana je sa recidivirajućom
upalom ždrijela

Question 18

retrotonzilarni apces

Answer 18

nastaje nakon širenja bakterijske upale u okolno tkivo
on je najopasniji jer dovodi do edema grkljana i dalje može napredovati u parafaringealnu flegmonu šireći sve do medijastinuma

Question 19

komplikacije streptokokonog faringitisa

Answer 19

glomerulonefritis
reumatska v.
pankarditis

Question 20

benigni tumori ždrijela (rijetki su)

Answer 20

JUVENILNI NAZOFARINGEALNI ANGIOFIBROM - najčešći
u mladih muškaraca (5-30)
potječe iz sfenopalatalnog otvora
glavni simptomi su opstrukcija i krvarenje
građen je od krvnih žila okruženih vezivnom stromom
ne otkriva se u ranom stadiju

Question 21

maligni tumori ždrijela

Answer 21

1. nazofaringelani karcinom (u području nosa) - zemljopisno raspoređen
   geneska predispozicija i infekcija sa EBV , nediferencirani karcinom
   NEDIFERENCIRAN
   IZMEĐU TUMORSKI ST SE NALAZE LIMFOCITI (limfoepiteliom, povijesni naziv)
   tumorske stanice su pozitivne na citokreatin i EBV (tako se razlikuje od limfoma)
   metastaze u kosti
2. orofaringealni karcinom ( u području tonzila)-povezan sa HPV-om (tip 16) , nema orožnjavanja
   SLABIJE DIFERENCIRAN
   metastaze u limfne čvorove
3. klasični tip planocelularnog karcinoma ( u hipofarinksu) - povezan sa pušenjem i alkoholom, orožnjavanje
   NAJBOLJE DIFERENCIRAN
   ima najgoru prognozu od ova tri

LIMFOMI
česte neoplazme tonzila
uglavnom se radi o B - velikostaničnom limfomu
MALT limfom i rabidosarkom

Question 22

akutna upala grkljana

Answer 22

1.akutni laringitis - najčešći, uglavnom je uzrokovan virusima, problemi s fonacijom i spontano prolazi

2. akutni epiglotitis - kod male djece, povezan sa infekcijom H. influence tip B
3. difterijski laringitis (krup)- akutna upala izazvana C. difterije , pseudomembranska upala

akutni laringotraheobronhitis (subglotički laringitis, nedifterički krup)

Question 23

tuberkuloza

Answer 23

spada pod specifične upale grkljana

Question 24

reinckov edem

Answer 24

pogađa glasnice
žene koje puše
destruirajući edem bazalne membrane

Question 25

edem glotisa

Answer 25

uzrokuje ga alergijski laringitis

Question 26

angioneurotski edem

Answer 26

isto sranje kao edem glotisa ali kao može zahvatiti i druga tkiva osim glotisa

Question 27

reaktivne i neupalne promjene grkljana

Answer 27

LARINGEALNI ČVORIČ ILI POLIP- na glasnicama čvoriči su obostrani, a polipi unilateralni čvorič pjevevča oboje su uzrok promuklosti AMILOIDOZA GRKLJANA - nalazi se u sklopu nekih sistemnih sekundarnih bolesti

Question 28

keratoza

Answer 28

obuhvaća sve promjene koje su karakterizirane orožnjavanjem površinskog djela epitela (leukoplakija IZBAČENO) - rabi se naziv hiperplastične epitelne lezije - prekanceroze

Question 29

dobroćudni tumori grkljana (RIJETKI SU)

Answer 29

papilomatozne tvorbe - laringealni papilom i laringealna papilomatoza izazvani virusima (HPV 6 I 11) MULTIFOKALNO - juvenilni FOKALNI - adultni epitel se pojavljuje u obliku koliocitoze mezenhimalne tvorbe - hemangiom, neurofibrom, hondrom

Question 30

zloćudni tumori grkljana

Answer 30

supraglotičko, glotičko (najbolja prognoza), infraglotičko (najlošija prognoza) TRANSGLOTIČKI TUMOR - zahvaća sve dijelove najčešći je klasični planocelularni karcinom karcinom vretenastih st. - gradus 3 (slabo diferencirani) planocelularnog karcinoma verukozn karcinom - inačica planocelularnog, nema metastaza, bradavičasti izgled svi se otkrivaju uglavnom u uznapredovalom stadiju

Question 31

razvojni promećaji usne šupljine i čeljusti

Answer 31

rasjepi zbog nepotpunog spajanja ektomezenhima sa facijali nastavcima najučestaliji je rascjep usne (zečja usna) uglavnom je udružen sa rascjepom nepca

