Odkrycia i renesans Flashcards

1
Q

Rdzenne plemiona Ameryki

A

Majowie, Inkowie, Aztekowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Przyczyny odkryć

A
Zdobywanie łupów
Ciekawość
Konieczność odkrycia drogi morskiej do Indii i Chin
 Likwidacja tureckiej kontroli handlu
 Sława
Chrześcijaństwo
Poszukiwanie srebra i rudy złota
 Kryzys gospodarczy w Hiszpanii i Portugalii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kto i kiedy odkrył Amerykę ?

Kto i kiedy udowodnił, że to nie Indie ?

A

1492
Krzysztof Kolumb

1500-1505
Amerigo Vespucci
Udowodnił, że Ameryka to nie Indie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kto i kiedy odkrył Indie ?

A

1498

Vasco da Gama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kto i kiedy odbył podróż dookoła świata ?

A

1519-1522

Ferdynand Magellan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jedwabny szlak - co to, kto go odkrył

A

Marco Polo

Dawna droga handlowa łącząca Chiny z Bliskim Wschodem i Europą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Traktat w Tordesillas - kiedy, jakie państwa, co to

A
1492
Hiszpania + Portugalia
Podział nowo odkrytych ziem
Zachód - Hiszpania
Wschód - Portugala
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Co to konkwista ?

A

Podboje hiszpańskie i portugalskie na terenie Ameryk, Azji i Afryki w XV i XVI wieku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co to korsarstwo ?

A

Piractwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kto i kiedy podbił Meksyk ?

A

1519-1521
Herman Cortes
Hiszpania
Walka z Aztekami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kto i kiedy podbił “Nową Kastylię” - Inków ?

A

1531-1533
Francisco Pizarro
Hiszpania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Dualizm gospodarczy

A

Dwutorowy rozwój gospodarczy; w nowożytnej Europie polegał na powstaniu w krajach leżących na wschód od Łaby gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej (rolnictwo ekstensywne), a na zachód początków gospodarki kapitalistycznej (rolnictwo intensywne). Proces ten rozpoczął się w XVI w.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Antwerpia - jaki kraj, w jakim wieku się rozwijała ?

A

Belgia
XVI wiek
Port
Banki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Weksel

A

Papier wartościowy poświadczający zobowiązanie jego wydawcy do zapłaty odbiorcy określonej sumy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Drukowanie - kto, kiedy

A

II połowa XV wieku

Jan Gutenberg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Antropocentryzm

A

Człowiek w centrum uwagi

Renesans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Teocentryzm

A

Bóg w centrum uwagi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

“Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce” - kto to powiedział ?

A

Terencjusz

Renesans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Utopia

A

Thomas More

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pochwała głupoty

A

Erazm z Rotterdamu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Niccolo Machiavelli

A

Książę
cel uświęca środki
makiawelizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Mikołaj Kopernik

A

O Obrocie sfer niebieskich (teoria heliocentryczna, przeciwna
geocentrycznej Ptolemeusza i Arystotelesa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Perspektywa liniowa

A

trójwymiarowe przedstawienie płaskiej przestrzeni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Dzieła Leonardo da Vinci

