Wczesne średniowiecze Flashcards

1
Q

Wiec

A

zgromadzenie wojowników, funkcja doradcza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Starszyzna

A

najstarsi członkowie społeczeństwa z najstarszych rodów. Podejmuje faktyczne decyzje.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Rex

A

jego władza pochodzi od Boga i doradza jemu wiec

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Drużyna

A

składa przysięgę wierności ; wolontariusze mogą się dołączyć. Zostawali wynagradzani łupami wojennymi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Różnica między daniną a trybutem

A

Danina na rzecz własnego państwa, a trybut na rzecz innego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Teodoryk - jakie plemię, co zrobił

A

Ostrogoci
Miał podbić tereny dawnej zachodniej części Rzymu dla władcy Wschodniej części, ale nie oddał tych ziem i ustanowił tam własne państwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Genzeryk - jakie plemię, co zrobił

A

Wandalowie

455 zrabowali Italię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

św. Benedykt z Nursji

A

reguła benedyktyńska

klasztor w Monte Casino

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kto schrystianizował Irlandię ?

A

św. Patryk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Synod

A

zjazd biskupów z poszczególnych gmin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ikonoklazm

A

Zakaz przedstawiana Boga na obrazach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kto wzniósł mury dookoła Bizancjum ?

A

Teodozjusz Wielki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Justynian Wielki -kto to, kiedy żył, osiągnięcia

A
VI wiek
Cesarz bizantyjski
534 Kodeks Justyniana (Trybonian)
532 Stłumił powstanie Nika 
Chciał wszystkim narzucić katolicyzm
Hagia Sophia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Belizariusz

A

Wódz wojsk bizantyjskich za panowania Justyniana Wielkiego
533 pokonanie Wandalów i podbój Afryki Północnej
535 zajęcie Sycylii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Powstanie Nika - kiedy, przeciw komu

A

532

Przeciw Justynianowi Wielkiemu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przyczyny kryzysu Bizancjum

A

542 dżuma
Walki z Persją
Najazdy Słowian
Inwazje Arabów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Herakliusz I - kto to, co zrobił, kiedy

A

VII wiek
Cesarz bizantyjski
Powstrzymał Persów
627 rozbicie Persów pod Niniwą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

“Ogień grecki” - co to, kiedy użyty

A

Pożar wystrzeliwany z bizantyjskich łodzi

717 pokonanie Arabów pod Konstantynopolem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Renesans macedoński - co to

A

IX - XI wiek
Bazyl I Macedoński cesarzem bizantyjskim
Czas dobrobytu i zwycięstw militarnych
Bazyli II - chrystianizacja Rusi + pokonanie Bułgarów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Bóg w Islamie

A

Allah

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kaab

A

Kamień, do którego są pielgrzymki (Mekka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hidżra - co to, kiedy

A

622

Podróż Mahometa z Mekki do Medyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kiedy Mahomet wraca z Medyny do Mekki ?

A

630

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Dżihad

A

Święta wojna z innowiercami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Księgi Islamu

A

Koran - nauki Mahometa
Sunna - historie o życiu Mahometa
Sura - strona w koranie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

5 filarów Islamu

A
Wiara w jednego Boga - Allaha
Modlenie się 5 razy dziennie
Jałmużna 
Post
Pielgrzymka do Mekki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Szariat

A

Islamskie prawo, którego źródłem jest Koran. Prawo dotyczy religii i życia codziennego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Bitwa pod Poitiers - kiedy, kto, zwycięzca

A

732
Frankowie vs. Arabowie
Frankowie wygrywają
(Karol Młot)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Gdzie i kiedy powstało Państwo Franków ?