Question 32

upale usne šupljine

Answer 32

rijetke zbog obrambenih sposobnosti sline i izlučivanja IgA 1. nespecifične upala; -gingivitis (najčešći)(upala desni), -aftozni stomatitis (upalni infiltrat u početku mononuklearan,kasnije pojava neutrofila zbog bakterijske superinfekcije) - emocionalni stres, trudnoća, S.sanguis -atrofični glositis (kod pericinozne anemije) Plumer Vinsonov sindrom= anemija+atrofični glotitis+disfagija 2. virusna upala; herpseks simpleks 1 i 2 akutni herpetični gingivastomatitis: kad se herpes proširi na sluznicu, jezik, desne... latentno stanje virusa u regionalnim ganglijima (mogućnost reaktivacije) virusne bradavice (HPV 6,11,16) 3. gljivične upale; kandidijaza;sivo bijele naslage (pseudomembrane) 4.bakterijske upale; aktinomikoza(A.israelii,A.bovis) - sulfurne granule(nakupine žutog gnoja tj. kolonije mikroorganizama) liječenje penicilinom

Question 33

sifilis

Answer 33

može zahvatiti usnu šupljinu u sva tri stadija u prvom stadiju se manifestira kao ulcus durum u drugom stadiju bjelkasti mrljasti vrijedovi u trećem stadiju nepce je razoreno granulomskom upalom (gumma leuticum) sifilitični glositis difuzna upala jezika sifilisom hutchinsonovi zubi - promjenjeni oblici trajnih zubi

Question 34

hiperplastične i tumorima slične bolesti

Answer 34

posljedice traume, iritacije ili kronične upale 1. hiperplazija gingive; posljedica lokalnog krvarenja, liječenje fenitoinom, bakterijska infekcija 2. piogeni granulom: tamni čvorić na gingivi, povlači se nakon porođaja 3. epulis: izolirane tumorima slične tvorbe na gingivi, periferni gigantocelularni granulom (najčešći)(fibroblasti+orijaške stanice),nalazi se na labijalnoj strani gingive

Question 35

benigni turmori usne šupljine

Answer 35

hemangiomi, limfangiomi, fibormi

Question 36

najvažnije premaligne promjene usne šupljine

Answer 36

LEUKOPLAKIJA: bijela mrlja koja se ne može klinički ni patološki označiti kao neka druga bolest, mala učestalost maligne promjene ERITROPLAKIJA: rijeđa ali opasnija, jer se uz nju nađu erozije, karcinom in situ i invazivni karcinom LICHEN PLANUS

Question 37

MALIGNI TUMORI USNE ŠUPLJINE

Answer 37

najčešći su karcinomi pločastih stanica (95%) planocelularni karcinom usne šupljine: na donjoj usni, jeziku i dnu usne šupljine pušenje i alkohol , HPV(16 i 18) multiple neoplazme - kod bolesnika sa oralnim karcinomima blagi simptomi, dijagnoza bolesti u uznapredovalom stadiju burkitov limfom i kaposijev sarkom

Question 38

upale čeljusti i zuba

Answer 38

ZUBNI KARIJES: razaranje zubne cakline i dentina najčešće uzrokovan Streptococcusom mutansom nastanak plakova (zbog taloženja mikroorg) daljnje širenje upale može dovsti do periapikalne infekcije uzrokujući APIKALNI APSCES ili (kronični oblik) PERIAPIKALNI GRANULOM GINGIVITIS I PERIODONTALNA BOLEST: upale potpornih struktura zubi, započinje ju stvaranje zubnog plaka, interakcija mikrobioloških faktora iz plaka i odgovora okolnog tkiva dovodi do kliničke slike GINGIVITIS: kronična upala desni, kronični marginalni gingivitis --> proliferacija i spuštanje epitela dublje u alveolu (PERIODONTITIS) PARODONTOZA: parodontopatija koja nastaje zbog destrukcije periodontalnog ligamenta i alveolarne kosti OSTEOMIJELITIS: upala kosti i koštane srži u čeljusti

Question 39

CISTE ČELJUSTI

Answer 39

na osnovi podrijetla epitela kojim su obložene: ODONTOGENE (nastaju proliferacijom ostataka epitelnih zametaka zuba) a) Radikularna (periapikalna) cista - najučestalija, upalnog podrijetla, nastaje epitelizacijom periapikalnog granuloma, nakon ekstrakcije može nastati REZIDUALNA CISTA (iste građe) b) Folikularna cista - nastaje umnažanjem caklinskog epitela i uvijek okružuje krunu neizbijenog zuba, iz nje se može razviti AMELOBLASTOM ILI PLANOCELULARNI KARCINOM c) Odontogena keratocista - od dentalne lamine, često recidivira i lokalno agresivna NEODONTOGENE(nastaju od epitelnih ostataka zaostalih procesa spajanja čeljusti tijekom embriogeneze)

