Blóð Flashcards

1
Q

Hvað er í frumuhimnu rbk?

A

lípíð og lipopolysakkaríð

transmembrane prótein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

hvað er í cytoplasma rbk?

A

99% hemoglobin

1% er ensím f. orkumetabólisma (glykolysu og pmp-shunt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

yngstu kjarnalausu erythrocytarnir eru?

A

netfrumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

einkenni anemiu?

A

þreyta, höfuðverkur, hjartabilun ef svæsið

-svo eru compensatorisku mæði og hjartsláttur og síðar bþ lækkun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ef blóð myndast ekki eðlilega eru netfrumur?…

A

fáar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

normocytisk anemia er vegna?

A

secunder við cancer, nýrnabilun eða króníska sjúkdóam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

orsakir microcytiskrar anemiu?

A

1) krónískt blóðtap
2) malabsoprtion (sýrulaus magi)
3) næringarskortur
(sjaldgæft er thalassemia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

orsakir macrocytiskrar anemiu? (6)

A

b12 skortur, AML, lyf(methotreaxe, azathioprine), lifrarsjúkdómar, hypothyroidismus, alkóhólismi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

hvernig greinir maður macrocytiska hypoprducitfa anemiu?

A

1) blóðstrok
2) mergsýni
3) rbk-fólat
4) lifrarpróf, skjaldkpróf, áfengi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

intracorpuscular hemolysis?

A

allt meðfæddir sjúkdómar (thalassemia, sicle cell, G6PD skortur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

extracorpuscular hemolysis?

A

t. d. complement/autoantibody
- æðaskemmdir
- gervihjartalokur
- 3. stigs bruni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hvað er áttt við með intravascular hemolysis?

A

blóðrauði kemur fram í þvagi (hemoglobin, ekki rbk)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hvað er áttt við með extravascular hemolysis?

A

rbk étin upp í milta,lifur og koma því ekki fram í þvagi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hverjar eru 4 algengustu hemolytiskar anemiur sem þarf að kunna?

A

1) autoimmune hemolytic anemia
2) spherocytosis
3) elliptocytosis
4) fragmentation anemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

lífshættuleg granulocytopenia?

A

<0,5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

svæsin Thrombocytopenia ?

A

<20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

hvað er pseudo Pelger-Huet anomalia?

A

dysplasia í hbk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvað getur valdið secondary reversible pancytopenia? (4)

A

1) sýking
2) krabbameinslyf
3) nsaids
4) flogalyf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hvað er aplastic anemia?

A

secondary irreversible aplastic anameia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

algengi á idiopathci aplastic anemia?

A

1/300.000/ár

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

fækkun hbk í pancytopeniu kallast?

A

granulocytopenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

lífshætuleg granulocytopenia ef ?

A

<0,5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

svæsin thrombocytopenia ef?

A

<20

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

hvað skoðum við í blóðstroki ef pancytopenia (varðandi hbk)? (2)

A

1) Sjáum við forstig ?(metamyelcytar, myelocytar, promyelocytar, blastar)
2) sést dysplasa (pelger-huet)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

í beinmerg, hver er eðlileg prósenta forstiga á móti fitu?

A

100-aldur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

algengasta orsök pancytopeniu með hypocellular merg?

A

secondary reversible pancytopeina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

hvað getur valdið pancytopeniu og merg fullum af eðlilegum frumum? (2)

A

1) Hypersplenismus

2) immune orsökuð (Evans og Feltys)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

PANCYTOPENIA OG HYPERCELLULAR MERGUR EN ÓEÐLILEGAR FRUMUR Í MERG. hvað getur valdið þessu? (2)

A

1) Dysplasia í blóðmyndandi vef (b12skorutr t.d.)

2) Infiltration (leukemiur)

29
Q

hvenær á að gefa blóðflöguþykkni ef eki með hita eða svoleiðs?

A

<10 x10’9

30
Q

hvernig blóðflögur eiga hematologiskir sjúklingar að fá?

A

hvítkornasnauðar flögur

31
Q

kostir við hvítkornasnauðar flögur?(2)

A

1) miklu minni hitareaktonir

2) miklu minna CMV smit

32
Q

uppvinnsla á GRANULOCYTOPENIA < 0,5 x 109/L OG HITI >38,3 °C ? (5)

A

1) rækta: blóð, háls þvag ofl
2) rtg lungu
3) samband við blóðlækni
4) sýklalyf gegn gram neg (ceftazidime + gentamicin)
5) sveppa og veirulyf

33
Q

einkenni leukemiu? (3)

A

1) fölvi, slappleiki,mæði
2) blæðingar,marblettir
3) sýkingar
4) beinverkir
5) lifrar/miltisstækkun
6) hypertrophisk munnslímhúð

34
Q

hvenær er graft vs host disease akut?

