Odkrycia i renesans Flashcards

1
Q

Rdzenne plemiona Ameryki

A

Majowie, Inkowie, Aztekowie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Przyczyny odkryć

A
Zdobywanie łupów
Ciekawość
Konieczność odkrycia drogi morskiej do Indii i Chin
 Likwidacja tureckiej kontroli handlu
 Sława
Chrześcijaństwo
Poszukiwanie srebra i rudy złota
 Kryzys gospodarczy w Hiszpanii i Portugalii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kto i kiedy odkrył Amerykę ?

Kto i kiedy udowodnił, że to nie Indie ?

A

1492
Krzysztof Kolumb

1500-1505
Amerigo Vespucci
Udowodnił, że Ameryka to nie Indie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kto i kiedy odkrył Indie ?

A

1498

Vasco da Gama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kto i kiedy odbył podróż dookoła świata ?

A

1519-1522

Ferdynand Magellan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jedwabny szlak - co to, kto go odkrył

A

Marco Polo

Dawna droga handlowa łącząca Chiny z Bliskim Wschodem i Europą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Traktat w Tordesillas - kiedy, jakie państwa, co to

A
1492
Hiszpania + Portugalia
Podział nowo odkrytych ziem
Zachód - Hiszpania
Wschód - Portugala
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Co to konkwista ?

A

Podboje hiszpańskie i portugalskie na terenie Ameryk, Azji i Afryki w XV i XVI wieku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co to korsarstwo ?

A

Piractwo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kto i kiedy podbił Meksyk ?

A

1519-1521
Herman Cortes
Hiszpania
Walka z Aztekami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kto i kiedy podbił “Nową Kastylię” - Inków ?

A

1531-1533
Francisco Pizarro
Hiszpania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Dualizm gospodarczy

A

Dwutorowy rozwój gospodarczy; w nowożytnej Europie polegał na powstaniu w krajach leżących na wschód od Łaby gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej (rolnictwo ekstensywne), a na zachód początków gospodarki kapitalistycznej (rolnictwo intensywne). Proces ten rozpoczął się w XVI w.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Antwerpia - jaki kraj, w jakim wieku się rozwijała ?

A

Belgia
XVI wiek
Port
Banki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Weksel

A

Papier wartościowy poświadczający zobowiązanie jego wydawcy do zapłaty odbiorcy określonej sumy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Drukowanie - kto, kiedy

A

II połowa XV wieku

Jan Gutenberg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Antropocentryzm

A

Człowiek w centrum uwagi

Renesans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Teocentryzm

A

Bóg w centrum uwagi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

“Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce” - kto to powiedział ?

A

Terencjusz

Renesans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Utopia

A

Thomas More

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pochwała głupoty

A

Erazm z Rotterdamu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Niccolo Machiavelli

A

Książę
cel uświęca środki
makiawelizm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Mikołaj Kopernik

A

O Obrocie sfer niebieskich (teoria heliocentryczna, przeciwna
geocentrycznej Ptolemeusza i Arystotelesa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Perspektywa liniowa

A

trójwymiarowe przedstawienie płaskiej przestrzeni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Dzieła Leonardo da Vinci

A

Mona Lisa
Dama z gronostajem
Autoportret
Człowiek witruwiański

Projekty: czołg, projekt latającej maszyny, roweru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Dzieła Michała Anioła

A
Kaplica Sykstyńska (freski)
Stworzenie Adama
Mojżesz
Bazylika św. Piotra
Pieta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Dzieła Rafaela Santi

A

Szkoła ateńska
Madonna Sykstyńska
Zaślubienie Marii z Józefem

27
Q

Dzieło Donatello

A

Dawid (rzeźba)

28
Q

Reformacja

A

Ruch dążący do odnowy/zmian w kościele wychodzący z inicjatywy ludu

29
Q

Przyczyny kryzysu w kościele

A

Symonia - handel urzędami i godnościami kościelnymi
Nepotyzm - obsadzanie rodziny na stanowiska kościelne
Sekularyzacja - zeświecczenie
Rozpowszechniające się idee renesansowe przez druk

30
Q

Luteranizm - kiedy, kto założenia

A

1517 ogłoszenie 95 tez w Wittenberdze
Martin Luther

Biblia jedynym źródłem wiary
Potępienie kultu Mary i świętych
Zniesienie celibatu
Języki narodowe w liturgii
Negacja supremacji papieża
Likwidacja klasztorów
Ludzie mogą interpretować pismo święte
31
Q

Pokój w Augsburgu - kto, kiedy, co, skutek

A

1555
„region Cuius, emus religio” - czyja władza, tego wyznanie
Tolerancja religijna w Niemczech
Skutek: podział wyznaniowy w całych Niemczech

32
Q

Związek Szmalkaldzki

A

Sojusz książąt niemieckich popierających reformację

Przeciw cesarzowi i chrześcijanom

33
Q

Kalwinizm - kto, kiedy, założenia

A

1536, Genewa
Jan Kalwin

Predestynacja
Biblia głównym źródłem wiary
Potępienie chrztu i eucharystii
Potępienie kultu Maryi i świętych
Likwidacja celibatu i klasztorów
Język narodowy w kościele
34
Q

Anglikanizm - kto, co, kiedy, założenia

A

Henry VIII Tudor
1534 Akt Supremacji - król głową kościoła i państwa
Król może reformować kościół i mianować duchownych
Wynagrodzenie dla duchowieństwa
Zniesienie celibatu i kultu świętych
Obywatele Anglii musieli należeć do kościoła

35
Q

Następcy Henryka VIII + ich religie

A

Edward VI - anglikanizm/kalwinizm
Bloody Mary - katolicyzm
Elżbieta I - anglikanizm

36
Q

Kto i kiedy wydał II akt supremacji ?

