week 1 (deel 2) - gametogenese

Question 1

definitie gametogenese

Answer 1

vorming spermacellen en oöcyten, namelijk spermatogenese en oögenese

Question 2

wat is meiose? wanneer vindt dit plaats

Answer 2

reductiedeling, in tegenstelling tot mitose vindt dit alleen plaats bij de vorming van gameten

Question 3

wat gebeurt er bij de eerste meiotische deling?

Answer 3

de homologe chromosomen worden over de dochtercellen worden verdeeld, chromatiden blijven aan elkaar

Question 4

wat gebeurt er bij de tweede meiotische deling?

Answer 4

de cel wordt haploïd; de homologe chromosomen worden uit elkaar getrokken

Question 5

chromosoomparing is afhankelijk van: (hoe vinden chromosomen hun paar)

Answer 5

• beweging chromosomen (bouquet formation) - dezelfde lengte zoekt elkaar op
• maken ds-DNA-breuken: cross-over tussen homologe chromosomen

Question 6

waar vindt spermatogenese plaats?

Answer 6

tubuli seminiferi (testisbuisje)

Question 7

welke cellen ondersteunen de ontwikkeling van germinale cellen (voorlopercel) tot zaadcel?

Answer 7

sertolicellen

Question 8

waar zitten de spermatogonia (stamcellen)

Answer 8

op de basale lamina, onder de bloed-testis barrière

Question 9

wat zijn de verschillende namen voor de zaadcellen naarmate ze de ontwikkeling ondergaan?

Answer 9

spermatogonia
Na meiotische profase in meiose I -> primaire spermatocyten
Na meiose I -> secundaire spermatocyten
na meiose II -> spermatiden
daarna kunnen ze nog differentiëren tot spermatozoa
daarna vrijgelaten in het lumen

Question 10

hoe kan het dat X en Y bij meiose aan elkaar vast komen te zitten, ondanks dat ze niet dezelfde lengte zijn?

Answer 10

door hun psuedo-autosomale regio, deze draagt dezelfde genen en is bij beiden hetzelfde

Question 11

wat is XY-body vorming?

Answer 11

compact inpakken van DNA waardoor geen transcriptie mogelijk is - daardoor kan echter bepaalde onmisbare eiwitten niet worden aangemaakt

Question 12

welk gen kan bij XY-body vorming niet meer worden aangemaakt en wat is de vervanging?

Answer 12

fosfoglyceraatkinase - belangrijk voor glycolyse. de productie tijdens spermatogenese switcht naar een productie op een autosomaal testis-specifiek PGK-gen

Question 13

wat is spermiogenese?

Answer 13

ontwikkeling van een ronde spermatide tot een rijpe zaadcel - laatste fase spermatogenese
hiervoor is de expressie van testisspecifieke genen nodig: acrosine- en protamine-productie

Question 14

wat is de functie van acrosine?

Answer 14

enzym dat de zaadcel nodig heeft om de eicel te bereiken

Question 15

wat is de functie van protamine?

Answer 15

het wordt aangemaakt in de kop van de zaadcel die ook de kern van de cel bevat. het DNA wordt opgerold rondom protaminen (ipv histonen); ze zorgen voor een hele compacte kern

Question 16

waarom moet de kop van de zaadcel klein zijn?

Answer 16

aerodynamische vorm en betere bescherming

Question 17

hoe werkt ICSI (intracytoplasmatische sperma-injectie)?

Answer 17

een zaadcel wordt in de eicel geïnjecteerd, er vindt hierbij echter geen natuurlijke injectie plaats

Question 18

hoe wordt ronde spermatiden injectie?

Answer 18

ronde spermatiden, die dus niet volledige spermatogenese hebben doorlopen, worden geïnjecteerd in de eicel. hierbij heeft geen histon-protamine transitie plaatsgevonden

Question 19

wat is diplotene arrest?

Answer 19

oöcyten blijven hangen voor metafase I in het diplotene stadium van de profase, tot de ovulatie optreedt en de blokkade wordt opgeheven door een FSH en LH-piek

Question 20

wat is metafase II arrest?

Answer 20

na de blokkade ontwikkelt de cel verder en ontstaat uit één cel één rijpe oöcyt, ook ontstaat hierbij het eerste poollichaampje
deze blokkade wordt opgeheven bij bevruchting en ontwikkelt daarna het tweede poollichaampje

Question 21

welk enzym houdt de meiose I arrest in stand?

Answer 21

meiotic inhibitory factor (MIF) uit de follikel

Question 22

wat is de functie van MIF?

Answer 22

het komt uit de follikel en houdt via gap junctions de concentratie cAMP in de oöcyt hoog

Question 23

hoe wordt meiose I arrest opgeheven?

Answer 23

door de LH-piek verdwijnen de gap junctions en daardoor daalt het cAMP

Question 24

hoe wordt meiose II arrest opgeheven?

Answer 24

calciumconcentratie in de cel neemt toe na bevruchting

Question 25

welke fase in de celcyclus in de normale cel is te vergelijken met de fase in de oögenese?

Answer 25

G2/M-checkpoint is te vergelijken met diploteenarrest
exit-M-checkpoint is te vergelijken met metafase-II-arrest
het is bij oögenese wel echt een arrest, in plaats van een controlemoment

Question 26

er treden verschillende gebeurtenissen op tijdens de groei van de follikel:

wat is de functie van synthese van maternaal mRNA en rRNA voor vroeg-embryonale fase?

Answer 26

een voorraad materiaal vormen voor klievingsdelingen

Question 27

er treden verschillende gebeurtenissen op tijdens de groei van de follikel:

wat is de functie van de vorming van de zona pellucida?

Answer 27

deze wordt hard na bevruchting om polyspermie te voorkomen

Question 28

er treden verschillende gebeurtenissen op tijdens de groei van de follikel:

wat is de functie van de corticale granula?

Answer 28

het zijn blaasjes met enzymen die een rol spelen bij de bevruchting, ze kunnen met de zona pellucida versmelten om polyspermie te voorkomen