A

fyrstu 100 dagana, krónískt eftir það

35
Q

af hverju verri árangar ALL mefðerðar hjá fullorðn en börnum? (5)

A

1) aukin tíðni slæmra litningabreytinga t(9;22)
2) óhagstæðari svipgerð
3) MDR-1 expression
4) fleiri með mikla fjölgun á HBK
5) fullðrnir þola verr meðferð en börn

36
Q

hvað eru primary hemoastatic disorders?

A

sjúkd í blóðflögum og vWD

37
Q

hvað eru secondary heomstatic disorders?

A

sjúkdómar í storkupróteinum / storkugallar

38
Q

nefna 3 blóðflögugalla?

A

1) Bernard-Soulier syndrome
2) Glanzmanns thrombasthenia
3) ýmsar thrombocytopathiu

39
Q

hvaða er í innra kerfi storkunnar?

A

8,9,11,12

40
Q

hvaða er í sameinginega kerfi storkunnar?

A

1,2,5,10

41
Q

hvað er í ytra kerfi storkunnar?

A

7

42
Q

hvað er storkuþáttur I

A

fíbrínógen

43
Q

á hvaða storku þætti hefur hemophilia a og b áhrif á?

A

storkuþætti 8 og 9 (innra kerfi)

44
Q

Einn megakaryoyte getur framleitt nokkur hundruð blóðflögur , s,ó?

A

ó. nokkur þúsund, ca 4þús

45
Q

hvað gerir thrombopoietin og hvar er það framleitt?

A

eykur framleiðslu thrombocyta. framleitt í lifur og nýrum

46
Q

hvað lifa blóðflögur lengi?

A

10 daga

47
Q

3 dæmi um meðfædda framleiðslugalla á blóðflögum?

A

1) fanconis
2) bernard-soulier
3) wiscott-aldrich

48
Q

dæmi um áunnar orsakir blóðflögufæðar? (7)

A

1) veirur (mislingar, hettusótt)
2) lyf (krabbameins)
3) skorfulifur
4) fólat/b21 skortur
5) DIC
6) þungun
7) mikill bruni

49
Q

dæmi um microangiopathic hemolytic anemia (MAHA)?

A

TTP/HUS

50
Q

hvað er HIT I?

A

Heparin induced thrombocytopenia.
mjög algengt. fækun blóðflagna (ekki immunologisk) fljótlega eftið að heparín meðferð er hafin, ekki vandamál og gengur til baka

51
Q

HVað er HIT II?

A

3-5% af HIT (Heparin induced thrombocytopenia).

Immunologisk fækkun blóðflagna. gerist á 5-15 degi. getur valdið dauða

52
Q

Lymphoproliferatifur sjúkdómur með “clonal” aukningu á fullþroska eitilfrumum
. hvað er þetta?

A

CLL

53
Q

ónæmistruflanir í CLL? (2)

A

aukin tíðni autoimmune fyrirbæra (muna gísla minnirs, fer allt í rugl).
og tíðar sýkingar

54
Q

algengasta hvítblði fullorðinna?

A

CLL

55
Q

geislun er einn af áhættuþátttum CLL? s,ó

A

ósatt

56
Q

B einkenni eru algegn í CLL, s,ó?

A

Ó. oft bara eitlastækkanir og tíðar sýkingar

57
Q

hvert leggst nodular sclerosis oft?

A

í miðmæti

58
Q

hækkað LD tengist verri horfum í hodgkins og nhl, s,ó?

A

S

59
Q

hvrot er T eða B verra í nhl?

A

T verrA

60
Q

er large cell lymphoma hæggengt eða aggresíft?

A

aggresíft

61
Q

er follucular lymphoma hæggengt eða aggresift?

A

hæggengt

62
Q

hvað er klínískt triad í MM?

A

blóðleysi, hátt sökk og bakverkur

63
Q

nýgengi CML?

A

1/100000

64
Q

hverju tengist philadelphia ltitningurinn?

A

CML

65
Q

hvað er BCR-ABL?

A

9;22 translocation gen. philadelphia litningur?

66
Q

hvað sér maður í blóði í CML?

A

mikið af forstigum basofila og eosinofila

67
Q

á hvaða sjúkdómi er Bcr-Abl’

A

í CML. lykilprótín í nánast öllum sjúklingum

68
Q

greininarskilmerki polyccythemia vera?

A

major:

1) hgb yfir 185/165 kk,kvk
2) JAK 2 stökkbreyting (95%)

(síðan líka 3 minor)

69
Q

skilmerki f. essential thrombocythemia? (4)

A

1) blóðfl >450
2) aukning á stórum megakaryocýtum í beinmerg
3) ekki annar myeloid sjúkd
4) JAK2 í 50-60%