5 kafli - netnámsefni

Question 1

Þróun sálfræði á seinni hluta 20 aldar

Answer 1

Meginviðfangsefni:

• Rannsókn á atferli
• Rannsókn á umhverfisáreitum
• Rannsókn á námi

Hagnýting kenninga

• Aðferðir til að breyta hegðun
• Sálfræðileg próf

Hugfræði

• Ekki bylting, heldur samfella við atferlisstefnu
• Líking við tölvu
• Áhugi á almennum sálfræðiskilningi (minni, ályktun, þekking)

Question 2

Meginviðfangsefni sálfræði á seinni hluta 20 aldar

Answer 2

• Rannsókn á atferli
• Rannsókn á umhverfisáhrifum
• Rannsókn á námi

Question 3

Hvað er almannasálfræði?

Answer 3

Sá skilningur sem fólk hefur á hegðun og hugsun annarra án sérstakrar fræðilegrar þjálfunar.

• skynsemi
• markhyggja

Question 4

Forsendur almannasálfræði

Answer 4

• Gert ráð fyrir skynsemi
• Gert ráð fyrir að fólk muni hegða sér í samræmi við það sem það vill og það sem það veit (annars er fólk veikt, undir áhrifum eða einhver öfl)
• Vit, löngun og vilji eru grundvallarskilyrði samfélags og menningar

Question 5

Almannasálfræði er markhyggja

Answer 5

Í almannasálfræði er spurt HVAÐ fólk viti og HVAÐ það vilji - trú og löngun framkallar hegðunina.
(Diddi (persóna) fær sér að borða af því hann er svangur og hann langar í mat og veit hvar hann er svo það hegðar sér samkvæmt því)

Question 6

Formúlur og forskriftir almannasálfræði

Answer 6

-Útreikningar til þess að skilja löngun og vissu með hliðsjón af hegðun
-Eða spá fyrir um hegðun með hliðsjón af löngun og vissu
“Björg er hissa: þá hlýtur eitthvað að hafa komið henni á óvart og í ljós kemur að hluaprófið í almennunni var erfiðara en hún hélt. Þá er hægt að spá fyrir um að hún muni endurskoða mat sitt á þessum prófum og undirbúa sig öðruvísi næst.”

Question 7

“Persónan” í almannasálfræði

Answer 7

Sálarhugmyndin lík þeirri sem Platón setti fram og lík sjálfinu sem Descartes setti fram (gædd skynsemi og rökhugsun, þekkir umhverfi sitt, er sjálfstæð og óháð)

Question 8

Franz Brentano

Answer 8

• Eðli sálrænna fyrirbæra snýst ekki um að þau séu einangruð frá efnisheiminum
• Eðli sálrænna fyrirbæra er það að þau eru (flest) íbyggin

Question 9

Íbyggni

Answer 9

Sá eiginleiki fyrirbæris að vísa til einhvers annars eða vera um eitthvað annað en sjálft sig.
Hugsun, tilfinningar, hegðun… ekki taugafrumur

Question 10

Dæmi Dennetts af skáktölvu

Answer 10

Hvernig gangverk er tölva? Hvað gerir sá sem vill skilja tölvu?

• T.d. tefla við hana
• Tölva er úr efni; málmar, rafrásir..
• Tölva gengur eftir forritum
• Það er hægt að ætla tölvu langanir og skoðanir

Question 11

Fimm gerðir af efnishyggju um sálarlífshugtök

Answer 11

1. Róttæk atferlishyggja
2. Samsemdarkenning
3. Verkhyggja hin nýja
4. Hvarfhyggja eða útrýmingarefnishyggja
5. Efnishyggja án hvarfs; stigveldissmættarhyggja

Question 12

1. Róttæk atferlishyggja

Answer 12

Sum sálarlífshugtök eru misskilningur en önnur lýsing á tilhneigingum. Tal um ætlun í raun lýsing á atferli.

Question 13

2. Samsemdarkenning

Answer 13

• Hugsun er heilastarfsemi; þessi tvö fyrirbæri eru eitt og hið sama.
• Lögð áhersla á efnislega innviði; löngun er tiltekið líkamlegt ástand í miðtaugakerfinu.
• Oft aukagetuhugmynd um vitund; hún veit af líkamlegum ferlum en veldur þeim ekki.

Question 14

Gagnrýni á samsemdarkenningu

Answer 14

Kenningin skýrir ekki íbyggni hugans eða hvernig hún hefst af efnaferlum, og samsemdin er ekki skýrð

Question 15

3. Verkhyggja hin nýja

Answer 15

• Viðurkennir samsemd huglegra og líkamlegra fyrirbæra en þó ekki þannig að tiltekin gerð hugsunar eigi sér sérstaka líkamlega samsvörun.
• Hugarástand er skilgreint af samhengi, samvirkni lífveru við umhverfi.
• Tölvulíkön og klukkulíking - sálræn ferli eru efnisleg en ekki smættanleg í tiltekið líefna- eða lífeðlisfræðilegt ástand

Question 16

Gagnrýni á verkhyggju hina nýju

Answer 16

Tölvur hafa forritara og fyrir verkhyggju liggur á að skýra hvernig forritið verður til án forritara. Segir þetta eitthvað um hvernig hugur fólks virkar í raun og veru?

Question 17

4. Hvarfhyggja eða útrýmingarefnishyggja

Answer 17

• Almannasálfræði hefur ekkert með vísindi að gera

- Lélegar kenning og hugtök sem munu hverfa þegar þekkingunni fleygir fram

Question 18

5. Efnishyggja án hvarfs; stigveldissmættarhyggja

Answer 18

• Hægt að líta á heiminn sem flókið stigveldi ólíkra skýringarstiga (frumeindir mynda sameindair sem mynda frumur sem mynda vefi..)
• Sálarferli eru háð efnislegri tilveru og takmarkast af þeim en eiginleika þeirra er þó ekki hægt að smætta algjörlega í líkamlegt ferli