2.1 Flashcards
FSH co robi
pobudza dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i produkcję estrogenów przez komórki ziarniste.
LH co robi
stymuluje owulację oraz rozwój ciałka żółtego
17β-estradiol (E2) - saczyty itd
- najwyższe stężenia E2 w cyklu miesiączkowym – 2 dni przed owulacją,
- ↓ E2 – przed pokwitaniem, menopauza,
- ↑ E2 – ciąża.
Estron (E1):
- estrogen o małym znaczeniu w wieku rozrodczym, główny estrogen PO MENOPAUZIE,
- pochodzi z obwodowej aromatyzacji nadnerczowej puli androgenów, głównie w tkance tłuszczowej.
3) Estriol (E3)
najmniej aktywny estrogen, najwięcej jest go podczas CIĄŻY.
Estetrol (E4
metabolit E3, powstaje w wątrobie płodu w czasie CIĄŻY.
Działanie estrogenów - narząd rodny
- proliferacja nabłonka i wzrost produkcji śluzu endometrium
- zwiększenie masy mięśniowej macicy
- nasilenie perystaltyki jajowodów
- proliferacja nabłonka i wzrost produkcji śluzu pochwy
Działanie estrogenów - sutek
- rozwój podścieliska i tkanki tłuszczowej
- wzrost nabłonka kanalików i pęcherzyków gruczołowych
Działanie estrogenów - kości
- wzrost ilości rec. dla wit. D3
- spadek aktywności osteoklastów
- spadek resorpcji kości
Działanie estrogenów - układ krzepnięcia
- wzrost czynników II, VII, IX, X
- spadek fibrynogenu i antytrombiny III
Działanie estrogenów - układ moczowy
- proliferacja nabłonka
- rozrost mm gładkich
Działanie estrogenów - skóra
- wzrost syntezy kolagenu
Działanie estrogenów - układ hormonalny
wzrost syntezy SHBG -> spadek aktywności androgenów
Działanie estrogenów - układ nerwowy
- wzrost NA, serotoniny, melatoniny, aktywności endogennych opiatów
- spadek dopaminy, napięcia układu cholinergicznego
Progesteron (P)- szczyty i gdzie
- produkowany przez CIAŁKO ŻÓŁTE, w niewielkiej ilości przez nadnercza, a w czasie ciąży również przez łożysko,
- najwyższe stężenie – faza lutealna.
Działanie progesteronu - narząd rodny
- pogrubienie nabłonka gruczołowego
- obrzęk podścieliska
- rozpulchnienie i zmniejszenie kurczliwości mięśnia macicy
- osłabienie perystaltyki jajowodów
- zmiana śluzu szyjkowego na gęsty i nieprzenikliwy dla plemników
Działanie progesteronu - sutek
- rozwój podścieliska i tkanki tłuszczowej
- wzrost nabłonka kanalików i pęcherzyków gruczołowych
Działanie progesteronu - cukier
- zwiększenie syntezy glukagonu
- zmniejszenie hipoglikemizującego działania insuliny
Działanie progesteronu - nerki
- działanie diuretyczne poprzez blokowanie aldosteronu w nerkach
- ale zatrzymuje wodę w organizmie
Działanie progesteronu - temperatura i woda
podwyższenie
Działanie progesteronu - hormony
blokowanie 5alfa-reduktazy -> działanie antyandrogenowe
- hamuje produkcje prostaglandyn
- jest substratem do produkcji gliko i mineralokortykoidów
17-hydroksyprogesteron (17-OHP):
- produkowany przez jajniki i korę nadnerczy,
- znaczenie kliniczne – ↑ we wrodzonym przeroście nadnerczy.
Androgeny pochodzą z
- z JAJNIKÓW (komórki tekalne, wnękowe i interstycjalne),
- z KORY NADNERCZY (warstwa siatkowata).
Siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEA-S) – produkowany przez
korę nadnerczy.
Dehydroepiandrosteron (DHEA):
- 60% powstaje w nadnerczach,
- 10–20% powstaje w jajnikach,
- 30% powstaje z konwersji DHEA-S.
Androstendion jest produkowany przez
50% syntetyzowany przez jajniki i w 50% przez korę nadnerczy.
Testosteron:
- powstaje w 25% w jajnikach, w 25% w nadnerczach
i w 50% w wyniku obwodowej konwersji androstendionu,
- występuje głównie w postaci związanej z białkami (SHBG, albuminami) lub jako wolny testosteron.
Dihydrotestosteron (DHT)
powstaje w wyniku obwodowego metabolizmu testosteronu przy udziale enzymu 5α-reduktazy:
- silny androgen (ok. 3 razy silniejszy od testosteronu),
- wykazuje działanie parakrynne w skórze i tkance mięśniowej.
Androgeny od najmniej do najbardziej aktywnych:
DHEA, DHEA-S < androstendion < testosteron < dihydrotestosteron
Globulina wiążąca hormony płciowe (ang. sex hormone binging globulin, SHBG)–
główne białko wiążące steroidy płciowe w surowicy krwi, produkowane przez wątrobę:
- SHBG + testosteron → ↓ aktywności testosteronu,
hamowanie syntezy SHBG
- androgeny,
- insulina,
- prolaktyna
pobudzanie syntezy SHBG
estrogen i tyroksyna
Co pobudza GnRH do wydzielania na początku dojrzewania
kisspeptyna i neurokinina B