Week 2 en 3 thema 11 Flashcards
Impliciet + expliciet leren etc
Wat is impliciet leren?
Leren zonder enige kennis, het leren door het te doen:
- Leren van impliciete (niet verbaliserende) regels
- Procedureel geheugen
Wat is het voordeel van impliciet leren?
Leerresultaat blijft LANGER bestaan
Minder kwetsbaar voor stress
Wat is expliciet leren?
Leren door gedetailleerde instructies:
- Leren aan de hand van expliciete (verbaliserende) regels
- Decleratief geheugen: semantisch + episodisch
Wat is het voordeel van expliciet leren
Verloopt snel
Wat is Knowledge of Performance
Feedback geven op basis van uitvoering
Wat is Knowledge of Results
Feedback geven op basis van uitkomst
Wat is interne focus of controle?
Aandacht gericht op beweging zelf of op onderliggende processen
Wat is externe focus of controle?
Aandacht gericht op effect v/d beweging. VB: beeldspraak
Wat zijn de voordelen van externe focus of controle?
- Bevordert economie van bewegen + reduceert ‘‘ruis’’
- Kost minder energie
- Hoeft minder na te denken over handelingen
- Vermindert balansproblemen bij Parkinson PT
Wat is het procedureel geheugen?
Betrekkingen op leren:
leren van motorische vdh (fietsen) & cognitieve vaardigheden (lezen).
‘‘;Automatische handelingen’’
Wat is het decleratief geheugen?
Langetermijngeheugen waarbij men opgeslagen kennis BEWUST kan beleven/oproepen bestaat uit
- Episodisch geheugen
- Semantisch geheugen
Wat is het decleratief geheugen –> episodische geheugen?
Geheugen van persoonlijke gebeurtenissen. Gebonden aan tijd + plaats. VB: eerste ontmoeting met vriend
Wat is het decleratief geheugen –> semantische geheugen?
Geheugen voor betekenissen, begrippen + feiten
Welke 3 fases horen tot het stadiamodel van Fitts + Posner
Cognitieve fase
Associatieve fase
Automatische fase
Wat houdt de Cognitieve fase in?
- Doorgronden van bewegingshandeling/-sequentie
- Veel voordoen
- PT doet FT na
- Veel fouten toegestaan
- Trial and error
- Gebruik stap-voor-stap uitvoeringsregels –> Expliciet leren
- Globale knowledge of result
- Expliciet leren
Wat houdt de Associatieve fase in?
- Procedureel leren
- Aaneensmeden van onderdelen v/d beweging
- Hoeft nog NIET vlekkeloos
- Veel variatie in oefenstof
- PT is in staat eigen fouten op te sporen
- Verschaf gedetailleerde Knowledge of Result icm Knowledge of Performance + soms gerichte verbale instructie
Wat houdt de Autonome fase in?
Impliciet leren –> verloopt automatisch
- Aandacht kan gericht worden op andere zaken (dubbeltaken)
- Nauwkeurigheid, timing + snelheid nemen toe
- Nauwkeurige feedback van belang: Knowledge of Result + Performance
Wat zijn de kanttekeningen bij het 3 stadiamodel van Fitts + Posner?
1) Tijdens bepaalde fasen van leerproces door geven van KP de aandacht vestigen op beweging zelf
2) Aan het begin van leerproces expliciete instructies te geven, waardoor beweging voor een deel expliciet geleerd wordt
3) Beweging eindeloos herhalen zodat deze zo compleet mogelijk geautomatiseerd wordt
4) Impliciet leren is veel effectiever dan expliciet leren
Wat hoort er bij impliciet leren?
- Knowledge of result
- Procedureel geheugen
- Externe focus ‘‘wat gebeurd er met de bal als ik er op die manier tegenaan trap?’’
Wat hoort er bij expliciet leren?
- Knowledge of Performance
- Decleratief geheugen
- Interne focus ‘‘ik probeer mijn voet net iets meer onder de bal te krijgen’’
Wat houdt traditioneel leren in?
Inslijpen van gewenste (ideale) beweging door deze eindeloos te herhalen (drillen)
Wat houdt differentieel leren in?
