week 5 (deel 3) - prenatale screening en diagnostiek en ethiek van voortplantingsgeneeskunde Flashcards
wat is screening?
het onderzoeken van een in principe gezonde populatie om asymptomatische gevallen van een ziekte of aandoening op het spoor te komen
wat is het doel van screening?
in een vroeg stadium is de aandoening beter te behandelen, informed choice is belangrijk
wat is het doel bij prenatale screening?
reproductieve autonomie; stelt de betrokkenen in staat tot het maken van een voor hen zinvolle, weloverwogen keuze
wat is het verschil met prenatale diagnostiek en prenatale screening?
bij screening wordt geen diagnose gesteld, hooguit vermoedens, door diagnostiek wordt de diagnose gesteld
wat zijn de redenen voor uitvoeren van prenatale diagnostiek? (vaak is aandoening namelijk niet behandelbaar)
- vaststellen obstetrisch beleid (plaats partus, tijdstip partus, wijze bevallen)
- vaststelling neonataal beleid
- terminering zwangerschap (<24 wkn)
wat is de NIPT? (non-invasieve prenatale test)
bij de NIPT wordt in het maternale bloed gekeken naar DNA waarin afwijkingen gevonden kunnen worden, deze test kijkt naar 90% maternaal en 10% placentair bloed
waarom wordt er geen geslachtsbepalingen gedaan bij de NIPT?
om te voorkomen dat er aan geslachtsselectie wordt gedaan
wat is het nadeel van de NIPT?
er kunnen maternale afwijkingen/maligniteiten mee worden opgespoord
wat is het wenselijkheidsvraagstuk bij voortplantingsgeneeskunde?
in hoeverre is de techniek wenselijk? wetten en richtlijnen ontbreken vaak nog
wat is het zorgvuldigheidsvraagstuk bij voortplantingsgeneeskunde?
aan welke eisen moet de techniek voldoen? welke zorgvuldigheidsvoorwaarden zijn er nodig?
wat is het kostenaspect bij voortplantingsgeneeskunde?
moet het vergoed worden uit de publieke middelen?
Welke ethische vraagstukken staan bij IVF centraal?
Eerst wenselijkheidsvraagstukken, nu vooral zorgvuldigheidsvragen
Wat is reproductieve autonomie?
Er is respect voor de keuze van wensouders, of ze kinderen willen
Wat is het minimale welzijn standaard?
Geen medische hump als het toekomstige kind tot een bestaan wordt gebracht dat niet ‘levenswaardig’ is, medewerking mag hierbij pas geweigerd worden bij erbarmelijke omstandigheden
Wat is het maximale welzijn standaard?
Er mag geen kind op de wereld gebracht worden in minder dan ideale omstandigheden
Wat is het redelijke welzijn standaard
Medische hulp bij voortplanting is aanvaardbaar als het toekomstige kind een redelijke kans heeft op een leven met een redelijke levenskwaliteit
Wanneer wordt PGT (pre-implantatie genetische test) toegepast?
Bij paren die een sterk verhoogd risico hebben op het krijgen van een kind met een ernstige genetische aandoening
Welk ethische vraagstuk speelt bij PGT?
Wenselijkheidsvraagstuk
Op welke criteria beoordeelt de landelijke indicatiecommissie nieuwe categorieeen van aandoeningen voor toestaan IVF
- Ernst aandoening
- behandelingsmogelijkheden
Wat is preconceptionele dragerschapsscreening?
Wensouders laten zich testen op dragerschap van ernstige erfelijke aandoeningen
Wat is het doel van prenatale dragerschapsscreening?
Het is niet het doel om geboortes met ernstige ziekte te voorkomen maar om wensouders in staat te stellen om geïnformeerde keuzes rondom voortplanting te maken