A

Mona Lisa
Dama z gronostajem
Autoportret
Człowiek witruwiański

Projekty: czołg, projekt latającej maszyny, roweru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Dzieła Michała Anioła
``` Kaplica Sykstyńska (freski) Stworzenie Adama Mojżesz Bazylika św. Piotra Pieta ```
26
Dzieła Rafaela Santi
Szkoła ateńska Madonna Sykstyńska Zaślubienie Marii z Józefem
27
Dzieło Donatello
Dawid (rzeźba)
28
Reformacja
Ruch dążący do odnowy/zmian w kościele wychodzący z inicjatywy ludu
29
Przyczyny kryzysu w kościele
Symonia - handel urzędami i godnościami kościelnymi Nepotyzm - obsadzanie rodziny na stanowiska kościelne Sekularyzacja - zeświecczenie Rozpowszechniające się idee renesansowe przez druk
30
Luteranizm - kiedy, kto założenia
1517 ogłoszenie 95 tez w Wittenberdze Martin Luther ``` Biblia jedynym źródłem wiary Potępienie kultu Mary i świętych Zniesienie celibatu Języki narodowe w liturgii Negacja supremacji papieża Likwidacja klasztorów Ludzie mogą interpretować pismo święte ```
31
Pokój w Augsburgu - kto, kiedy, co, skutek
1555 „region Cuius, emus religio” - czyja władza, tego wyznanie Tolerancja religijna w Niemczech Skutek: podział wyznaniowy w całych Niemczech
32
Związek Szmalkaldzki
Sojusz książąt niemieckich popierających reformację Przeciw cesarzowi i chrześcijanom
33
Kalwinizm - kto, kiedy, założenia
1536, Genewa Jan Kalwin ``` Predestynacja Biblia głównym źródłem wiary Potępienie chrztu i eucharystii Potępienie kultu Maryi i świętych Likwidacja celibatu i klasztorów Język narodowy w kościele ```
34
Anglikanizm - kto, co, kiedy, założenia
Henry VIII Tudor 1534 Akt Supremacji - król głową kościoła i państwa Król może reformować kościół i mianować duchownych Wynagrodzenie dla duchowieństwa Zniesienie celibatu i kultu świętych Obywatele Anglii musieli należeć do kościoła
35
Następcy Henryka VIII + ich religie
Edward VI - anglikanizm/kalwinizm Bloody Mary - katolicyzm Elżbieta I - anglikanizm
36
Kto i kiedy wydał II akt supremacji ?
1559 | Elżbieta I
37
Hugenoci
Francuscy kalwiniści
38
Jaką religię wyznają Habsburgowie i Walezjusze ?
Chrześcijaństwo
39
Kontrreformacja
Reforma i próba odnowy kościoła z inicjatywy kościoła
40
Sobór Trydencki - kiedy, dlaczego, cel
1545-1563 Cel: eliminacja protestantów Dlaczego ? bo maleje znaczenie kościoła i rośnie liczba protestantów ``` Reformy: Potępienie religii protestanckiej Pismo Święte jako jedyne źródło wiary Papież był jedyną głową kościoła Papież był najwyższym autorytetem w kościele Ludzie mogliby otrzymać zbawienie tylko wtedy, gdy należeli do kościoła Potępienie doktryny predestynacji Kościół stał się jedynym tłumaczem Pisma Świętego Potwierdzenie siedmiu sakramentów Akceptacja tradycji kościoła Łacina jako jedyny język liturgii Potwierdzenie kultu świętych ```
41
Inkwizycja
Poszukiwanie, nawracanie i karanie heretyków Święte Oficjum wydaje wyroki Indeks ksiąg zakazanych
42
Towarzystwo Jezusowe - kiedy, co to
``` Zakon jezuitów - inna nazwa Ignacy Layola 1540 Symbol kontrreformacji Cel: szerzenie chrześcijaństwa wśród muzułmanów Edukacja narzędziem "Czarny papież" dowodzi zakonem Dyscyplina + cel uświęca środki ```
43
Katarzyna Medycejska
Regentka synów na tronie Francji
44
Edykt Tolerancji FR
1562 protestanci mogli modlić się w miastach Katarzyna Medycejska
45
Dzień św. Bartłomieja - kiedy, gdzie
1572 Francja Gwizjusze i lud Paryża rob rzeź hugentotów (podczas ślubu)
46
"Wojna trzech Henryków"
Wojna między: : Henry III, Henry Guise, Henry Burbon Walka o tron FR Wygrywa Henry Burbon
47
Edykt nantejski - kiedy, treść, kto, kiedy anulowany
``` 1598 Henryk IV Burbon Tolerancja religijna Paryż musi być katolicki „Paryż jest wart Mszy” ``` 1685 Ludwik XIV anuluje edykt
48
Wilhelm Orański
1572 ogłasza się władcą Holandii (wcześniej powstanie przeciw Habsburgom)
49
Motto Habsburgów
"Niech inni prowadzą wojny, ty, Austrio, żeń się szczęśliwie"
50
Ziemie dziedziczne Habsburgów
Austria, Styria, Karyntia
51
bitwa pod Suchymi Krutami - kiedy, kto
1287 | Rudolf I Habsburg wygrał z królem Czech - Przemysłem Ottokarem II
52
Kto jest uznawany za twórcę potęgi Habsburgów w Europie ?
Maksymilian I był królem niemieckim (1486) i cesarzem (1508-1519)
53
Zjazd wiedeński - kiedy, kto, dlaczego
1515 Maksymilian I Habsburg (Niem) Władysław Jagiellończyk (Cz+W) Zygmunt Stary (RP) Habsburgowie+Jagiellonowie Po śmierci ostatniego Jagiellona Habsburgowie dostają władzę Ślub Ferdynanda I z córką Władysława II Jagiellończyka (Anną) Ferdynand I Habsburg przejmuje władzę w Cz+W
54
Z jakim krajem Habsburgowie rywalizują o władzę ?
FR
55
Bitwa pod Mohaczem - kiedy, kto, skutek
1526 Turcy vs. Węgry Ludwik Jagiellończyk ginie Skutek: Habsburgowie przejmują władzę w Czechach i na Węgrzech Ferdynand I Habsburg przejmuje władzę w Cz+W
56
Liga wenecka - skład
Papież, Wenecja, Habsburgowie
57
"Wojny włoskie" - data, kto, przebieg
``` 1494-1559 FR vs. Habsburgowie FR chce podbić półwysep Apeniński Liga wenecka stawia opór 1527 sacco di roma - Habsburgowie oblegają Rzym, przez kilka dni palą i niszczą wszystko ``` FR musi się wycofać, Hiszpania jedyną potęgą na półwyspie
58
Wielka Armada
flota Hiszpanii
59
Liga Święta - skład
Wenecja, Hiszpania, papież
60
Bitwa na Kulikowym Polu - kto, kiedy
1380 Złota Horda vs. Rosjanie Rosjanie wygrywają
61
Jakie miasto to trzeci Rzym ?
Moskwa
62
Nazwa parlamentu Rosji
Duma
63
Iwan IV Groźny
Usunięcie Dumy Absolutne rządy 1547 koronacja na cara Wszechrusi Rozpoczął podbój inflantów
64
Unia Kalmarska - kiedy, co to, kiedy koniec
1397 Szwecja, Dania, Norwegia 1523 koniec, Gustaw Waza zostaje królem Szwecji