A

1559

Elżbieta I

37
Q

Hugenoci

A

Francuscy kalwiniści

38
Q

Jaką religię wyznają Habsburgowie i Walezjusze ?

A

Chrześcijaństwo

39
Q

Kontrreformacja

A

Reforma i próba odnowy kościoła z inicjatywy kościoła

40
Q

Sobór Trydencki - kiedy, dlaczego, cel

A

1545-1563
Cel: eliminacja protestantów
Dlaczego ? bo maleje znaczenie kościoła i rośnie liczba protestantów

Reformy:
Potępienie religii protestanckiej
Pismo Święte jako jedyne źródło wiary
Papież był jedyną głową kościoła
Papież był najwyższym autorytetem w kościele
Ludzie mogliby otrzymać zbawienie tylko wtedy, gdy należeli do kościoła
Potępienie doktryny predestynacji
Kościół stał się jedynym tłumaczem Pisma Świętego
Potwierdzenie siedmiu sakramentów
Akceptacja tradycji kościoła
Łacina jako jedyny język liturgii
Potwierdzenie kultu świętych
41
Q

Inkwizycja

A

Poszukiwanie, nawracanie i karanie heretyków
Święte Oficjum wydaje wyroki
Indeks ksiąg zakazanych

42
Q

Towarzystwo Jezusowe - kiedy, co to

A
Zakon jezuitów - inna nazwa
Ignacy Layola
1540
Symbol kontrreformacji
Cel: szerzenie chrześcijaństwa wśród muzułmanów
Edukacja narzędziem
"Czarny papież" dowodzi zakonem
Dyscyplina + cel uświęca środki
43
Q

Katarzyna Medycejska

A

Regentka synów na tronie Francji

44
Q

Edykt Tolerancji FR

A

1562
protestanci mogli modlić się w miastach
Katarzyna Medycejska

45
Q

Dzień św. Bartłomieja - kiedy, gdzie

A

1572
Francja
Gwizjusze i lud Paryża rob rzeź hugentotów (podczas ślubu)

46
Q

“Wojna trzech Henryków”

A

Wojna między: : Henry III, Henry Guise, Henry Burbon

Walka o tron FR
Wygrywa Henry Burbon

47
Q

Edykt nantejski - kiedy, treść, kto, kiedy anulowany

A
1598
Henryk IV Burbon
Tolerancja religijna 
Paryż musi być katolicki 
„Paryż jest wart Mszy”

1685 Ludwik XIV anuluje edykt

48
Q

Wilhelm Orański

A

1572 ogłasza się władcą Holandii (wcześniej powstanie przeciw Habsburgom)

49
Q

Motto Habsburgów

A

“Niech inni prowadzą wojny, ty, Austrio, żeń się szczęśliwie”

50
Q

Ziemie dziedziczne Habsburgów

A

Austria, Styria, Karyntia

51
Q

bitwa pod Suchymi Krutami - kiedy, kto

A

1287

Rudolf I Habsburg wygrał z królem Czech - Przemysłem Ottokarem II

52
Q

Kto jest uznawany za twórcę potęgi Habsburgów w Europie ?

A

Maksymilian I był królem niemieckim (1486) i cesarzem (1508-1519)

53
Q

Zjazd wiedeński - kiedy, kto, dlaczego

A

1515

Maksymilian I Habsburg (Niem)
Władysław Jagiellończyk (Cz+W)
Zygmunt Stary (RP)

Habsburgowie+Jagiellonowie
Po śmierci ostatniego Jagiellona Habsburgowie dostają władzę

Ślub Ferdynanda I z córką Władysława II Jagiellończyka (Anną)

Ferdynand I Habsburg przejmuje władzę w Cz+W

54
Q

Z jakim krajem Habsburgowie rywalizują o władzę ?

A

FR

55
Q

Bitwa pod Mohaczem - kiedy, kto, skutek

A

1526
Turcy vs. Węgry
Ludwik Jagiellończyk ginie
Skutek: Habsburgowie przejmują władzę w Czechach i na Węgrzech
Ferdynand I Habsburg przejmuje władzę w Cz+W

56
Q

Liga wenecka - skład

A

Papież, Wenecja, Habsburgowie

57
Q

“Wojny włoskie” - data, kto, przebieg

A
1494-1559
FR vs. Habsburgowie
FR chce podbić półwysep Apeniński
Liga wenecka stawia opór
1527 sacco di roma - Habsburgowie oblegają Rzym, przez kilka dni palą i niszczą wszystko

FR musi się wycofać, Hiszpania jedyną potęgą na półwyspie

58
Q

Wielka Armada

A

flota Hiszpanii

59
Q

Liga Święta - skład

A

Wenecja, Hiszpania, papież

60
Q

Bitwa na Kulikowym Polu - kto, kiedy

A

1380
Złota Horda vs. Rosjanie
Rosjanie wygrywają

61
Q

Jakie miasto to trzeci Rzym ?

A

Moskwa

62
Q

Nazwa parlamentu Rosji

A

Duma

63
Q

Iwan IV Groźny

A

Usunięcie Dumy
Absolutne rządy
1547 koronacja na cara Wszechrusi
Rozpoczął podbój inflantów

64
Q

Unia Kalmarska - kiedy, co to, kiedy koniec

A

1397
Szwecja, Dania, Norwegia
1523 koniec, Gustaw Waza zostaje królem Szwecji