7.Kafli: Verðteygni framboðs og eftirspurnar

Question 1

Hvað er teygni?

Answer 1

Teygni er mælikvarði á næmni framboðs og eftirspurnar með tilliti til breytinga á undirliggjandi ákvörðunarþáttum.

Question 2

Hvað er verðteygni?

Answer 2

Verðteygni er viðbrögð neytenda og framleiðanda við breytingum á verði vöru og þjónustu.
Verðteygni segir til um hversu mikið framboðs og eftirspurnar-kúrvurnar færast til ef verð breytist
Hefur verðbreyting mikil eða lítil áhrif á eftirspurn?

Question 3

Hver er verðteygni eftirspurnar?

Answer 3

% breyting á eftirspurn / % breyting á verði

Hvernig breytist eftirspurn þegar verð hækkar?

Question 4

Hver er verðteygni framboðs?

Answer 4

% breyting á framboði / % breyting á verði

Hvernig breytist framboðið þegar verð hækkar?

Question 5

Hvað er lítil og hvað er mikil verðteygni?

Answer 5

Verðteygni yfir 1 = mikil = verðbreyting hefur mikil áhrif á eftirspurn
Verðteygni undir 1 = lítil = verðbreyting hefur lítil áhrif á eftirspurn

Question 6

Hvaða þættir hafa áhrif á verðteygni eftirspurnar?

Answer 6

1. Fjöldi staðgengla
2. Ávanabindandi
3. Lítill hluti tekna fer í vöruna
4. Nauðsyn
5. Tími hefur áhrif
6. Auglýsingar

Question 7

Áhrif á verðteygni eftirspurnar: fjöldi staðgengla

Answer 7

Því fleiri staðgenglar, því meiri verðteygni

T.d. ef tómatar hækka, fer fólk að kaupa gúrkur í staðinn

Question 8

Áhrif á verðteygni eftirspurnar: ávanabindandi

Answer 8

Því meira, því minni verðteygni.

T.d. þeir sem reykja hætta ekki að kaupa sígarettur þótt þær hækki í verði.

Question 9

Áhrif á verðteygni eftirspurnar: lítill hluti tekna fer í vöruna

Answer 9

Ef lítill hluti launanna fer í vöruna, því minni verðteygni.
T.d. eldspýtur eða krydd, þótt verð hækkar kaupum við vöruna samt því það er ekki stór útgjaldaliður

Question 10

Áhrif á verðteygni eftirspurnar: nauðsyn

Answer 10

Því meiri nauðsyn, því minni verðteygni

T.d. læknaþjónusta eða lyf, sama þótt það hækki kaupum við það samt

Question 11

Áhrif á verðteygni eftirspurnar: tími hefur áhrif

Answer 11

Verðteygni er mismunandi eftir skammtíma- eða langtíma eftirspurn. T.d. ef bensín hækkar er verðteygnin lítil til að byrja með en seinna meir notum við kannski strætó oftar, kaupum sparneytari bíl o.s.frv., þá er meiri verðteygni.

Question 12

Áhrif á verðteygni eftirspurnar: auglýsingar

Answer 12

Auglýsingar geta breytt verðteygninni. Þær vörur sem hafa marga staðgengla og því mikla verðteygni eru mest auglýstar. Eins og tannkrem/snyrtivörur. Auglýsingar reyna að minnka verðteygnina.

Question 13

Hvaða þættir hafa áhrif á verðteygni framboðs?

Answer 13

1. Atvinnuleysi
2. Afköst í framleiðslu
3. Birgðir
4. Tími
5. Árstíðir

Question 14

Áhrif á verðteygni framboðs: atvinnuleysi

Answer 14

Því meira atvinnuleysi, því minni verðteygni. Ef atvinnuleysi ríkir er auðvelt að fá fólk í vinnu - meiri framleiðsla.

Question 15

Áhrif á verðteygni framboðs: afköst í framleiðslu

Answer 15

Ef fyrirtækin framleiða með fullum afköstum eiga þau auðveldara með að auka framleiðsluna.

Question 16

Áhrif á verðteygni framboðs: birgðir

Answer 16

Ef fyrirtækið á miklar birgðir af vörunni er auðvelt að auka framboðið og svara hærra verði.

Question 17

Áhrif á verðteygni framboðs: tími

Answer 17

Í sumum framleiðslugreinum getur tekið langan tíma að auka framleiðslugetuna. T.d. raforka -> þarf að byggja stórvirkjun fyrst.

Question 18

Áhrif á verðteygni framboðs: árstíðir

Answer 18

T.d. landbúnaðarvörur. Verðteygni framboðs er því mjög lítil til skamms tíma af slíkum vörum en er meiri þegar til lengri tíma er litið. Uppskerur, fæðing nýrra lamba…

Question 19

Hvað er tekjuteygni eftirspurnar?

Answer 19

Viðbrögð eftirspurnar eftir vörum vegna breytinga á tekjum.

% breyting á eftirspurn / % breyting á tekjum

Question 20

Í hvaða þrjá flokka er vörum skipt eftir tekjuteygni, hvernig vitum við hvað hver vara er?

Answer 20

Venjulegar vörur (tekjuteygni plústala minni en 1, t.d. 0,5)
Munaðarvörur (tekjuteygni plústala stærri en 1, t.d. 3)
Undirmálsvörur (tekjuteygni mínustala, t.d. -2)

Question 21

Hvað eru undirmálsvörur?

Answer 21

Vörur sem við kaupum minna af þegar tekjur okkar aukast. T.d. núðlusúpur (þú kaupir frekar betri mat)

Question 22

Hvað er víxlteygni eftirspurnar?

Answer 22

Hversu mikil áhrif verðbreytingar á einni vöru hefur á eftirspurn eftir annarri vöru.
% breyting á eftirspurn eftir vöru A / % breyting á verði á vöru B

Question 23

Hvernig er víxtlteygni eftirspurnar eftir samnotavörum?

Answer 23

T.d. bíll & bensín. Hækkun á bensínverði minnkar eftirspurn eftir bílum.
(Víxlteygni mínustala því breytingarnar eru í gagnstæðar áttir)

Question 24

Hvernig er víxlteygni eftirspurnar eftir staðgengilsvörum?

Answer 24

T.d. Coke og Pepsi. Hækkun á Coke veldur meiri eftirspurn á Pepsi.
(Víxlteygni plústala því breytingarnar eru í sömu átt)