2: de tijd van grieken en romeinen Flashcards
edelen
adel; groep aanzienlijke personen met voorrechten in de samenleving
antiek
uit de oudheid
aristocratie
regering van een groep aanzienlijke mensen
autochtoon
oorspronkelijk bewoner
barbaar
onbeschaafde vreemdeling
burger
inwoner met bepaalde rechten
democratie
volksregering; bestuur waarbij het volk beslist
directe democratie
democratie waarin alle brugers over politieke besluiten beslissen
filosofie
- bij de grieken: alle wetenschappen
- tegenwoordig: wijsbegeerte
inheems
autochtoon, oorspronkelijk
klassiek
- grieks-romein
- zo goed dat het wordt nagedaan
kolonie
plaats waar een groep mensen zich vestigt
kolonisatie
kolonien stichten
monarchie
staat met een vorst
oligarchie
regering van een kleine groep
oudheid
tijd van grieken en romeinen; tweede periode; 3000 v.C. - 500 n.C.
politiek
betreft het bestuur
rationeel
redelijk, met het verstand
tirannie
regering van een tiran, een alleenheerser die met geweld de macht heeft gegrepen
vormentaal
stijl, gebruikte vormen
wetenschap
systematische onderzoek en de kennis die daardoor ontstaat
gouverneur
provinciebestuurder
imperium
rijk
keizer
vorst van een groot rijk
pax romana
romeinse vrede
republiek
staat zonder vorst
romanisering
verspreiding van de grieks-romeinse cultuur
senaat
vergadering van mannen uit aanzienlijke romeinse families
staatsgodsdienst
geloof waarvan bestuurders en ambtenaren aanhanger moeten zijn
tolerantie
verdraagzaamheid; toestaan van andere culturen en meningen
wereldrijk
rijk in meerdere werelddelen
bekeren
iemand een andere godsdienst aan laten nemen
martelaar
iemand die sterft voor zijn geloof
messias
(christus), verlosser
montheistisch
met een god
tenach
heilige boek van de joden
waar ontstond het alfabet
1000 v.c lands de oostelijke Middellandse zeekust, door de Feniciërs uit Libanon
waardoor groeide de Griekse handel?
door overbevolking kwamen er massale volksverhuizingen. kolonies werden gesticht langs de MIddellandse en Zwarte zee, die handelden met elkaar
waardoor werden de griekse stadstaten verenigd?
de macedonische koning alexander de grote veroverde de gebieden en verspreidde de griekse cultuur in 338vc
waardoor ontstond de democratie in Griekenland
economie groeide en ambachtslieden en handelaren wouden meebeslissen over de politiek
wat dacht plato van de democratie
verschrikkelijk; de massa liet zich leiden door emoties en hebzucht
wat dacht aristoteles van de democratie
een goede regering moest het algemene belang voorop stellen, of dat nou democratie of monarchie was
waar eindigde het romeinse rijk
het zuiden van de sahara, het oosten bij de tigris en de arabische woestijn, noorden bij de donau, rijn en schotland
hoe werkte het vroege romeinse republiek
bestuurders en legeraanvoerders werden telkens benoemd en legden verantwoording af aan de senaat
oorzaak voor alle romeinse burgeroorlogen
legeraanvoerders waren in bestuur van het rijk, en werden door veroveringen te machtig
waarom was er de pax romana
de instelling van het keizerrijk
gevolgen pax romana
bevorderde welvaart, legde wegen aan, multiculture samenleving
wat deden soldaten voor de romanisering
mannen uit het hele rijk werden vaak duizenden kilometers van hun geboorteplek gelegerd; hier bleven ze dan wonen
hoe ontstond het monotheisme
eerst hadden joden een polytheistisch geloof. ze gingen een god als de allerhoogste zien en andere goden werden geleidelijk onderdrukt
waarom werden joden verboden in romeinse rijk
judea werd een romeinse provincie; volgens het joodse geloof zou de messias dit koninkrijk herstellen. hierdoor kwam een grote opstand
Paulus
vanaf 52nc reise hij door syrië, anatolië en griekenland, waar hij mensen tot het christendom bekeerde. zijn geloof van de dood als nieuw begin werd snel populair. door vervolging werd hij onthoofd door keizer nero
waarom waren romeinen het niet eens met christenen
-deden niet mee aan de verering van de keizer en staatsgoden
-bekeerden mensen
-verheerlijkten armoede en keurde seks af
wat werd gehandeld tussen de germanen en de romeinen
huiden en slaven & luxeartikelen zoals glas en aardewerk
waarom raakte het romeinse rijk in verval
-epidemieën
- romeinse bestuur kon niet meer beschermen (legeraanvoerders werden benoemd en vochten elkaar)
-germaanse plunderaars
wat gebeurde na de verzwakking van het romeinse rijk
-keizer theodosius splitste in 395 het rijk in het west-romeinse rijk (wat later verdween) en het byzantijnse rijk
-veel germaanse groepen stichtten koninkrijken in romeinse gebieden (volksverhuizingen)