Bewegingsuitvoering sterk varieren om proces van zelforganisatie te induceren. Variaties in taak, omgeving + individu leidt tot een proces van neurale zelforganisatie
Oorzaak, onderzoek + behandeling Os. Good Schlatter
Oorzaak: Extra botingroei thv patellapees insertie Onderzoek: - Pijn op tuberositas tibia: drukpijn - Zwelling, meestal bothard - Warmte door ontsteking - Decline-squattest: pijn door krachtig aanspannen Quadriceps - Rontgen Behandeling: - Rust: klachten verdwijnen vanzelf na 3 mndn - Ijsapplicaties/NSAID - Rekoefeningen flexoren knie - Stimuleren van bewegen - Provocerende bewegingen vermijden - Oefentherapie
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Bakers Cyste
Oorzaak: Verzwakking van gewrichtskapsel Onderzoek: - Zwelling boven kop van gastrocnemius - Strak gevoel in knieholte welke flexie belemmerd Behandeling: - Meestal agv onderliggende intra-articulaire PA, door behandeling hiervan verdwijnen klachten vanzelf - Operatie/resectie
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Patella luxatie
Oorzaak: Vaak icm verhoogde laxitiet Onderzoek: - Q-hoek onderzoeken - Laxiteit onderzoeken - Zwelling - Stand patella Behandeling: - Repositie - 4 weken gips - Oefentherapie: versterken quadriceps
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Quadricepspees ruptuur
Oorzaak: Sportletsel, maar ook bij spontaan geforceerd extenderen v/d knie Onderzoek: - X-ray - BWO: onmogelijk knie te strekken - Pijnlijk rest strek functie vd knie Behandeling: Conservatief/operatief: na 6 -8 weken gaat gips eraf + kan gestart worden met FT
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Patella pees ruptuur
Oorzaak:
Verstappen of sportletsel, mn bij geforceerd extensie knie
Onderzoek:
- X-ray
- Observatie: verdikking tussen patella + tuberositas tibia
- BWO: Opgeheven actieve extensie knie
Behandeling: operatief
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Patella fractuur
Oorzaak:
Kan ontstaan door direct trauma of door actief te fors knie te strekken
Onderzoek:
- X-ray
- Observatie: dislocatie patella
- BWO: actief strekken nagenoeg onmogelijk, niet meer belastbaar, kan erg pijnlijk zijn
Behandeling:
- Vast zetten middels cerclage draad of partiele resectie v/d patella met vervolgens hechten van strekapparaat
- Na 6 weken weer starten met geleidelijke belasting + aanspannen van quadriceps van been, in tussentijd wel andere functies oefenen
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Crurisfractuur
Oorzaak:
- Bij jongeren meestal door hoogenergetisch trauma
- Rotatie trauma
- Gecompliceerd fractuur
Onderzoek: X-ray
Behandeling:
- Conservatief bij NIET gedislokeerde fractuur, fixatie met plaat/andere implantaten
- Snel beginnen met oefenen: belast lopen met krukken op geleide van pijn
- Duur genezing: tussen 3-6 mndn
Oorzaak, onderzoek + behandeling: Femurschacht fractuur
Oorzaak:
Meestal hoogenergetisch letsel
Onderzoek:
- X-ray gehele femur met knie +heup
- Observatie: Pijnlijk bovenbeen, in abnormale stand met zwelling + functio laesie
Behandeling:
- Operatief: (plaat)osteosynthese
- Nabehandeling + controle: mobilisatie afhankelijk op grond stabiliteit + kliniek
- Bij dwars/stabiele fracturen: direct belast mobiliseren
Oorzaak: Valgiserende osteomie
Vaak toegepast bij mensen onder 60 jaar met goede conditie, met beginnende atrotische veranderingen
Kellgren 2
Oorzaak Shin splints
Door enorme schok tijdens lopen bij elke landing optreedt, raakt deze spierovergang overbelast
Oorzaak + behandeling: Eversietrauma
Oorzaak: trauma Behandeling: - RICE - Stabiliteit verhogen - Spierkracht verbeteren
