6 | Representatie en rechtsvorming Flashcards
Wat is politieke representatie?
Een juridische uitdrukking geven aan politieke eenheid.
Welk artikel geeft een indicatie over politieke representatie en welke 2 betekenissen volgen uit dit artikel voor ‘volk’?
art. 20 lid 2 Duitse Grondwet
- Uit dit artikel kunnen we twee betekenissen toekennen aan ‘volk’:
1) Betekenis 1: het volk als eenheid | Het volk als bron van alle macht, het volk als subject van (grond)wetgeving, ook wel: het volk als soeverein.
2) Betekenis 2: het volk burgers, ook wel: kiesgerechtigden. (volk als optelsom) | numeriek begrip van volk: iedere stem is één mening en er zijn een veelheid van individuen met uiteenlopende visies over wat het algemeen belang is. Tijdens verkiezingen is het vol een veelheid van kiezers.
Beide betekenissen zijn essentieel, maar onherleidbaar tot elkaar: Het algemeen belang is de manier waarop het volk als politieke eenheid wordt gedacht vanuit de verscheidenheid van zijn burgers. Individuen veranderen door de jaren heen maar toch blijven we spreken over hetzelfde ‘gehele Nederlandse volk’. Het ‘algemeen belang’: een eenheid vanuit de verscheidenheid van burgers. Het algemeen belang is datgene wat ons tot een gemeenschap maakt.
Wat betekent politieke representatie
Politieke representatie betekent invulling geven aan (of het concretiseren van) het algemeen belang.
Van welke betekenis gaat de standaardopvatting uit?
- De standaardopvatting gaat uit van de 2e betekenis: het volk als optelsom van individuen.
Bij de standaardopvatting wordt een afbeelding gemaakt van al deze individuele burgers en deze afbeelding dient gebruikt te worden om tot het algemeen belang te komen.
Bij de 2e betekenis is het volk als (stemgerechtigde) individuen altijd aanwezig. Burgers komen namelijk welke 4 jaar hun stem uitbrengen. Het abstracte idee van het volk is echter niet uit zichzelf aanwezig. Zij moeten volgens professor Lindahl aanwezig worden gesteld. Hoe gebeurt dit?
- Representatie: aangezien via representatie het afwezige aanwezig gesteld wordt. Representatie is namelijk juridische uitdrukking geven aan het volk als politieke eenheid.
o Dit gebeurt via invulling geven aan het algemeen belang, wat niet altijd helemaal lukt, omdat bij een partijprogramma volksvertegenwoordigers altijd keuzes moeten maken, waardoor sommige groeperingen worden uitgesloten en nooit het hele volk als geheel gerepresenteerd wordt.
o Het abstracte idee van het volk blijft dus afwezig, hierdoor is representatie wel noodzakelijk.
o Het abstracte idee van ‘het gehele Nederlandse volk’ blijft afwezig, maar het zoeken naar het algemeen belang zorgt ervoor dat gevonden kan worden wat het volk samenbindt. Hierdoor is representatie noodzakelijk voor het kunnen spreken van een politieke eenheid.
Welke rechtshandelingen van politieke representatie zijn er?
In die zin hebben we al geconstateerd dat door het maken van wetgeving er sprake is van politieke representatie.
Het is daarmee de wetgevende macht, die via het parlement de wetten opstelt.
De uitvoerende en rechterlijke macht zijn aan deze wetten gebonden, zij ontlenen hun bevoegdheid uit de wetten o.g.v. het legaliteitsbeginsel. Volgens Lindahl representeren de andere 2 machten van de Trias politica hierdoor dus ook de politieke eenheid.
Representatie vindt plaats in o.a. alle soorten van rechtsvorming van overheidswege (en niet alleen in (grond)wetgeving, zoals de standaardopvatting suggereert).
Op welke manier geschiedt politieke representatie?
Middels de zuivere rechtsleer van Kelsen
Welke 3 aspecten van de Reine Rechtslehre zijn belangrijk? (zuivere rechtsleer van Kelsen)
3 aspecten van de Reine Rechtslehre zijn belangrijk:
1. Het stellen is volgens Kelsen zowel een toepassing als een schepping van recht;
2. Een rechtsorde heeft dus een gelaagde structuur: hogere normen (om toe te passen) en lagere normen (die je aan de hand van het toepassen schept);
3. Een rechtsorde is daarom dynamisch van aard: een proces van toenemende concretisering of individualisering van rechtsnormen. Het stellen van rechtsnormen geschiedt door middel van handelingen die tegelijkertijd toepassend én scheppend zijn.
Wat houdt de zuivere rechtsleer van Kelsen in?
De grote vraag in Kelsen rechtsleer is hoe recht tot stand komt. Kelsen stelt dat normen worden geschept door een bestaande norm. Hierbij wordt aangegeven dat wanneer een norm wordt toegepast (dit is een hogere norm) er tevens een lagere norm wordt gecreëerd.
* De eerste norm, de Grundnorm wordt verondersteld. Alle overige nomen moeten te herleiden zijn naar een hogere norm. Volgen Kelsen is de hoogste norm de constitutie of de GW. Daaronder hangen dan weer andere rechtsnormen die herleid zijn van de basisnorm. Deze keten van rechtsnormen vormen een eenheid. Echter, wanneer een nieuwe rechtsnorm wordt geschapen wordt volgens Kelsen zowel het recht van de hogere norm toepast en een nieuwe norm geschapen.
* Grundnorm is de vooronderstelling dat de grondwet de hoogste autoriteit heeft. Doordat de Grundnorm zijn autoriteit nergens vandaan kan halen, moet volgens Kelsen zijn autoriteit voorondersteld worden.
Representatie gaat dus niet alleen via de wetgevende macht, ook de rechtsprekende en uitvoerende macht doen eraan wanneer zij de hogere norm toepassen.
Wat zegt Kelsen over rechtsschepping vs. rechtstoepassing?
- In de theorie van Kelsen is er een strikte scheiding tussen beide begrippen. De Grondwet wordt toegepast bij het scheppen van de Gemeentewet -> Gemeentewet wordt toegepast bij scheppen van APV. De autoriteit van de APV is in dit geval helemaal terug te leiden naar de GW. Wanneer men de GW analyseert zou men volgens Kelsen de APV terug kunnen zien in de originele betekenis van de GW. De APV is hierin dan een afbeelding van het grondwetsartikel waar het uiteindelijk op gebaseerd is.
Hier wordt bij rechtsvorming de hogere norm slechts toegepast en de lagere norm geschapen.
Op welke manier vindt politieke representatie plaats in de bewoording van Kelsen?
Politieke representatie vindt plaats in het proces van toepassing en schepping van rechtsnormen
