1. Inleiding Flashcards
Wat is ‘good enough mothering’?
Wat is mothering? Zorgen voor een kind? Is fathering hetzelfde?
‘Good enough’ verwijst naar het werk van Winnicot. Het moet goed genoeg zijn maar staat dit dan tegenover perfectie? En wat is dan perfect? Volledig voldoen aan iedere nood van het kind?
Winnicot stelt dat het rampzalig is voor het kind als dit soort moederschap (of vaderschap) er is. Het kind heeft nood aan teleurstelling, aan een moeder die niet volledig samenvalt met de symbolische borst die alles geeft. Er moet steeds meer verschil komen tussen het kind en de moeder zodat het kind de moeder kan zien als een aparte entiteit.
Als het kind niet het verschil tussen zichzelf en de ander kan ervaren, in de eerste plaats tussen zichzelf en de moeder, dan valt alles samen met de binnenwereld van het kind = omnipotentie.
Het is pas als er een verschil is tussen jezelf en de ander dat er een relatie kan ontstaan en dus ook een individualiteit van elke persoon. De ander is geen zelfobject meer maar een realiteit.
Wat is een zelfobject?
Onder zelfobjecten verstaan we personen die gebruikt worden door het kind in de ontwikkeling van het zelf of die men beschouwt als deel van het zelf. Het is belangrijk om zo iemand te kunnen zien als iemand die eigen verlangens heeft, een eigen binnenwereld en niet helemaal samenvalt met u. Dit is een fundamentele stap in de ontwikkeling van een kind.
Wat is ‘ghost en angels in the nursery’?
Ghost in the nursery.
Fraiberg ging met een team thuis bij ouders waar alles niet meteen vlot verliep. Ze gingen hier niet werken met het kind, maar met de geschiedenis van de ouders.
Angels in the nursery.
Lieberman formuleerde hier een antwoord op. Je kan nog in zo’n slechte omgeving opgroeien, met ouders die op geen enkele manier met jou bezig zijn, als hier één iemand is geweest die er was en luisterde, kan dat voldoende zijn om ervoor te zorgen dat dit kind, later als ouders, wel de capaciteiten heeft om te luisteren, te spiegelen en te mentaliseren.
Wat is ‘mentaliseren’?
Twee grote manieren om dit te begrijpen.
Bion.
Hij denk over mentaliseren als ‘mentaal maken’. Dingen die gebeuren en op je afkomen, noemde hij beta-elementen; ondefinieerbare zaken die wel gevoeld worden. Mentaliseren komt neer op het omzetten van de beta- naar alfa-elementen.
Fonagy (dit is belangrijker voor ons).
Mentaliseren speelt zich af in de interactie tussen ouders en kinderen. Mentaliseren is het kunnen begrijpen van iemands acties, gedrag vanuit die persoon hun intenties. Proberen de binnenwereld van iemand te begrijpen, gebaseerd op de buitenkant. Het denken over denken, maar ook het denken over voelen.
Wat is ‘generativiteit’?
Concept van Erickson.
Wat geef jij als oudere generatie aan de jongere generatie? Wat doet een leerkracht voor een klas vol kleuters? Wat doet een grootouder voor kleinkinderen?
Wat is fenomenologie?
Dit is een filosofische stroming die door Edmund Husserl is opgericht. Fenomenologie is de studie van het bewustzijn.
Hij leefde in een periode met twee filosofische tegenstellingen: empirisme en idealisme. Hij kwam met het idee om ons gewoon te baseren op wat we wel weten: de werkelijkheid verschijnt aan ons. Dit betekent dat als we wetenschappelijk willen zijn, we eerst moeten weten hoe onze geest en waarneming werkt.
Vragen die de fenomenologie zich stelt:
- wat is waarneming
- wat is geheugen
- wat is een herinnering
- wat maakt een herinnering verschillend van een fantasie
- kortom: wat is ons bewustzijn
Jaspers hield zich bezig met de wetenschappelijke methode van de psychiatrie. Hij was de eerste die het belang van de eerste persoonservaring introduceerde. De fenomenologie kan je zien als een studie van 1 persoon. Dit maakt dat de fenomenologie vandaag nog een soort referentie is voor subjectiviteit in de psychiatrie. Er bestaat een fenomenologie van zowat elk denkbare ervaring: depressie, psychose, angst,…
Wat is psychoanalyse?
Freud stelt dat de mens niet rationeel is, maar gedreven wordt door irrationele onbewuste mentale processen.
Daarnaast stelt hij ook dat het volwassen karakter teruggevoerd kan worden op het psyche van het kind.
Freud had wel enkele beperkingen:
- De vrouwelijke seksualiteit bestond niet. En als deze er dan toch was, was deze gebaseerd op penisnijd.
Psychoanalyse gaat ervanuit dat er een bepaalde wetmatigheid is in de geest: Freud heeft verschillende ideeën.
- Es: drift, oncontroleerbaar, onbewust
- Superego: geweten, onderdrukkingsmechanisme
- Voorbewuste: inhouden die misschien al bewust zouden kunnen worden maar het nog niet zijn
- Bewuste: wat we denken en voelen
Door de techniek van vrije associatie is het mogelijk om dichter te komen bij wat er zich allemaal afspeelt in het Es.
Met wat houdt psychoanalyse vandaag de dag rekening?
- ontwikkelingsperspectief
- oog voor complexiteit
- oog voor onbewuste processen
- (tegen)overdracht
- gericht op gehele persoon
- focus op innerlijke wereld
- continuïteit tussen normaliteit en psychopathologie
Leg uit. Ontwikkelingsperspectief.
Psychoanalyse houdt rekening met het ontwikkelingsperspectief.
- het belang van vroegkinderlijke ervaringen
- onze geest en capaciteit ontwikkelen zich langzaam, in gehechtheidsrelaties
Leg uit. (Tegen)overdracht.
Ervaringen en interne representaties van vroegere ervaringen en van onze manieren van denken beïnvloeden onze huidige relaties en percepties. Het verleden herhaalt zich in het hier en nu van de therapie.
Tegenoverdracht houdt de bewuste en onbewuste gevoelens in die bij de therapeut worden opgewekt in contact met de patiënt.
