7. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa Flashcards
Zesztywniające zap. stawów kręgosłupa (ZZSK)
= ch. Bechterewa
• należy do spondyloartropatii seronegatywnych
• wspólna cecha SpA seroN jest brak RF IgM i obecność HLA-B27
Epidemiologia ZZSK
- ♂>♀ 2-3x
* początek choroby 10-30rż (80%)
Etiopatogeneza ZZSK
Czynniki wpływające: • genetyka - 90% ma HLA-B27 • immunologia - LT aktywowane przez Ag np. bakteryjne • środowisko • infekcje
Objawy ogólne i stawowe
- ↓mc, zmęczenie, st. pod↑T
- zap. stawów krzyżowo-biodrowych i st. kręgosłupa (postać osiowa) - najczęściej skrycie, postępująco
- ból lędźwiowo-krzyżowy (zapalny ból pleców wczesnym objawem - promieniuje do pachwin, pośladków, kolan - nasila w nocy, ↓ po ćwiczeniach fizycznych, nie zanika w spoczynku) i ból KP
- sztywność poranna
- ograniczenie ruchomości kręgosłupa (obj. Otta i Schobera)
- ↓rozszerzalność KP
- zanik mięśni przykręgosłupowych (plecy wyprasowane)
U części:
• asymetryczne zap. stawów obwodowych (biodro, bark, mostek-obojczyk, skroń-żuchwa) z bólem, ↓ruchomość
• zap. przyczepów ścięgnistych (najcz. Achillesa)
Ograniczenie ruchomości kręgosłupa - objawy
- Obj. Otta - skłon do przodu, odcinek szyjny
* Objaw Schobera - analogicznie, odcinek lędźwiowy
Testy pomocne w rozpoznaniu zap. stawów krzyżowo-biodrowych i biodrowych
- Mannella - leżący na brzuchu, przeprost w stawie biodrowym - ból po przeciwnej stronie
- Patricka - leży na plecach, zegnij mu KD i oprzyj pięte o kolano drugiej KD - dociśnij kolano 1. KD do podłoża - ból
- Gaenslena - połóż na boku, przyciagnij rękami kolana - wykonaj przeprost w st. biodrowym 2. KD - ból
Objawy pozastawowe ZZSK
- zap. błony naczyniowej oka
- niedomykalność aortalna/mitralna, zap. aorty, zab. rytmu i przewodnictwa
- włóknienie płuc (górne płaty)
- ch. wrzodowa Ż i XII, zap. błony śluzowej jelit
- białkomocz (amyloidoza, nefropatia IgA, przewlekłe NLPZ)
- zsp. ogona końskiego
- inne objawy neurologiczne
Powikłania ZZSK
- zab. sprawność
- złamania kręgosłupa
- amyloidoza
- utrata wzorku
- HF/NN
Diagnostyka ZZSK
• ↑CRP, ↑OB, anemia, ↑gammaglob (cz. IgA), RF IgA, HLA-B27, białko/krwinkomocz, płyn stawowy zapalny
- RTG - 1. wybór w diagno zap. krzyż-biodro - pokazuje zmiany długotrwałe - w RTG kręgosłupa: syndesmorfity (mosty kostne łączące kręgi), kwadratowanie trzonów kręgów, świecące narożniki, kij bambusowy
- MRI - wykrywa zap. niewidoczne w RTG - obrzęk szpiku i zap. tk. kostnej
- USG - rozpoznaje zap. przyczepów ścięgnistych, st. obwodowych, monitoruje aktywność choroby
inne: EKG, echo, spirometria, okulista, kolonoskopia
Rozpoznanie ZZSK
SpA osiową rozpoznaj, gdy u osoby <45rż ból krzyża +3mce i:
• zap. stawów krzyż-biodro potwierdzone w MRI/RTG + min. 1 cecha SpA // ALBO
• obecny HLA-B27 i 2 cechy SpA
Cechy SpA:
• zapalny ból krzyża (<40l., skryty początek, w nocy, nieustępuje w spoczynku, ↓ po ćwiczeniach)
• zap. st. obwodowych/przyczepów ścięgnistych pięty / palców
• zap. błony naczyniowej oka
• + rodzinny na SpA (ZZSK, łuszczyca, IBD, ReZS, bł. naczyniowa)
• HLA-B27
• współistnienie L-C, CU, łuszczycy
• poprawa po NLPZ
• ↑CRP
Z jakimi chorobami różnicować ZZSK?
- SpA seronegatywne - łuszczcowe ZS, ReZS
- ch. Scheuermanna - kifoza młodzieńcza
- ch. Forestiera - uogólniona idiopatyczna hiperostoza szkieletu
- RZS
Leczenie ZZSK
- NLPZ - 1. wybór - 4 tyg. - przewlekle w aktywnej chorobie, po ustabilizowaniu doraźnie
- GKS dostawowo - NLPZ nie działa, zap. max 2 stawów
- leki modyfikujące przebieg konwencjonalne - sulfasalazyna, metotreksat
- leki modyfikujące przebieg biologiczne - infliksymab, adalimumab, golimumab, cerolizumab, etanercept, sekukinumab
Fizjoterapia , operacja (alloplastyka st. biodrowego)
Osteotomii kręgosłupa nie wykonuje się planowo w ciężkiej kifozie - wyjątkowo
Rokowanie ZZSK
Skraca długość życia
Czynniki ciężkiego przebiegu: • zap. st. biodrowego / niewielu stawów/palców • ograniczenie ruchomości stawu • wczesny początek 5-16rż • nieskuteczne NLPZ • ↑OB
