beztlenowce Flashcards
we florze jelitowej
clostridium ramosum, clostridium perfringens
jakie wywolują zgorzel gazową
C. perfringens
C. bifermentas
C. septicum
C. histolyticum
C. sordelli
Zakażenia tkanek miękkich, bakteriemie
C. perfringens
C. novyi
C. septicum
Zakażenia układu pokarmowego
C. difficile
C. perfringens
clostridium perfringers
-rozrozniamy 7 typów na podstawie produkowanej toksyny (A-G) A najczestszy patogen
-szczep A - toksyna alfa, wywoluje: zgorzel gazową
-szczep C - toksyna alfa i beta, wywoluje: martwicze zap jelit
-szczep F - toksyna alfa i enterotoksyna, wywoluje: zatrucie poantybiotykowe, biegunka poantybiotykowa i sporadyczna
Choroby
* Zatrucia pokarmowe po zjedzeniu skażonego mięsa (wołow ny , drobiu, sosów
mięsnych) trzymanych w temperaturze
5- 60°C; w tym zakresie temperatur
drobnoustroje zdolne są do przeżycia
i namnażania
* Infekcje tkanek miękkich związane ze
skontaminowaniem rany lub urazem
leczenie:
-natychmiastowe leczenie w powaznych zakazeniach, opracowanie chirurgiczne rany, wysokie dawki penicyliny
-zatrucie pokarmowe leczymy objawowow
c. tetani
- do zakazenia najczesciej dochodzi przez zanieczyszcenie uszkodzonej skory np. ziemia nawozona odchodami lub innym materialem zawierajacym spory c.tetani
- produkuje tetanolizynę (—>tężec) i tetanospazminę
tężec
powodowany przez neutotoksynę tetanospazminę - główny czynnik patogennosci c.tetani, która działa na OUN i hamuje wydzielanie glicyny (blokuje wydzielanie acetylocholiny) i GABA co powoduje zablokowanie hamujacych impulsow nerwow motorycznych i dochodzi do dlugotrwalego spazmu miesni (porazenie spastyczne!)
czynniki ryzyka:
1.uraz
-rany
-koinfekcje innymi bakteriami
-nieopatrzenie rany w 24h
-miejscowe niedotlenienie
-rozlegle oparzenia/odmrozenia
-porod/poronienie (przy braku higieny)
2.iniekcja u naerkomanów
3.brak aktualnego szczepienia (dla dorolsych dawki przypominajace co 10 lat)
okres wylegania:
3-21 dni (zależy od rodzaju rany i stopnia zakazenia)
chory nie zakaza osob z kontaktu!
istneje tzw okres zwiastunowy ktory poprzedza pelnoobjawowy tezec, czesto nie widac objawow zakazenia w pierwszym etapie, objawy:
-rozbicie/gorsze samopoczucie
-bezsennosc
-bole glowy
-niepokoj
-nasilona potliwosc
-zaczerwienienie twarzy, bol i parestezje w okolicach rany
postać uogólniona tężca
-zwiekszone napiecia i skurcze miesni (bez zaburzen swiadomosci):
1.poczatkowo dysfagia i trudnosci w zuciu
2.szczekoscisk
3.usmiech sardoniczny –> porazenie m mimicznych twarzy, przymkniete oczy, pomarszczone czolo, zwiekszone napiecie m okreznego ust
4.opisthotonus - spastyczny skurcz m prostownikow szyi, tulowia i konczyn, napiecie brzucha wzmozone a tulow wygiety w luk w strone grzbietowa, konczyny gorne zgiete a dolne wyprostowane
5.napadowe (5-10s) silne skurcze roznych grup miesni tulowia i konczyn przez bodzce zewnetrzne np. swiatlo, halas
-zaburzenia ukl wegetatywnego (po kilku dniach ale nasilone po 2 tyg i to przyczyna zgonu):
1.nad tetnicze
2.arytmia
3.nagle zatrzymanie krazenia
4.rozszerzenie zrenic
5.hipertermia
6.skurcz krtani
7.zatzymanie moczu
Rokowanie w postaci uogolnionej mega złe (smiertelnosc do 100%)
tezec postac miejscowa
1.sztywnosc w okolicy rany
2.czasem ustepuje samoistnie (dzieki odpornosci na toksyne tezca) lub najczesciej jest zwiastunem tezca uogolnionego!
-tezec mozgowy -rzadki, miesnie unerwiane przez nerwy czaszkowe (rany glowy)
rokowanie w t miejscowym git - smiertelnosc ok 6%
tezec noworodkowy
ciezka psotac tezca u noworodka ktorego stara sie nie zaszczepila - zakazenie przy przecinaniu, podwizywaniu, opatrywaniu pepowiny
zwiekszone ryzyko w krajach slabo rozwinietych
rokowanie chujnia -80-100%
tezec pologowy/poporodowy - w krajach rozwijajacych sie, niska higiena przy porodzie, smiertelnosc ok 90/%
leczenie tezca
-stosujemy ludzka immunoglobulionę przeciwtezcowa, podajemy jednorazowo domiesniowo i blokuje wolną toksyne niezwiazana z receptorami
-czyscimy rane (woda z mydlem) i chirurgiczne opracowanie - usuwanie martwicy, ropy i cial obcych
-antybiotykoterapia ma znaczenie pomocnicze - metronidazol co 6-8h przez 7 - 10 dni
-po ustapieniu objawow –> rehabilitacja, fizjoterapia i psychoterapia
po przechorowaniu tezca nie wytwarza sie odpornosc na powtorne zachorowanie!