A

V wiek

Terytorium zachodniej części Imperium Rzymskiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Chlodwig I - kto to, osiągnięcia

A

496 przyjmuje chrzest w obrządku katolickim - symboliczny początek państwa Franków
Jednoczy plemiona frankijskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Lex Salica

A

Prawo salickie

Prawo Franków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Monarchia patrymonialna - co to, przykład

A

Państwo prywatną własnością władcy

Przykład: Frankowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Majordom

A

Dowodzenie armią i decydowanie o polityce królestwa, najważniejszy urzędnik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Dwór królewski/objazdowy

A

Monarcha z dworem cały czas się przemieszcza, nie ma jednej stałej siedziby, może kontrolować wszystkie swoje tereny (kiepski dla dużych państw - rośnie władza majordomów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Arnulf z Metzu

A

Karolingowie
Majordom
Skonsolidował władzę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Karol Młot

A

Państwo Franków
Karolingowie
732 Bitwa pod Poitiers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Pepin Krótki/Mały

A

751 detronizuje Childeryka III

Początek panowania Karolingów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Powstanie Państwa Kościelnego - kto, kiedy

A

756

Pepin Mały

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Karol Wielki

A
Następca Pepina Małego
Podbił Longobardów
Podbił stolicę Awarów
Podbił Saksonię
Stworzył marchię hiszpańską
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jakie miasto było stolicą państwa Franków ?

A

Akwizgran

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Reformy Karola Wielkiego

- renesans karoliński

A

Ujednolicenie i centralizacja administracji
Marchie - jednostki przygraniczne zdolne do obrony
Missi dominici - inspektorzy spoistości imperium
Jednolity system monetarny - funt srebra
Pospolite ruszenie
7 sztuk wyzwolonych (Alkuin) - trivium i quadrivium
Minuskuła karolińska - pismo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Koronacja Karola Wielkiego na cesarza - kiedy

A

800

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Traktat w Verdun - kiedy, kto, treść

A
843
Podział Imperium Franków
Lotar - to pomiędzy
Karol Łysy - Francja
Ludwik Niemiecki - Niemcy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Zależności między seniorem a wasalem

A

Wasal - daje wierność i walczy w imię seniora

Senior - daje mu opiekę

45
Q

Feudum = lenno

A

ziemia

46
Q

Inwestytura

A

Była to ceremonia nadania lenna, odbywająca się po złożeniu przez wasala hołdu lennego i przysięgi na wierność

47
Q

Rodzaje immunitetów + opis

A

Immunitet ekonomiczny - nie płaci się podatków

Immunitet sądowy - nie można oskarżyć w sądzie

48
Q

Beneficja

A

Ziemie nadawane przez seniorów wasalom

49
Q

Komendacja

A

Oddanie się osoby wolnej (wasala) pod opiekę seniora; nawiązania stosunku lennego

50
Q

Nazwa króla w systemie feudalnym

A

Suzeren

51
Q

“Wasal mojego wasala jest moim wasalem” a “Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem” + przykłady

A

“Wasal mojego wasala jest moim wasalem” - GB, wszyscy podlegają królowi

“Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem” - Europa Zachodnia, tylko wasale króla mu podlegają, skutek: rozdrobnienie polityczne

52
Q

Pierwszy król FR + kiedy

A

987

Hugo Kapet

53
Q

Początek Kapetyngów na tronie FR - kto, kiedy,

A

987

Hugo Kapet

54
Q

Jak powstała Rzesza Niemiecka ? - kto, kiedy

A

Luźna federacja
Konrad I -> Henryk I Ludolfing
HIL przyjął tytuł króla Franków Wschodnich - początek Niemiec

55
Q

Następca na tronie Niemieckim Henryka I Ludolfinga

A

Otton I Wielki

56
Q

Bitwa na Lechowym Polu - kto, kiedy, wygrany

A

955
Węgry vs. Niemcy
Niemcy wygrywają

57
Q

Kiedy Otton I został koronowany na cesarza ? + jaka nowa nazwa

A

962

Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego

58
Q

Uniwersalizm - co to, kto

A

Otton III
Jedność Europy
Galia, Germania, Italia, zachodnia Słowiańszczyzna
Łacina, chrześcijaństwo

59
Q

Wikingowie to potoczna nazwa jakiego plemienia ?

