Wetskrachtige en gewone koninklijke besluiten Flashcards
Het begrip “koninklijk besluit” KB
ALTIJD ERGENS EEN KAPSTOK IN HERARHISCH HOGERE NORM
Een koninklijk besluit wordt omschreven als “een rechtshandeling waarbij de Koning een
algemene bestuurlijke maatregel (verordening) of een individuele overheidshandeling stelt”
Men onderscheidt dus twee soorten KB:
-Reglementaire/verordenende KB
-Individuele/beschikkende KB
Reglementaire/verordenende KB:
dergelijke besluiten formuleren een rechtsregel (een norm) en hebben een algemene draagwijdte; het betreft dus regelgeving (vb. het KB dat de
benoemingsvoorwaarden van ambtenaren vaststelt)
Individuele/beschikkende KB
Koninklijke besluiten kunnen uitvoeringsbesluiten zijn waarin algemene rechtsregels op concrete gevallen worden toegepast, zoals besluiten die specifieke personen of zaken betreffen. Niet alle koninklijke besluiten bevatten echter rechtsregels; sommige zijn slechts beschikkingen voor individuele situaties of personen en hebben geen normatieve draagwijdte.
De Koning heeft normatieve bevoegdheid om algemene en onpersoonlijke regels uit te vaardigen via reglementaire of verordenende koninklijke besluiten. Deze bevoegdheid komt voort uit de Grondwet of de wet. Artikel 108 van de Grondwet belast de Koning met het uitvoeren van wetten, waarbij hij nadere regels kan vaststellen om de wet toepasbaar te maken. Deze koninklijke besluiten hebben louter verordenende waarde en staan hierarchisch onder de wet.
Specifieke wetten, zoals opdracht- of raamwetten, kunnen normatieve bevoegdheid aan de Koning verlenen, waarbij koninklijke besluiten in de hiërarchie van rechtsnormen onder de wet vallen. Bij bijzondere of buitengewone machtenwetten krijgt de Koning de bevoegdheid om besluiten uit te vaardigen die wetskrachtig zijn, waardoor ze gelijk staan aan de wet wanneer ze door de wetgever zijn bekrachtigd.
Schematisch voorstellinf
Onderscheid reglementaire/verordenende – individuele/beschikkende KB.
- Onderscheid naargelang de grondslag van de verordeningsbevoegdheid.
- artikel 108 Gw. : ter uitvoering van een wet → uitvoeringsbesluiten, van verordenende
aard - artikel 105 Gw.: ter uitvoering van een opdrachtwet
- gewone opdrachtwet → verordenende besluiten
- kaderwet → verordenende besluiten
bijzonderemachtenwet → wetskrachtige besluiten (genummerde KB)
- buitengewonemachtenwet → wetskrachtige besluiten (oneigenlijke besluitwetten)
Procedure van totstandkoming van een reglementair koninklijk besluit.
Initiatief federale Regering.
Raadpleging afdeling Wetgeving Raad van State:
Overleg in de Ministerraad:
Voorkoming en regeling van belangenconflicten.
Bekendmaking en inwerkingtreding:
Initiatief federale Regering.
In de praktijk wordt het initiatief genomen door één of meer ministers, waarna de Koning de uit
dat initiatief gesproten tekst ondertekent
Raadpleging afdeling Wetgeving Raad van State:
Ontwerpen van reglementaire KB moeten verplicht voor advies voorgelegd worden aan de afdeling
Wetgeving van de Raad van State. Op deze regel wordt evenwel uitzondering gemaakt voor het
geval van de met bijzondere redenen omklede hoogdringendheid.
“Met bijzondere redenen omkleed” betekent dat het niet volstaat de hoogdringendheid in te roepen,
maar dat deze ook uitdrukkelijk moet worden gemotiveerd, of nog, toegelicht.
De verplichte raadpleging van de afdeling Wetgeving is een substantiële vormvereiste. De niet-
naleving ervan kan gesanctioneerd worden met de nietigheid van het betrokken koninklijk besluit
of met het buiten toepassing laten ervan
Overleg in de Ministerraad:
Voor bepaalde KB’s wordt de bijkomende vormvereiste van het overleg in de Ministerraad
opgelegd. Het betreft dan KB’s die de wetgever of de grondwetgever expliciet aanwijst.
Deze vormvereiste houdt in dat er vooraf moet worden beraadslaagd over het ontwerp door alle
ministers, verenigd in de Ministerraad
Wanneer het overleg in de Ministerraad expliciet wordt voorgeschreven, dan wordt dit als een
substantiële vormvereiste beschouwd.
De niet-naleving ervan kan gesanctioneerd worden met de nietigheid van het betrokken koninklijk
besluit of met het buiten toepassing laten ervan
Voorkoming en regeling van belangenconflicten.
Indien de federale Regering, een Gemeenschaps- of Gewestregering of het Verenigd College
oordeelt ernstig te kunnen worden benadeeld door een ontwerp van beslissing of een beslissing van
de federale Regering, van een Gemeenschaps- of Gewestregering, van het Verenigd College of van
één hunner leden, kan de Eerste Minister, de Voorzitter van de Gemeenschaps- of Gewestregering
of van het Verenigd College de zaak met het oog op overleg aanhangig maken bij Overlegcomité,
dat binnen 60 dagen volgens de procedure van de consensus beslist. In dit geval wordt de betwiste
beslissing of de uitvoering ervan gedurende deze termijn geschorst.
Deze procedure kan slechts eenmaal worden ingesteld met betrekking tot eenzelfde beslissing of
eenzelfde ontwerp van beslissing
Bekendmaking en inwerkingtreding:
Koninklijke besluiten “van algemeen belang”: moeten integraal bekendgemaakt worden binnen 1
maand na de dagtekening in het Belgisch Staatsblad. Zij treden in principe de tiende dag na
publicatie in werking.
Koninklijke besluiten die niet van algemeen belang zijn:, mogen bij uittreksel (= samenvatting)
worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Wanneer de publicatie geen openbaar nut heeft, mag er zelfs van worden afgezien.
Verslag aan de Koning: aan belangrijke KB’s gaat dikwijls een zgn. Verslag aan de Koning vooraf.
Het betreft een toelichting over de beweegredenen van de federale Regering en bevat een
verduidelijking bij de bepalingen van het KB. Het Verslag aan de Koning wordt samen met het
koninklijk besluit bekendgemaakt.
Besluiten van gemeenschaps- en gewestregeringen, besluiten van het Verenigd College van
de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie
De regeringen van de deelstaten beschikken over analoge bevoegdheden als de federale Regering:
- uitvoeren van decreten en ordonnanties;
- uitoefening van bevoegdheden die bij decreet of ordonnantie werden toegewezen.
In dit kader kunnen ze besluiten met normatieve inhoud, dus rechtsregels, uitvaardigen.
Rechtsregels uitgevaardigd door de regeringen van de deelstaten en door het Verenigd College
worden besluiten genoemd