diagnostyka tezca
-glownie na podstawie objawow i wywiadu –> istotne znaczenie ma tutaj uraz predysponujacy do tezca i niepewna hsitoria szczepien lub ich brak
-badaniami mikrobiologiczne sa nieprzydatne bo tylko 30% wychodzi dodatnich –>trudna hodowla tych bakterii bo sa niezwtykle wrazliwe na tlen
szczepionka na tezec
Szczepionka przeciw tężcowi należy do szczepionek inaktywowanych, zawiera oczyszczoną nieaktywną toksynę (tzw. toksoid) tężcową. Obowiązkowe (bezpłatne) szczepienie przeciw tężcowi obejmuje dzieci i młodzież do ukończenia 19 r.ż. Szczepienie jest realizowane w postaci szczepionki skojarzonej przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP/DTaP) lub w przypadku przeciwwskazań do szczepień przeciw krztuścowi szczepionką DT.
Odporność przeciw tężcowi zmniejsza się z upływem czasu, dlatego osobom dorosłym zalecane są dawki przypominające szczepionki co 10 lat
botulinizm
-zatrucie jadem kielbasianym -neurotoksyna botulinowa (transport toksyny przez krew do zakonczen cholinergicznych i blokada wydzielania acetylocholiny z zakonczen nerowwych –> porazenie wiotkie miesni i zab ukl wegetatywnego)
-dotyczny glownie spozywania domowych przetworow (toksyna A,B) lub konserw (Tok E). Pokarm nie rozni sie od nieskazonego - nie ma zmienionego smaku, zapachu.
-okres wylegania to 1-3dni
Objawy: (poprzedzone zlym samopoczuciem)
-symetryczne zstepujace wiotkie porazenie w ktorym dominuja objawy opuszkowe
-git temperatura ciala
-brak zaburzen swiadomosci
-zaburzenie widzenia (rozszerzenie zrenic)
-suchosc w ustach
-zaparcia
-bol brzucha
postacie:
1.klasyczny/pokarmowy - przez spozycie niewlasciwie przechowwyanej/ lub wytworzonej w domowych warunkach zywnosci —>najczesciej przetwory (czyli pokarm skazony przetrwalnikami)
okres wylegania: 2h - 8dni (zwykle 12-72h) czym krotszy okres wylegania tym ciezszy przebieg
objawy:
-wiotkie porazenie miesni
-suchosc w ustach
-niewydolnosc oddechowa i stan przypominajacy spiaczke(ale zachowana swiadomosc)
-zmeczenie, zaparcia, bol brzucha, nieostre widzenie, nudnosci
-dusznosc, bol gardla, wymioty
nie wystepuja: goraczka, zaburzenia czucia i swiadomosci
chory nie jest zakazny dla osob z kontaktu!
2.botulizm niemowląt -rzadka, najczescie 2-4msc życia
spozycie produktow w ktorych znajduja sie spory (dlatego malym dzieciom nie dajemy miodu! i jego przetworow —>ich flora fizjologiczna nie jest jeszcze dobrze wyksztalcona) lub gleby
objawy (~12dni):
-zaparcie (zwiasujte zarazenie sie) –>porazenie wiotkie—>zstepujacy symetryczny paraliż–>porazenie miesni oddechowych i przeponowych—->niewydolnosc oddechowa—>smierc
3.botulizm pochodzenia jelitowego u doroslych
toksemia jelitowa u osob dorolsych—>kolonizacja jelit—>mwchanizm jak u niemowląt, wystepuje u osob ze schorzeniami ukl pokarm np. przewlekle stany zapalne jelit
4.botulizm przyranny
-zanieczyszczenie otwartych ran sporami, stosowanie srodkow odurzacycj zanieczyszconymi sporami
-toksyna wnika do krazenia i zakaża caly organizm
-dluzszy okres wylegania (4 dni - 2 tyg)
-objawy jak w botulinizmie pokarmowym ale mniej intensywne
5.botulizm jatrogenny - rzaadki, przez bledy w sztuce lekarskiej, nieprawidlowa technika iniekcji preparatow zawierajacyhc toksyne botulinowa lub zbyt duza dawka
6.botulizm inhalacyjny/aerogenny
-toks bot w aerozolu, bron biologivzna albo zakazenie zatok u osob stosujacych kokaine zanieczyszczona sporami, toksyna dostaje sie do pluc i przez dobre ukrwienie szybko do krazenia ogolnego i zakazenie
diagnostyka c.botulinum
-wywiad z obrazem klinicznym
-bad pomocnicze:
1.pobieramy amterial przed wdrozeniem leczenie, przechowujemy w 4stopniach, w surowicy wykrywamy toksyne 11-12 dni od spozycia
material ktory mozna pobrac:
-surowica,pelna krew zylna, kał, aspirat zoladkowy, wymiociny, zarcie zjedzone przez pacjenta
w postaci niemowlecej i pokarmowej - kał - wykrycie spor i obecnosci toksyny
-wykrycie toksyny in vivo (na myszach z testem neutralizacji)
-wykrycie toksyny in vivo (test immunoenzymatyczny, hemaglutynacji posredniej, immunofluorescencyjne)
-metody genetyczne (wykrywanie c.botulinum PCR, rybotypowanie, analiza polimorfizmu losowo powielanych fragmentow DNA)
w kazdym wypadku podejrzenia botulizmu nalezy potwierdzic/wykluczyc w razie dodatniego wyniku —>dochodzenie epidemiologiczne