11. Psychodynamische concepten en menopauze Flashcards
Wat is de menopauze?
- natuurlijke stop van menstruatie als gevolg van uitputting follikel
- menopauze: vanaf 1 jaar na laatste menstruatie
- perimenopauze: laatste menstruatie tot 1 jaar
- daling oestrogeen
- gemiddeld 50 jaar maar grote variatie
- later leeftijd: lager risico op mortaliteit en morbiditeit (CVA, osteoporose), wel groter risico op borst-, baarmoeder- en eierstokkanker
Wat zijn de symptomen van menopauze?
- opvliegers
- slaapstoornis
- stemmingsschommelingen (meer negatief)
- urogenitale klachten
- nachtzweten
- vermoeidheid
- gewrichts- en spierklachten
- concentratieklachten
- duizeligheid
Welke psychische klachten zien we bij de menopauze?
Kans op depressie bij de peri-menopauze is 1.5-3 keer groter.
Het risico neemt toe bij
- eerdere depressie
- angstklachten tijdens peri-menopauze
- pre-menstruele stemmingsstoornis
- sociodemografische factoren
Hormoonsubstitutietherapie heeft geen enkel effect op psychiatrische problematiek, bovendien is er weinig gekend over effectiviteit van psychotherapie. Maar we kunnen wel veronderstellen dat psychotherapie werkt bij alle vormen van depressie.
Wat weet men over hormonale veranderingen tijdens de menopauze en seksualiteit?
Er wordt altijd veronderstelt dat er hormonale veranderingen zijn die het volgende veroorzaken
- gedaald seksueel verlangen
- vaginale droogheid
- dyspareunie
- verminderde opwinding en orgasme
- verminderde seksuele voldoening
Maar de aard van seksualiteit en voldoening verandert met de leeftijd. Intimiteit en verbinding neemt toe in belang, het is minder prestatiegericht. Enkel vaginale droogheid kent effectief een hoger voorkomen in de perimenopauze.
- eigenlijk is er enkel een aangetoond effect tussen gedaald oestrogeen en verminderde doorbloeding en bevochtiging in een niet-seksuele situatie
- men vermoed ook dat testosteron een belangrijke rol speelt bij seksuele opwinding, wat niet veranderd tijdens de menopauze. Hormoonsubstitutie kan wel zorgen voor daling testosteron.
Zouden veranderingen in seksualiteit tijdens de menopauze ook aan iets anders kunnen liggen dan aan hormonale veranderingen?
- medicatie (door hogere leeftijd en menopauzale klachten)
- verstoorde slaap
- verstoorde stemming
- slechter lichaamsbeeld
Er is niet perse een directe invloed op seksuele tevredenheid. Wat wel van belang is, is hoe voordien seksualiteit, de relatie en communicatie met de partner werd beleefd? Indien dat goed ging, is de aanpassing van hun seksueel leven veel makkelijker en behouden seksuele tevredenheid.
Wat is de behandeling van menopauze?
- hormoonsubstitutietherapie (heeft vooral een effect op opvliegers)
- vaginale hormoongel
- levensstijl: beweging, gewicht, roken
- psychotherapie, mindfulness
Op welke manier speelt mentaliseren in verschillende fases van de voortplanting een rol?
spiegelen
markeren
epistemisch vertrouwen
basis vertrouwen
felt safety
Wat zijn ghosts in the nursery?
De geesten zijn herhalingen van intense gedeelde affecten met iemand in het verleden in het heden. Ze krijgen een lichamelijke vorm door bestraffende of nalatige zorgpraktijken. De ouder slaagt er niet in om de betekenis van signalen van behoefte van het kind te herkennen.
Er is een geest of iets gelijkaardig dat terugkomt op bepaalde momenten. Normaal hoeft dit geen probleem te zijn, bij iedereen met kinderen gaan op een bepaald moment die geesten opduiken. Het lijkt alsof er drie groepen mensen zijn
- ouders die plots het gevoel hebben alsof ze iets uit hun eigen verleden aan het doen zijn, iets wat niet fijn is, je weet niet wat het is. De band met het kind is echter zo sterk, je mentaliseert met het kind, je bent afgestemd, dat het niet erg is dat deze af en toe verschijnen. Er is geen nood aan hulp.
- goed gehechte ouders en kind, maar op sommige vlakken toch problemen. Vaak op zeer specifieke vlakken, zoals op het potje gaan. Deze ouders hebben een goed contact met hun kind en voelen dat er iets goed zit. Zij zoeken hulp.
- Doorheen verschillende generaties zijn er geesten aanwezig. Deze ouders kennen niet beter. Typisch hierbij is dat dit passief is: de ouders doen het niet expres aangezien het voor een groot deel onbewust is en ze hier geen toegang toe hebben. Fraiberg stelt dat de geschiedenis zich niet hoeft te herhalen, terwijl dat bij deze groep wel vaak gebeurt. Ouders zoeken geen hulp en zijn zich niet bewust van wat er aan het gebeuren is. Kinderen kunnen allerlei symptomen vertonen zoals kaal achterhoofd, cognitieve achterstand.
Hoe komt het dan dat sommige ouders die heel wat hebben meegemaakt, hier niet in vervallen?
Wat is epistemisch vertrouwen?
Het idee dat je je kan openen voor de informatie of het goede dat andere voor u te bieden hebben.
Wat betekent identificatie met de agressor?
Kinderen zullen, wanneer ze zelf agressie ontvangen, zich identificeren met de agressor. Ze nemen de agressie die op hen komt op zich en beginnen dit zelf te doen naar dieren, klasgenoten, naar hun eigen kinderen later, zonder dat ze dit willen. Op de manier zijn ze niet meer het slachtoffer. Dit gebeurt onbewust.
Wat zijn angels in the nursery?
Angels worden herinnerd als momenten van een verhoogde intimiteit tussen ouder en kind, waarin het kind zich bijna perfect begrepen, geaccepteerd of beschermd voelde. Soms doen deze ervaringen zich niet voor bij de ouder, maar bij een ander persoon zoals een leerkracht. Het gaat niet perse over de persoon maar over de intense gedeelte affecten met iemand.
