3_Þunglyndi Flashcards
amk 2 af þremur kjarnaeinkennum í þunglyndi (minnisr)?
DIE
1) Depressed mood (lækkað geðslag) = dapur, líður illa
2) Interest, lack of
3) Energy, lack of
amk 2 eða fleiri viðbótar einkenni? (tvær minnisreglur)
SPASS
1) Self esteem lækkað
2) Pessimism (vonleysi)
3) Appetite minnkað/aukið
4) Sleep disturbance
5) Suicidal thoughts
SIC
1) Social interactions minnkuð
2) Ideas of guilt
3) Concentration verri
hversu lengi verða einkenni að hafa varað í þunglyndi f greiningu?
2 vikur
lýsa geðslagi í þunglyndi frá degi til dags?
breytist lítið í grunninn frá degi til dags, en stutt í sterkar tilfinningar/sárar minningar/hugsanri.
getur þráhyggja sést í þunglyndi?
já vanlíðunarþráhyggja t.d. hægðaþráhyggja hjá öldruðum
hvað veldur einbeitingarröskuninni?
noradrenalín og dópamín
einkenni með klínískt vægi mtt lyfjameðferðar? minnisr
ALPELAW
1) Anhedonia (gleðileysi)
2) Late insomnia (vakna > 2 klst fyrr)
3) Psychomotoric ret/agt (tregða/eirðarleysi)
4) Early depression (verst á morgnana)
5) Libido (kynhvöt minnkuð)
6) Appetite minnkuð
7) Weight loss
hvenær er talað um somatic syndrome?
ef 4+ einkenni í ALPELAW
skilmerki vægrar geðlægðar?
2+ í DIE og 2 í SPASS SIC
skilmerki meðaldjúprar geðlægðar?
2+ í DIE og 3-4 í SPASS SIC
skilmerki djúprar geðlægðar?
2+ í DIE og 4+ í SPASS SIC og 4+ í ALPELAW
dæmi um þunglyndis geðrofseinkenni? (5)
haldvillur um:
1) sekt (hafa brugðist e-m)
2) vanheilsu
3) fátækt (sé að fara að missa húsið)
4) nihilismi (tilgangsleysi lífs)
5) ofheyrnir
hvað er dysthymia?
1) Óyndi. Væg viðvarandi (2 ár) depurð sem mætir ekki skilmerkjum geðlægðar
2) Svarar meðferð (viðtöl, lyf) verr en klínísk geðlægð
hve lengi varir geðlægð með og án meðferðar
1) 6-12 mánuði (3-24) án meðferðar
2) 1-3 mánuði með réttri meðferð
hvenær telst geðlægð lokið?
þegar einkenni mæta ekki skilmerkjum í 2 mánuði
algengi major depressive disorder á lífsleiðinni? (kk og kvk)
10-25% fyrir konur
5-12% fyrir karla
mest forspárgildi fyrir geðlægð? (4)
1) áföll (langmest gildi)
2) ættarsaga
3) fyrri geðlægðir
4) kvíðahneigð (neuroticism)
líkur á á geðlægð eftir geðlægð 1,2 og 3?
Eftir 1 -> 50% líkur á 2
Eftir 2 -> 70% líkur á 3
Eftir 3 -> 90% líkur á 4
mismgreiningar þunglyndis? (4)
1) tímabundin depurð eftir atvinnumissi, sambandsslit ofl í < 2 mán
2) bipolar
3) geðslagstruflun vegna stera, cushing, addison, MS, hypothyroid, hyperparathyroid
4) geðslagstruflun vegna vímuefna
5) geðklofi með þungleinkennum
hvað ef engin batamerki eftir 4-6 vikur? (5)
1) endurmeta greiningu/sögu (bipolar? viðhaldandi þættir sem þarf að laga?)
2) meðferðarheldni? áfengisdrykkja?
3) auka skammta eða breyta um lyf?
4) reyna fjölskylduviðtöl eða þéttari viðtöl?
5) ráð hjá geðlækni, sálfræðing, öðrum?
meðf við þunglyndi með geðrofseinkennum? (2)
1) svarar illa bara þungllyfjum og því þarf líka geðrofslyf
2) bilateral raflækningar virkasta
3) ef maður breytir um þungllyf þá skipta um flokk (SSRI, SNRI, NDRI, NARI, TCA)
4) seroquel, lamictal, lithium, zyprexa koma til greina ef geðhvörf
hversu lengi á að halda áfram meðferð eftir bráðafasa í þunglyndi?
þarf viðhaldsmeðferð?
1) almennt 6 mánuði á sama skammti og leiddi til bata eftir 1. lotu, lengur ef 2. lota
2) já en þarf eftirfylgd
hvenær og hve lengi fæst árangur með ketamín dreypi?
á nokkrum klst og varir í viku
hvaða áhrif hefur ketamín á heilann?
NMDA antagonisti, þ.a. glútamat boðefnakerfið
hvað hefur TCA áhrif á? (5)
1) serótónin enduru
2) noradrenalín enduru
3) M1 kólín blokk
4) alfa 1+2 antagon
5) H1 andhistamín áhrif
áhrif serótónin endurupptöku hömlunar? (6)
1) velgja (hiti)
2) niðurgangur
3) kvíðaáhrif
4) kynlífstruflanir
5) svefnröskun
6) extrapyramidal einkenni
áhrif noradr endurupptöku hömlunar? (3)
1) handskjálfti
2) tachycardia
3) þvagretention
áhrif M1 kólín antagónista? (6)
1) munnþurrkur
2) þvagretention
3) hægðatregða
4) tachycardia
5) sjóntruflun
6) truflun skammtímaminnis
áhrif alfa 1+2 adrenerga antagónista? (3)
1) orthostatismi
2) viðbragðshraðtaktur
3) priapismus
áhrif H1 andhistamíns? (4)
1) aukin matarlyst
2) róandi áhrif
3) bþ lækkun
4) aukin áhrif róandi efna
áhrif ssri lyfja? (2) ss viðtaka
1) serótónin endurupptöku blokk
2) væg andkólvirk áhrif
hvaða ssri er frægast fyrir qt bils lengingu?
Citalopram
hverjir eiga að varast SSRI lyf? (6)
1) flogaveikir
2) sem hafa AV blokk
3) nýlegt hjartadrep
4) hjartabilun
5) hyperthyroid
6) kókaín notkun ofl.
alvarlegar SSRI aukaverkanir? (6)
1) örlyndi
2) flog
3) serotonin syndrome
4) háþrýstingur
5) hjartsláttartruflanir
6) Hyponatremia
ssri notendur tala við lækni ef..? (5)
1) útbrot
2) þvagtregða
3) mikill handskjálfti
4) örlyndi
5) slæmur höfuðverkur
algengar aukaverkanir fyrstu vikuna á ssri? (4)
1) ógleði
2) niðurgangur
3) aukinn kvíði
4) svefntruflun
