week 9 HC1 transplantatie en immuniteit Flashcards
wat is autotransplantatie?
transplantatie binnen het eigen lichaam van een individu
wat is syngene transplantatie
tussen eeneiige tweelingen, kans op afstoting kan door epigenetische verschillen
wat is allogene transplantatie?
tussen verschillende individuen
immunologische afstoting kan optreden door:
- verschillen MHC-antigenen (co-dominantie)
- verschillen non-MHC-antigenen
- verschillen in ABo-bloedgroep-antigenen
welke cellen zijn verantwoordelijk voor afstoting door alloreactiviteit?
T-cellen
wat houdt de directe route bij T-cel alloreactiviteit in?
directe herkenning van vreemd donor-MHC door TCR
wat houdt de indirecte route bij T-cel alloreactiviteit in?
herkenning door de TCR van de ontvangen van vreemde donor MHC-peptiden, gepresenteerd door eigen MHC
waardoor ontstaat alloreactiviteit bij B-cellen?
antistoffen (gepreformeerd of geïnduceerd)
wat is gepreformeerde alloreactiviteit?
pretransplantatie, door bloedtransfusie of eerdere transplantaties -> voor de transplantatie is al sprake van alloreactieve T- en B-cellen (in de ontvanger)
wat is geïnduceerde alloreactiviteit?
posttransplantatie, door afstoting op basis van MHC
wanneer vindt een hyperacute afstoting plaats?
binnen enkele uren door allo-antistoffen tegen MHC en ABo bloedgroep
wanneer vindt een acute afstoting plaats?
na enkele maanden door adaptieve allo-immuunrespons tegen MHC (zowel cellulair met T-cellen, als humoraal met B-cellen)
wanneer vindt een chronische afstoting plaats?
na maanden tot jaren, door (niet-)immunologische oorzaken zoals geneesmiddelen, hypertensie, hyperlipidemie, late effecten van ischemie, virale infecties of terugkeer van oorspronkelijke ziekte
wat zijn testen voor ABo compatibiliteit en MHC match?
via een negatieve kruisproef (humoraal of cellulair) of HLA-typering van donor en ontvanger (serologisch voor HLAI, moleculair voor HLAI en HLAII
wat is xenotransplantatie?
transplantatie tussen verschillende species; hoge immunogeniciteit
wat zijn non-MHC-antigenen/minor-antigenen?
liggen op y-crhomosoom, transplantatie van man naar vrouw geeft mogelijk afstoting omdat er geen tolerantie voor wordt ontwikkeld
wat draagt bij aan de immunogeniciteit van een transplantaat (snelheid waarmee een transplantaat afgestoten wordt)
- variatie in MHC expressieniveau
- variatie in aantal APC (belangrijk)
wat is de humorale kruisproef?
serum van ontvanger en cellen van donor worden samengevoegd met complementfactoren, negatief als de ontvanger geen antistoffen heeft
wat is de cellulaire kruisproef?
de MLR-proef, cellen van beiden worden gemengd, als lichaamsvreemd MHC (donor) wordt herkend door lichaamseigen MHC is de test positief
wat zijn 2 manieren van HLA-typering?
- serologisch: typering MHCI
- moleculair: typering MHCI en MHCII, door PCR
