Week 4 HC 1: Congenitale afw. van het centraal zenuwstelsel

Question 1

Wat zijn de stappen van ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel?

Answer 1

Neurogenese (aanmaak zenuwcellen: tijdens zwangerschap [6-36 weken]), uitgroei van axonen, maken van synapsen (hele leven, piek schooltijd)

Question 2

Wat zijn astrocyten?

Answer 2

Steuncellen die zorgen voor voedingsstoffen aanvoer en afvoer van afbraakstoffen (tot 10e)

Question 3

Wat zijn oligodendrocyten?

Answer 3

Steuncellen die de witte stof maken. Gebeurt later in de zwangerschap en na de geboorte (tot 12e)

Question 4

Wat is synaptogenese?

Answer 4

Maken en finetunen van verbindingen, start vroeg maar gaat lang door (tot 11e)

Question 5

Welk proces gebeurt als een van de laatste dingen?

Answer 5

Myelination

Question 6

Wat wordt er in de embryonale ontwikkeling gevormd (qua CZS)? Welke periode is dit en wat ontstaat als het mis gaat?

Answer 6

Neurale buis en patroonvorming. Week 3-6. Anencephalie, spina bifida, holoprosencephalie.

Question 7

Wat wordt er in de foetale ontwikkeling gevormd (qua CZS)? Welke periode is dit en wat ontstaat als het mis gaat?

Answer 7

6-36 weken: neurogenese en migratie > microcephalie,

12-36 weken: aanleg axonale banen > migratie stoornissen (lissencephalie).

Question 8

Wat wordt er in de perinatale ontwikkeling gevormd (qua CZS)? Welke periode is dit en wat ontstaat als het mis gaat?

Answer 8

24 weken-post nataal. Maken en finetunen van verbindingen, myelinisatie. Corticale dysplasie, hypo- of dysmyelinisatie.

Question 9

Wat ontstaat er uit de neurale lijst (crest) cellen?

Answer 9

Het perifere zenuwstelsel. Nadat de neurale buis sluit differentieert het in de dorsale ganglia.

Question 10

Hoe noem je het als de hele neurale buis niet is gesloten?

Answer 10

Rachischisis

Question 11

Wanneer ontstaat het 3 blazig stadium? Hoe heten de onderdelen? Teken ze

Answer 11

Week 3. Prosencephalon, mesencephalon, rhombencephalon (ruggenmerg wordt dit)

Question 12

Wanneer ontstaat het 5 blazig stadium? Hoe heten de onderdelen? Teken ze

Answer 12

Week 6. Prosencephalon gedifferentieerd naar telencephaloon (wordt cortex) en diencephalon (tussenhersenen: [hypo]thalamus). Mesencephalon is mesencephalon en aquaduct. Rhombencephalon wordt metencephalon (pons en cerebellum), myelencephalon (medulla oblongata) en ruggenmerg.

Question 13

Tussen welke ventrikels vormt het aquaduct?

Answer 13

3e en 4e

Question 14

Aan welke ventrikels zijn de delen gekoppeld?

Answer 14

Telencephalon: 1e laterale ventrikels
Diencephalon: 3e ventrikel
Mesencephalon: verbinding 3e en 4e ventrikel
Metencephalon: 4e ventrikel anterior
Myelencephalon: 4e ventrikel posterior

Question 15

Welke zijde van het ruggenmerg is motorisch? Welke sensorisch?

Answer 15

Ventraal is motorisch, dorsaal is sensorisch.

Question 16

Hoe heet de dorsale plaat? Hoe heet de ventrale plaat? Welke is afferent/efferent?

Answer 16

Dorsale plaat: alar plaat (afferent, richting czs), ventrale plaat: basaal plaat (efferent, weg van czs)

Question 17

Noem de spieren en innervatie van de kieuwbogen

Answer 17

Kb 1: kauwspieren (n. trigeminu) (rh 2)
Kb 2: mimische spieren (n. facialis) (rh 4)
Kb 3: stylopharyngeus (n. glossopharyngeus)
Kb 4-6: diverse spieren, larynx, pharynx (n. vagus)

Question 18

Vanuit welke plaat ontstaat het cerebellum?

Answer 18

Alar plaat van rhombomeer 1

Question 19

Omschrijf de anterior en posterior patroonvorming van de neurale plaat tot beginnende onderverdeling brein.

Answer 19

Anterior: forebrain en midbrain (mesencephalon): Wnt wordt inhibited, hierdoor Otx2 transcriptiefactor > dopaminergisch.
Posterior: hindbrain (rhombencephalon): Wnt wordt gestimuleerd, waardoor Gbx2 transcriptiefactor > serotonergisch.
Engrailed is expressed op de MHB (midbrain-hindbrain barrier).

Question 20

Voor wat voor neuronen (denk neurotransmitters) zorgen Shh, Otx2 en FGF8?

Answer 20

Dopaminerge neuronen

Question 21

Voor wat voor neuronen (denk neurotransmitters) zorgen Shh en Gbx2?

Answer 21

Serotonerge neuronen

Question 22

Welke signalen komen van de isthmus (MHB)?

Answer 22

Engrailed, FGF

Question 23

Wat voor transcriptiefactor wordt door de notochord expressed? En bodemplaat

Answer 23

Shh > rol is ventrilisatie (ruggenmerg)

Question 24

Wat voor transcriptiefactor wordt door de dakplaat geproduceerd?

Answer 24

BMP (bone morphogenic proteins)

Question 25

Wat gebeurt er bij holoprosencephalie?

Answer 25

De overgang van 3 blazig stadium naar 5 balzig stadium gaat niet goed. De prosencephalon meot in twee delen worden verdeeld zodat er twee oogbekers ontstaan. Ernstig geval: cyclopia, milder: hypotelorisme

Question 26

Wat is vaak de oorzaak van holoprosencephalie?

Answer 26

Mutatie in Shh.

Question 27

Wat zijn de twee vormen van deling van neurogenese?

Answer 27

Symmetrische deling: neuronale voorlopercellen deelt tot twee stamcellen/neurale voorlopercellen
Asymmetrische deling: gebeurt wanneer genoeg voorlopercellen gevormd zijn. De voorlopercel deelt dan in een stamcel en neuronale cel die kan gaan migreren.

Question 28

Waardoor komt microcephalie? En macrocephalie? En hydrocephalie?

Answer 28

Micro: gaat iets mis met mitose, er worden te weinig stamcellen en neuronale cellen gevormd. Komt vooral door omgevingsfactoren (drugs, alcohol, infecties)
Macro: problemen in genen die groei onderdrukken (bijv. PTEN), gaat vaak samen met autisme. Hydrocephalie hangt vaak samen met slecht ontwikkeld kamersysteem. Verstopping van aquaductus Sylvii als gevolg.

Question 29

Waar speelt neuronale migratie vooral een belangrijke rol?

Answer 29

Kleine hersenen en hersenschors.

Question 30

Wat is radiale migratie, waar gebeurt dit?

Answer 30

Neuronale cellen migreren van binnen naar buiten: de eerste cellen die migreren vormen de meest buitenste laag. Gebeurt in de hersenschors

Question 31

Wat is er anders aan tangentiële migratie in relatie tot radiale migratie?

Answer 31

Migreren langs het oppervlakte naar de cortex, ipv recht erdoorheen.

Question 32

Wat voor neuronen worden radiaal gemigreerd? welke tangentieel?

Answer 32

Radiaal: exciterend, dorsaal
Tangentieel: inhiberend, ventraal