Week 4 STRESS thema 11 Flashcards
Hoe ziet de opbouw van het zenuwstelsel eruit
Animaal (somatisch) - Motorisch - Sensorisch Vegetatief (autonoom) - Motorisch: Parasympatisch + sympatisch - Sensorisch
Wat houdt het vegetatief parasympatisch zenuwstelsel in?
Rustmodus van het lichaam
Wat houdt het vegetatief sympatisch zenuwstelsel in?
Actiemodus van het lichaam
Wat is het doel van een stressrepons?
Mobiliseren van lichaam om in een bedreigende/onzekere situatie zo effectief mogelijk te kunnen functioneren
Wat is het gevaar van stressrespons?
Als de stress te lang blijft aanhouden, kan een toestand ontstaan waarin stressrepsons geen deel van oplossing meer is, maar deel van probleem
Stressoren kun je onderverdelen in:
Daily hassles
Life events
Wat houdt Daily hassles in?
Kleine gebeurtenissen die stressvol worden bij herhaling
VB: steeds in file rijden
Wat houdt Life events in?
Duidelijke aanwijsbare oorzaken
VB: Ontslag, overlijden familielid
Hoe begint de reactie op stressoren?
Door activeren van amygdala (angstcentrum)
Vanuit de amygdala worden 2 andere hersengebieden gemobiliseerd, namelijk?
Formatio reticularis
Hypothalamus
Wat doet de Formatio reticularis bij activatie door stressoren?
Netwerk van neuronen in hersenstam heeft zowel ascenderende als descenderene efferenten
ARAS (ascenderend) activeert gebieden in hersenen die zorgen voor waakzaamheid
DRAS (descenderend) verhoogt spiertonus + faciliteert schakelneuronen in ruggenmerg, waardoor reflexen sneller kunnen verlopen
Wat doet de Hypothalamus bij activatie door stressoren?
Centrale regelcentrum voor vegetatieve zenuwstelsel als hormoonstelsel
Afhankelijk v/d situatie wordt het sympatisch/parasympatisch systeem geactiveerd
Hormonale stressrespons wordt aangestuurd via 2 routes van hypothalamus naar bijnieren
In de hypothalamus wordt de hormonale stressrespons aangestuurd via 2 routes van hypothalamus naar bijnieren. Hoe heten die routes, en wat is het eindproduct?
SAM-as (Sympatic-adrenal medullary) - eindproduct: adrenaline + nor-adrenaline
HPA-as (Hypothalamic-pituitary-adrenocortical)- eindproduct: Cortisol + aldosteron
Wanneer wordt er gebruik gemaakt van het neurale systeem en hormonale systeem bij stress?
Neurale systeem bij stressrespons met korte termijn.
Hormonaal systeem bij stressrespons op lange termijn
Hoe noem je adrenaline en noradrenaline ook wel?
Catecholaminen
Hoe noem je Cortisol en aldesteron ook wel?
Glucocorticoiden
Wat is het effect van de SAM-as geproduceerde adrenaline + noradrenaline op het lichaam?
Stimulering doorbloeding van ergotrope (actie) organen
Stimulering doorbloeding van trofotope (rust) organen
Glycogenolyse (=Glycogeen wordt afgebroken tot glucose)
Toename immuunrespons
Toename ontstekingsreactie
Wat is het effect van de HPA-as geproduceerde cortisol + aldesteron op het lichaam?
Gluconeogenese (=opnieuw vormen van glucose uit eiwitten) Verlaagt immuunrespons Verlaagt ontstekingsrepsons: - Remming prostaglandine - Remming Interleukine-1
Welk hormoon geeft de hypothalamus af aan bloed?
CRH (cortisol release hormoon)
Welk hormoon geeft de hypofyse af aan het bloed bij mentale stress?
ACTH (adrenocorticotroop hormoon)
Waaraan geeft de hypothalamus CRH af
Aan bloed en dat gaat naar de hypofyse
Waaraan geeft de Hypofyse ACTH af?
Bloed en gaat naar bijnierschors
Wat is het effect van afgifte van ACTH aan bijnierschors?
Aanmaak cortisol aan bloed
Wat is de betekenis van GAS
General Adaption Syndrom
Wat houdt GAS in?
Fysiologische reacties op stress blijken volgens een vast patroon te verlopen. Er spelen 3 fases een belangrijke rol:
- Kortdurende alarmfase
- Weerstandsfase
- Uitputtingsfase
Als iemand de fasen heeft doorlopen, duurt het even voor alle fases herstelt zijn
Wat houdt de kortdurende alarmfase in van GAS?
Kortdurende verlaagde weerstand van het lichaam
Wat houdt de weerstandsfase in van GAS?
Weerstand tegen stress verhoogd
Wat houdt de uitputtingsfase in van GAS?
Weerstand tegen stress verlaagd
Wat gebeurt er als de situaties die spanningen oproepen te snel op elkaar volgen met GAS?
Individu heeft te weinig tijd om te herstellen en raken de verdedigingsbronnen van het lichaam uitgeput
Wat zijn symptomen tijdens alarmfase van GAS?
Stressor geidentificeerd
Lichaam produceert adrenaline
Vecht, vlucht of freeze response
Wat zijn de symptomen tijdens weerstandsfase van GAS?
Coping met stress
Aanpassing aan omgeving
Lichaam kan het niet altijd volhouden - gelimiteerde bronnen
Wat zijn de symptomen van uitputtingsfase van GAS
Alle bronnen zijn op
Normaal functioneren onmogelijk om te behouden
Capaciteit is uitgeput
Schade op lange termijn
Wat is verhoogde arousal is op basis van vrijgekomen stresshormonen?
Cortex wordt alerter
Prikkeldrempel gaat omlaag –> hyperreflexie
Spiertonus gaat omhoog:
- Flexoren > extensoren
- Axiaal > distaal
Bij cognitieve belasting ontstaat een toename van spieractiviteit in de nek/schouderregio
Verhoogde tonus van kleine alfamotorneuronen waardoor meer grote alfamotorneuronen gebruikt worden voor beweging
Groter risico op sportblessure
Welke 5 copingstijlen zijn er?
Probleemgeoriënteerde gedragsmatige coping
Probleemgeoriënteerde cognitieve coping
Emotioneel georiënteerde gedragsmatige coping
Emotioneel georiënteerde cognitieve coping
Negeren v/d probleem
Wat houdt probleemgeoriënteerde gedragsmatige coping in?
Oplossen van het probleem en het herkrijgen van controle over probleem
Wat houdt probleem georiënteerde cognitieve coping in?
PT kijkt anders tegen probleem aan, hier valt het herwaarderen van het probleem onder
VB: ik hoef niet meer te sporten door pijn aan mn knie
Wat houdt emotioneel georiënteerde gedragsmatige coping in?
- Spanning afleidende activiteiten verzachten de negatieve emoties (drank, nagelbijten, roken, etc)
- Ongunstig bij langlopende stressoren omdat PT niets doet aan het reduceren van stressor
Wat houdt emotioneel georiënteerde cognitieve coping in?
- Praten + uiten van emoties kunnen arousal verminderen
- Ook emotionele inhibitie, repressie, defensieve vermijding + ontkenning kunnen leiden tot meer afstand van probleem
Wat zijn de motorische interventies die een FT kan doen bij stress?
Ontspanningsoefeningen
Spierdetonisatie
REBT (Rational Emotive Behaviour Therapy)
Cognitieve gedragstherapie
Wat zijn sensorische interventies die een FT kan doen bij stress?
Advies
Mindfullnes Based Stress Reduction