A

Normanów

60
Q

Najstarsze pismo używane przez ludy germańskie

A

Pismo runiczne

61
Q

Bitwa pod Hastings

A

1066
Normanowie vs. Anglia
Normanowie wygrywają
Wilhelm I Zdobywca

62
Q

Wielkie Morawy

A

Mojmir I
831 chrzest
863 wyprawa Cyryla i Metodego do Wielkich Moraw

63
Q

Kto przejął włdzę po upadku Wielkich Moraw ?

A

Świętopełk
Przemyślidowie
Stolica: Praga

64
Q

Ruś Kijowska

A

Podział: Nowogród Wielki i Kijów

Nowogród: Ruryk, Igor, Oleg,
Włodzimierz Wielki (Rurykowicz)

988 WW przyjmuje chrzest od Bizancjum

65
Q

Rolnictwo żarowe

A

Wypalanie ziemi

66
Q

Gospodarka przemienno-odłogowa

A

Uprawianie ziemi, aż do wyjałowienia, a potem wypasano zwierzynę tam albo zarastało lasem

67
Q

Ród

A

Podstawowa jednostka organizacji społecznej (składał się z kilku rodzin)

68
Q

Gród

A

centrum opola, schronienie ludności podczas wojny, ceremonie religijne, miejsce spotkań starszyzny

69
Q

Starszyzna

A

Prawo i porządek, rozstrzyga konflikty, podejmuje decyzje dot. całego opola

70
Q

Plemię

A

Kilka opoli, tworzą własne prawa, wspólna obrona, wspólna budowa grodów, mostów, zasieków granicznych

71
Q

Wiec

A

Wszyscy wolni mężczyźni

72
Q

Najważniejszy pogański bóg Słowian

A

Światowit

73
Q

Kiedy był chrzest Polski + kto

A

Mieszko I

966

74
Q

Żony Mieszka I

A

Dobrawa - czeska księżniczka

Oda - niemiecka księżniczka

75
Q

Przyczyny i znaczenie przyjęcia chrztu

A

Czynniki przyjęcia chrztu:
Obawa przymusowej chrystianizacji ze strony Niemiec
Podniesienie prestiżu + chęć umocnienia pozycji międzynarodowej
Możliwość ekspansji (poprzez chrystianizację innych pogan)
Obawa przed izolacją polityczną (ze względu na wiarę pogańską)
Wzmocnienie pozycji wewnętrznej (chrześcijaństwo uprawomocnia władzę)
Religia jako czynnik centralizacji władzy
Rozwój kultury

Znaczenie przyjęcia chrztu:
Umocnienie władzy księcia
Wprowadzenie systemu feudalnego
Likwidacja rozbieżności plemiennych
Umocnienie pozycji międzynarodowej
Zabezpieczenie przed przymusową chrystianizacją ze strony Niemiec
Włączenie Polski w krąg cywilizacji śródziemnomorskiej ( w tym cywilizacji Franków)
Umiejętności czytania i pisania
968 pierwsze biskupstwo w Poznaniu (misyjne + podlega papieżowi) - biskup Jordan

76
Q

Bitwa pod Cedynią - kiedy, kto, o co, zwycięzca

A
972
Polska vs. Wieleci
(Mieszko I) (Czcibór)
Polska wygrywa
Skutek: Przyłączenie Pomorza Zachodniego
77
Q