Question 40

odontogeni tumori

Answer 40

rijetki, ameloblastom -u molarnoj regiji mandibule, većina nastaje od folikularne ciste -palisadni poredak stanica, a u centrima zvjezdoliki retikulum -dobroćudna novotvorina -zloćudni oblici a. sarkom i a. karcinom

Question 41

neodontogeni tumori

Answer 41

fibro-osealne i gigantoccelularne promjene čeljusti npr: F-O: fibrozna displazija, osificirajući fibrom GC: centralni gigantocelularni reparativni granulom, smeđi tumor kod hiperparatireoidizma, kerubizam

Question 42

bolesti žlijezda slinovnica

Answer 42

poremećaji funkcije a) Smanjeno izlučivanje sline (kserostomia) b) Pojačano izlučivanje sline c) Kamenci - u izvodnim kanalića velikih žlijezda slinovnica, najčešće u SUBMANDIBULARNOJ Ž, posljedična infekcija dovodi do perzistentnog kroničnog opstruktivnog sijaloadenitisa (najčešći uzrok povećanja submandibularne ž)

Question 43

akutna upala žlijezda slinovnica

Answer 43

BAKTERIJSKA UPALA: uzrokovana ascedentnom infekcijom iz usne šupljine -najčešći uzročnici su S. viridans i Staph. aureus -nagla bolna oteklina 1 ili obje parotide -izvodni kanalići su prošireni i ispunjeni eksudatom -okolno vezivo je hiperemično i edematozno VIRUSNI - EPIDEMIJSKI PAROTITIS -zaušnjaci (mumps) -uzrokovana paramyxovirusom -povećanje parotidne žlijezde *sterilnost kod muškaraca (obostrani orhitis)

Question 44

kronična upala žlijezda slinovnica

Answer 44

parotide i submandibularne ž. (zbog začepljenja izvodnog kanalića kamencem) -u obliku tumorolike otekline žlijezde KRONIČNI SKLEROZIRAJUĆI SIJALOADENITIS - žlijezda se pretvara u čvoričastu masu, ugl zahvaća submandibularne žlijezde obostrano, povezana s poremećajem IgG4 proteina *sarkoidoza - kronična granulomska upala nepoznate etiologije

Question 45

ciste žlijezda slinovnica

Answer 45

MUKOKELA - pseudocista (stijenku čini granulacijsko tkivo), a lumen ispunjen sa sluzi (pjenušavi makrofagi) RANULA - prava retencijska cista, nastaje u dnu usne šupljine

Question 46

tumori žlijezda slinovnica

Answer 46

najčešće se pojavljuju u parotidnoj žlijezdi

Question 47

benigni tumori žlijezda slinovnica

Answer 47

PLEOMORFNI ADENOM najčešći, čini oko 50% svih tumora slinovnica na površinskom režnju parotide lobuliran, solidan, hrskavici slična područja prstoliki izdanci (tumorsko tkivo probija čahuru) miksoidna ili hondroidna stroma epitelnog podrijetla sposobnost mezenhimalne diferencijacije WARTHINOV TUMOR isključivo se nalazi u parotidi (donji pol) resičasti izdanci

Question 48

maligni tumor žlijezda slinovnica

Answer 48

epitelni MUKOEPIDERMOIDNI KARCINOM - stopa preživljenja ovisi o stupnju diferenciranosti građen od vrčastih, kubičnih i pločastih stanica (prisutne u različitim omjerima *dobrodiferencirani karcinom (brojne vrčaste stanice koje oblažu cistične prostore, oko njih se nalaze kubične i pločaste epitelne st) *visoki stupanj malignosti (od pločastih stanica, malo vrčastih i cističnih šupljina), mitoze + nekroza + perineuralna invazija ADENOID-CISTIČNI KARCINOM - ˝cilindrom˝ izražena invazija okolnih struktura -građen od kubičnih epitelnih stanica koje stvarajuu kribriformnu sliku s PAS-pozitivnim materijalom perineuralna invazija - dijagnostički važna *fuzijski gen Myb/NFIB ACINOCELULARNI - isključivo u parotidi, nizak stupanj malignosti KARCINOM U PLEOMORFNOM ADENOMU - u prethodno netretiranim tumorima koji počnu naglo rasti neepitelni MEZENHIMALNI TUMORI- slinovnice mogu biti primarno ili skeundarno zahvaćene malignim limfomima *planocelularni karcinom ili melanom usne šupljine *moguće metastaze karcinom bubrega u parotidu