11_Fíkn og 12_Áfengi KLÁRA

Question 1

skilgreining á fíkn?

Answer 1

Neysla sem “verður einstaklingnum miklu mikilvægari en áður og mikilvægari en önnur hegðun sem áður skipti máli. Hegðun er haldið áfram þrátt fyrir að hún valdi einstaklingnum skaða”

Question 2

eiginleikar lyfja sem valda áhættu á fíkn? (3)

Answer 2

1) vellíðunaráhrif
2) hröð áhrif
3) þol og fráhvarfseinkenni

Question 3

einstaklingsþættir sem valda áhættu á fíkn? (4)

Answer 3

1) gen
2) hvatvísi
3) áhættusækni
4) geðsjúkdómar

Question 4

umhverfisþættir sem valda áhættu á fíkn? (3)

Answer 4

1) vanræksla/misnotkun/fátækt
2) kúltúr
3) fyrirmyndir

Question 5

dæmi um dependence? (skv DCM)

Answer 5

sjúkl fær opiot eftir handleggsbrot og fattar að fær fráhvarfseinkenni og getur ekki hætt

Question 6

dependence í icd 10?

Answer 6

sama og addiction í dcm

Question 7

munurinn á addiction og dependence? (4) skv DCM

Answer 7

bæði með þolmyndun og fráhvarfseinkenni.
Addiction hefur:
1)  stjórnleysi
2)  vanrækslu annarra þátta
3) heldur áfram neyslu þrátt fyrir skaða
4) hefur alltaf löngun í að komast í vímu

Question 8

hvaða hugtök eru notuð um addiction og dependence í icd 10?

Answer 8

harmful use og dependence syndrome (=addiction)

það er ekki til dependence eins og í dcm

Question 9

6 einkenni í dependence syndrome í icd10?

Answer 9

1) sterk fíkn
2) minnkuð stjórn
3) akukið þol
4) fráhvarfseinkenni
5) vanræksla annarra sviða
6) neyslu haldið áfram þrátt fyrir að neikv afleiðingar séu ljósar

Question 10

hvaða geðsjúkdómum fylgir fíkn mjög oft? (3)

Answer 10

1) geðklofa
2) bipolar I
3) antisocial

Question 11

4 möguleg orsakasambönd milli neyslu og geðsjúkdóma?

Answer 11

1) neyslan veldur versnun á geðsjúkdómi sem fyrir er (kannabis og geðklofi)
2) geðsjúkdómur eykur líkur á neyslu (sjálfsmeðferð/félagsstaða)
3) neysla leiðir til geðsjúkdóms (amfetamín geðrof eða kvíði/þunglyndi)
4) sami áhættuþáttur fyrir geðsjúkdóm og fíknivanda

Question 12

geðröskun og fíknigreining kallast..?

Answer 12

comorbidity, nánar tiltekið dual diagnosis

Question 13

dual diagnosis er..?

Answer 13

Geðröskunargreining og fíknivandi saman

Question 14

hvað heitir kerfið í heilanum sem áfengi veldur fíkn í gegnum?

Answer 14

Meso-lymbíska kerfið. (dopamin reward system)

Question 15

hvaðan og hvert er dópamín losað í heilanum við áfengisdrykkju?

Answer 15

frá ventral tegmental area er dópamín losað í nucelus accubens

Question 16

hvernig veldur áfengi bæði örvun og slævingu?

Answer 16

Með því að agonista á dópamín/noradrenalín viðtaka (örvun) og líka agonista á GABA og antagonista á glutamat viðtaka (NMDA) (slæving)

Question 17

Lýsa tilurð áfengisfráhvarfa

Answer 17

áfengi hefur bælandi áhrif á heilann - svar heilans við því er að minnka næmi GABA og auka næmi glutamats, það veldur hyperexcitable ástandi sem endist lengur en áfengið -> fráhvarfseinkenni, (allt frá kvíða að delirium tremens)

Question 18

hvenær byrja og hversu lengi vara áfengisfráhvörf?

Answer 18

Byrja 6-24 klst eftir drykkju.

Vara í 2-10 daga (oftast <3 dagar)

Question 19

einkenni áfengisfráhvarfa (8)

Answer 19

amk 2 af 8

1) ofvirkni í autonamiska taugakerfinu (bþ, púls, hiti, sviti)
2) handskjálfti
3) svefnleysi
4) ógleði/uppköst
5) ofskynjanir
6) óeirð
7) kvíði
8) krampi

Question 20

góð viðmið við fráhvorf varðandi krampa tremma og fráhvörf?

Answer 20

1) fráhvörf koma á 1. degi
2) krampar á 2. degi
3) tremmi á 3. degi

Question 21

einkenni delirium tremens? (6)

Answer 21

1) rugl
2) minnkuð áttun
3) skjálfti
4) óeirð
5) ofskynjanir
6) ofvirkni automatiska taugakerfis

Question 22

hver er þrenningin í wernicke encephalopathy?

Answer 22

1) rugl
2) opthalmoplegia
3) ataxia

Question 23

einkenni í korsakoff syndrom? (5)

Answer 23

1) anterograde amnesia
2) væg retrograde amnesia
3) grein eðlileg
4) skert innsæi
5) confabulation (búa til minningar og hægt að leiða áfram í tilbúnar minningar)

Question 24

hvort er wernicke eða korsakoff akút eða krónískt?

Answer 24

wernicke er akút

korsakoff er krónískt