32-33_ADHD fullorðinna og meðferð

Question 1

einkenni athyglisbrests eru? (8)

Answer 1

1) huga illa að smáatriðum:fljótfærnisvillur
2) erfiðleikar við athygli verkefnis
3) virðist ekki hlusta þegar talið til hans
4) fylgir ekki fyrirmælum til enda/klárar ekki verkefni
5) erfitt með að skipuleggja verkefni/athafnir
6) forðast verkefni með mikilli einbeitingu
7) týnir oft hlutum og er gleyminn
8) oft auðtruflaður af áreitum (eigin hugsunum t.d.)

Question 2

einkenni ofvirkni og hvatvísi eru? (8)

Answer 2

1) fiktar og er á iði í sæti
2) stendur upp þegar á að vera kyrr
3) óróleiki/eirðarleysi
4) alltaf á ferðinni
5) talar of mikið
6) svarar áður en spurningu er lokið/grípur fram í
7) erfitt með að bíða í röð
8) truflar aðra

Question 3

algengi ADHD hjá börnum og fullorðnum?

Answer 3

1) börn 5-10%

2) fullorðnir 4-5%

Question 4

greiningarskilmerki f adhd? (3)

Answer 4

1) einkenni til staðar í >2 aðstæðum
2) trufli færni félagslega, námi eða vinnu
3) útskýrist ekki af öðrum geðröskunum

Question 5

hversu algengt er ADHD barna á fullorðinsárum?

Answer 5

hjá helmingi barnanna

Question 6

hvernig breytist ADHD frá börnum til fullorðinna? (3)

Answer 6

1) minni ofvirkni
2) meiri innri spenna, eirðarleysi og reiði (tilfinninga ójafnvægi)
3) athyglisbresturinn er oft ríkjandi

Question 7

helstu mismgreiningar adhd? (8)

Answer 7

1) þunglyndi
2) bipolar
3) GAD
4) áfengismisnotkun
5) persónuleikaraskanir (einbskortur, eirðarleysi, hvatvíti)
6) námsraskanir
7) þroskahömlun
8) líkamlegir sjúkdómar (skjaldkirtils, flogaveiki, kæfisvefn, vefjagigt, heilaáverkar)

Question 8

líffræðileg skýring á ADHD?

Answer 8

skortur á dópamíni og noradrenalíni á vissum stöðum

Question 9

hvernig virkar dópamín og noradrenalín sem hamlandi boðefni? (4)

Answer 9

Hamla:

1) hreyfingum
2) hvatvísi
3) hugrenningatengslum (kaótískum hugsunum)
4) skapsveiflum

Question 10

hvernig virkar methylphenidate líffræðilega?

Answer 10

hindrar endurupptöku DA og NA

Question 11

er methylphenidate bæði rítalín og concerta?

Answer 11

já

Question 12

hvernig virkar dextroamphetamine?

Answer 12

örvar losun DA

Question 13

hvernig virkar strattera?

Answer 13

endurupptökuhamli eins og methyphenidate en virkar meira á NA en DA

Question 14

hvað er í adderall?

Answer 14

blanda af dextroamphetamine og amphetamine

Question 15

hvernig virkar elvanse?

Answer 15

það er dexamphetamine sem er tengt við L-lysine (a.s.) Það er þá óvirkt og losnar hægar út í líkamann -> minni ávanahætta

Question 16

verkun lyfjanna á ADHD einkenni? (4)

Answer 16

1) bæta einbeitingu og fókus (getur lesið lengur)
2) draga úr innri spennu, valda innri ró
3) draga úr hvatvísi
4) bæta tilfinningastjórn

Question 17

adhd lyf hjá þunguðum konum og á brjósti?

Answer 17

ekki gefa lyfjameðferð á meðan

Question 18

hvað gera ef alvarlegt þunglyndi samhliða ADHD?

Answer 18

veita meðferð við því áður en adhd meðferð er hafin

Question 19

hvað gera ef bipolar samhliða ADHD?

Answer 19

það má nota adhd lyf ef sjúkl er orðinn stabíll á bipolar lyfjameðferð (en ath að adhd lyf geta ýtt undir bæði örlyndi og þunglyndi ef ekki fyrirbyggjandi meðferð)

Question 20

hvað gera ef geðklofi samhliða ADHD?

Answer 20

ATH! það er aldrei greint ADHD hjá geðklofasjúklingum og lyfin geta hætt á versnun á geðrofi

Question 21

byrjunarvandi með concerta? (5)

Answer 21

1) oförvun
2) kvíði
3) svefntruflanir
4) minnkuð matarlyst
5) þunglyndi sjaldan

Question 22

hversu lengi á adhd lyfjum?

Answer 22

ekki vitað. amk 2 ár etv alla ævi