Zdobycze i utraty terytorialne Mieszka I

A

Zyskał:
Pomorze Zachodnie
Śląsk
Małopolska

Utrata:
Grody Czerwieńskie

78
Q

Dagome Iudex - co to, kiedy, kto

A

992
Mieszko I
Powierzenie państwa pod opiekę Stolicy Apostolskiej
Pierwsze spisanie granic państwa

79
Q

Misja św. Wojciecha - kiedy, gdzie

A

Czeski biskup uciekł do Polski
Misja chrystianizacyjna plemion Pruskich
997

80
Q

Zjazd gnieźnieński - kiedy, kto, przyczyny, skutki

A

Przyczyny: śmierć św. Wojciecha, sojusz polsko-niemiecki
1000 rok - pielgrzymka do grobu św. Wojciecha
Otton III - przywiózł ze sobą zgodę na utworzenie arcybiskupstwa
Skutki: utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie (arcybiskup Radzim-Gaudenty), 3 biskupstwa: Kołobrzeg, Wrocław, Kraków
Otton III wkłada na głowę BCH diadem cesarski (znak zgody na koronację) + wręcza mu włócznię św. Maurycego
BCH daje OIII ramię św. Wojciecha

81
Q

Ziemie zdobyte i utracony przez Bolesława Chrobrego

A

Zdobycze: Milsko, Łużyce, Słowacja, Morawy, Grody Czerwieńskie

82
Q

Ziemie zdobyte i utracony przez Bolesława Chrobrego

A

Zdobycze: Milsko, Łużyce, Słowacja, Morawy, Grody Czerwieńskie

83
Q

Koronacja Bolesława Chrobrego - kiedy, skutki

A

1025

Skutek: umocnienie pozycji międzynarodowej Polski, umocnienie pozycji władcy w Polsce

84
Q

Z kim Mieszko II walczył o władzę ?

A

Z Bezprymem

85
Q

Dziesięcina

A

1/10 plonów na rzecz kościoła

86
Q

Przyczyny kryzysu za panowania Mieszka II

A

Brak dostatecznej centralizacji
Odrębne tradycje plemienne ziem wchodzących w skład państwa
Niezadowolenie społeczne (bo zwiększenie danin, dziesięcin, podatków)
wzrost znaczenia możnych (chcieli ograniczyć władzę Mieszka II)
Wzrost nastrojów pogańskich
Mieszko II wypędza z kraju Ottona i Bezpryma, którzy proszą o pomoc cesarza niemieckiego w walce o tron
Wzrost zagrożenia ze strony Niemiec, Rusi Kijowskiej, Węgier, Czech (chcą odzyskać utracone na rzecz Polski ziemie)
Brak sojuszników (jedynie sojusz z pogańskimi Lucicami)

87
Q

Jakie ziemie utracił i zyskał Mieszko II

A

Utrata (1031): Grody Czerwieńskie, Milsko, Łużyce, Słowacja, Morawy,

88
Q

Kiedy Konrad II i Jarosław Mądry najeżdżają na Polskę ? - jaki władca, skutki

A

1031
Niemcy zabierają Misko i Łużyce, Ruś zabiera Grody Czerwieńskie, Morawy do Czech, a Słowacja do Węgier
Mieszko II ucieka, a Bezprym obejmuje tron (wysyła cesarzowi niemieckiemu insygnia)

89
Q

Kto przejmuje władzę w imieniu młodego Kazimierza Odnowiciela ?

A

Rycheza (wdowa po Mieszku II)

90
Q

Kiedy Brzetysław najeżdża na Polskę ? + co wywozi z kraju

A

1038

Wywiózł z Wielkopolski relikwie św. Wojciecha i Radzima-Gaudentego

91
Q

Reformy Kazimierza Odnowiciela

A

Stolica Poznań -> Kraków
Reforma militarna - nadanie wojom ziemi za służbę rycerską (od teraz musieli utrzymywać się z własnej ziemi i kupować sobie uzbrojenie)
Wprowadził system feudalny
Odbudowa polskiej organizacji kościelnej (główny ośrodek: Kraków)

92
Q

Zjazd w Kwedlinburgu - kiedy, co się stało

A

1054

Cesarz Henryk III uznaje prawa Kazimierza Odnowiciela do Śląska (musi płacić trybut Czechom)

93
Q

Ziemie przyłączone przez Kazimierza Odnowiciela + kiedy

A

1050 Pomorze

1054 Śląsk

94
Q

W jakim obozie był Bolesław Śmiały podczas sporu o Inwestyturę ?

