Aldraðir og vímuefnaneysla

Question 1

Áfengis- og notkun ávanabindandi lyfja er ____ mesta heilbrigðismál aldraðra

Answer 1

Þriðja

Question 2

Breytingar á efri árum

Answer 2

Hlutverkaskipti

Eftirlaun - einangrun

Sjúkdómar

Demensia - elliglöp

Oft ekki skoðað lyfseðilsskyld lyf

Question 3

Hlutverkaskipti

Answer 3

Streita vegna breytinga á ábyrgð og hlutverkum sem tengjast aldri

Bæði streita sem tengist að einu hlutverki líkur og að tileinka sér ný hlutverk (verða amma og afi, einstæður, ekkja/ekkill)

Getur leitt til þess að þeir sem hafa notað áfengi og/eða lyf til að auka vellíðan geta aukið neyslu

Question 4

Eftirlaun - einangrun

Answer 4

Einstaklingar sem komast á eftirlauna aldur eru í meiri áhættu á að einangrast

Líkamleg heilsa getur einnig átt þátt í að einstaklingurinn hættir að geta stundað tómstundir og áhugamál sem ýtir en frekar undir einangrun

Andleg heilsa til dæmis kvíði getur aukist og þar með einnig lyfjanotkun s.s. Kvíðastillandi lyf (benzodiasepines)

Question 5

Sjúkdómar

Answer 5

Líkamlegir sjúkdómar eins og gigt, sem hafa verið viðvarandi lengi geta versnað ásamt öðrum sjúkdómum eins og hjarta og blóðþrýstingssjúkdómar, meltingarfærasjúkdómar, sykursýki, krabbamein og fl.

Það getur leitt til meiri verkjalyfjatöku (morfínskyld lyfseðilskyld lyf) !!Þolið eykst hratt á morfínsskyldum lyfjum

Með versnandi heilsu getur það leitt til aukinnar inntöku ávísaðra lyfja þ.e. stærri skammta er neytt en ávísað er af lækni

Andlegar raskanir s.s. þunglyndis og kvíðaraskanir aðrar lyndisraskanir sem og
vímuefnaröskun geta aukist…sem getur haft í för með sér aukna notkun á ávanabindandi róandi- og svefnlyfjum

Vegna einangrunar eða minni félagslegra tengsla getur einstaklingur þróað með
sér áfengis- og vímuefnaröskun án þess að t.d. fjölskyldumeðlimir eða vinir séu
meðvitaðir um það

Leiti einstaklingur til læknis vegna vanlíðunar sem gæti tengst neyslu er oft ekki
tekið til skoðunar hvort einstaklingurinn neyti áfengis í meira mæli en er innan
þess sem talið er „norm“ eða eðlileg notkun áfengis

Einnig er stundum brestur á því að skoða hvort einstaklingur noti eða hafi notað
róandi og svefnlyf síðustu 12 mánuði áður en viðkomandi leitar lækn

Question 6

Demensia - elliglöp (heilabilun)

Answer 6

Með aldrinum er eðlilegt að breytingar verði á minni

Margir þættir geta haft áhrif á minni svo sem álag, depurð, kvíði og truflun á
einbeitingu

Minnistruflanir ganga oft yfir en þær geta líka verið merki um byrjandi sjúkdóm

Heilabilun (dementia) verður vegna breytinga í heila sem valda skerðingu á
hugsun og vitrænni getu

Þunglyndi sem og ofneysla áfengis, einkum hjá eldra fólki getur lýst sér með
svipuðum einkennum

Question 7

Einkenni demensiu

Answer 7

Persónuleikabreytingar, minnisskerðing, sem oft byrjar á skerðingu á skammtímaminni

Framtaks- og frumkvæðisleysi

Á erfitt með að tjá sig með orðum

Á erfitt með að framkvæma einfaldar athafnir

Skortur á innsæi

Óáttun t.d. í tíma og rúmi

Skipulagsleysi

Persónulegu hreinlæti ábótavant

Kvíði og depurð/þunglyndi

Ranghugmyndir, jafnvel ofskynjanir