A

Obóz papieski - gregoriański

95
Q

Kiedy była koronacja Bolesława Śmiałego ?

A

1076

96
Q

Kiedy i dzięki komu odrodziło się arcybiskupstwo w Gnieźnie ?

A

1075

Bolesław Śmiały

97
Q

Kto miał konflikt z biskupem Stanisławem ? + przebieg, data, skutek

A

Biskup krakowski Stanisław stał na czele antykrólewskiego spisku możnowładców
Bolesław Śmiały wydał wyrok śmierci przez ćwiartowanie
Bolesław Śmiały za ten czyn zostaje wyklęty przez kościół
Bunt poddanych
1079 ucieczka BŚ na Węgry
Władysław Herman (młodszy brat) obejmuje władzę

98
Q

Sieciech

A

palatyn Władysława Hermana, odsunął od władzy możnych, opierał się na biedniejszych, praktycznie zarządzał państwem za WH
Sojusz synów WH: Zbigniew + Bolesław Krzywousty (przeciw Sieciechowi)
1097 Sieciech pokonany przez Z+BK zostaje wygnany

99
Q

Z czego znany jest Władysław Herman ?

A

Przejście z obozu gregoriańskiego do cesarskiego
Żona Judyta
1079 obejmuje tron
Wzrost znaczenia możnowładców

100
Q

Z kim Bolesław Krzywousty walczy o władzę ?

A

Ze Zbigniewem

101
Q

Wojna polsko-niemiecka za czasów Bolesława Krzywoustego

A

Przyczyny: Sojusz Polski z Węgrami (nie po myśli HV, chciał go rozbić)
Najazd na Polskę po pretekstem pomocy Zbigniewowi
Henryk V żąda wydzielenia dzielnicy Z i rocznej daniny -> BK odrzucił rządania
Wojna podjazdowa
Obrona grodu Głogowa
Wojna zakończona kompromisem
Niemcy przestają popierać Zbigniewa
Bolesław Krzywousty zobowiązał się zapłacić zaległy trybut i uznał zwierzchność cesarza

102
Q

Jakie ziemie i kiedy przyłączył Bolesław Krzywousty ?

A

1116 Pomorze Gdańskie

1121-1123 Pomorze Zachodnie lennem RP

103
Q

Hołd Lenny Bolesława Krzywoustego cesarzowi niemieckiemu Lotarowi III - kiedy, dlaczego

A

1135

z Pomorza Zachodniego i wyspy Rugii - w zamian potwierdzenie pełnej suwerenności polskiej organizacji kościelnej

104
Q

Statut Bolesława Krzywoustego

A

1138

ustawa sukcesyjna

105
Q

Kmiecie

A

wolni chłopi

106
Q

Ludność służebna

A

Mieszkańcy osad służebnych, którzy wykonywali prace na rzecz grodu, każda osada była wyspecjalizowana w czymś innym

107
Q

Danina

A

Obowiązek oddawania określonej ilości towarów naturalnych, jak zboże, czy bydło

108
Q

Regalia

A

Przywileje książęce w różnych dziedzinach gospodarki

109
Q

Rada Królewska

A

Palatyn - zastępuje księcia podczas jego nieobecności, zarządza dworem, dowodzi wojskiem, nadzoruje grody
Kanclerz - dysponuje pieczęcią monarchy, prowadzi kancelarię królewską
Cześnik - opieka nad piwnicą i zaopatrzenie
Stolnik - stół, jedzenie, podawanie potraw
Komornik - skarbnik, zarządza dworską gospodarką
Koniuszy - stajnie monarchy
Łowczy - tereny łowieckie
Włodarz - majątki ziemskie władcy