Świat w latach 1860-1914 Flashcards

1
Q

Podział na północ i południe USA - różnice

A

Północ - przemysł, gospodarstwa rodzinne, osadnictwo farmerskie

Południe - niewolnicy, uprawa roli, eksport surowców do Europy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kompromis Missouri

A

1820
Stan Missouri ma statut niewolniczego w zamian za zgodę Południa na to, aby na zachodzie granica prawnie dopuszczanego niewolnictwa przebiegała wzdłuż równoleżnika 36 stopni i 30 minut
Na wschodzie granica wzdłuż linii Masona-Dixona
Nowy stan - Maine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jankesi to

A

Północ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Podział na północ i południe USA - różnice

A

Północ - przemysł, gospodarstwa rodzinne, osadnictwo farmerskie

Południe - niewolnicy, uprawa roli, eksport surowców do Europy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kompromis Missouri

A

1820
Stan Missouri ma statut niewolniczego w zamian za zgodę Południa na to, aby na zachodzie granica prawnie dopuszczanego niewolnictwa przebiegała wzdłuż równoleżnika 36 stopni i 30 minut
Na wschodzie granica wzdłuż linii Masona-Dixona
Nowy stan - Maine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jankesi to

A

Północ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wojna secesyjna - przebieg, data, dowódcy, to z kim

A

Północ vs. Południe
1861-1865
11 stanów odłączyło się od USA -> Skonfederowane Stany Ameryki - Jefferson Davis
USA - Unia - Abraham Lincoln
1861 Konfederacja atakuje Fort Sumter - należy do Unii (w Karolinie Południowej)
Północ - Ulysses S. Grant
Południe - Robert E. Lee
Bitwy: Bull Run, Fredriechsburg, twierdza Vichsburg, 1863 Gettysburg
Taktyka spalonej ziemi - unia
Wojna totalna 1865 gen. lee kapituluje pod Appomatox
Skutki: zmiany społecznie, likwidacja niewolnictwa, integracja imigrantów, zabójstwo Lincolna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Homestead act

A

1862
Ustawa o osadnictwie
Gwarantuje 65ha ziemi osobom planującym przyjąć amerykańskie obywatelstwo (obywatelstwo = obowiązek służby wojskowej)
Unia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Proklamacja emancypacyjna

A

1863
Abraham Lincoln
Zniesienie niewolnictwa we wszystkich zbuntowanych stanach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wojna totalna

A

Podporządkowanie całego społeczeństwa i zasobów państwa celom wojskowym w czasie prowadzenia wojny(brak uznawania norm prawnych i moralnych, wygrana celem nadrzędnym)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ku-Klux-Klan

A

Weterani południa
Pomoc wdowom i sierotom po poległych żołnierzach konfederacji
Nabrała charakter dyskryminacji rasowej - głoszenie wyższości białej rasy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Camillo Cavour

A

Premier Piemontu i zjednoczonych Włoch, zaangażował Piemont w wojnę krymską (po stronie GB i FR), zawarł sojusz z FR przeciw Austrii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Traktat s Plombieres-les-Bains

A

1858
Napoleon III + Camillo Cavour
FR udziela pomocy Piemontowi w walce z Austrią
Piemont oddaje FR Sabaudię i Niceę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wojna Piemontu i Francji z Austrią

A

1859
Piemont odrzuca Austriackie ultimatum o zaprzestaniu zbrojeń
Piemont+FR vs. Austria
Bitwy pod: Magnetą i Solferino
Rozejm w Villafranca di Verona (FR z Austrią)
Austria daje FR Lombardię
Koniec działań wojennych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

„Wyprawa tysiąca” „czerwonych koszulek”

A

1860
Giuseppe Garibaldi
Wyprawa ochotników, którzy zajmują Królestwo Obojga Sycylii
Czerwone koszulki - uczestnicy wyprawy tysiąca
Przeciw Burbonom
Potem Garibaldi oddaje Wiktorowi Emmanuelowi II symboliczny hołd jako królowi Włoch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Powstanie Królestwa Włoch - koronacja, przyłączenia ziem

A

1861 koronacja Wiktora Emmanuela II
1866 opanowanie Wenecji
1870 przyłączenie Rzymu
Pius IX „więźniem Watykanu”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Otto von Bismarck

A

Zjednoczenie Niemiec „krwią i żelazem”, premier Prus i minister spraw zagranicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Konflikt Prus z Danią

A
1864
Spór o Szlezwik i Holsztyn
Austria+Prusy wygrywają z Danią
Szlezwik - Prusy 
Holsztym - Austria
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wojna Prus z Austrią

A

1866
Prusy wkraczają do Holsztynu
Bitwa pod Sądową (Prusy wygrywają, Helmuth von Moltky)
Traktat pokojowy w Pradze: Austria traci Holsztyn, płaci 40mln, likwidacja Związku Niemieckiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Związek Północnoniemiecki

A

1867
19 krajów
Prusy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wojna francusko-pruska

A

1870-1871
Napoleon III vs. Otto von Bismarck + Wilhelm I Hohenzollern
Napoleon obawia się wzrostu znaczenia Prus, nie chce zjednoczenia
Depesza Emska
Napoleon III wypowiada wojnę Prusom
Bitwa pod Sedanem (Niemcy wygrywają)
Napoleon w niewoli
Proklamacja republiki
1871 rozejm: FR traci Alzację i Lotaryngię, 5mld

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zjednoczenie Niemiec - kiedy, gdzie, jak

A
1871 
Wilhelm I Hohenzollern - cesarz
Wersal
II Rzesza Niemiecka
Konstytucja 
Federacja pod władzą cesarza 
Otto von Bismarck - cesarz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Powstanie Austro-Węgier - kto, kiedy, jak

A
1867
Unia realna i personalna
Franciszek Józef I 
Przedlitawa - Austria
Zalitawa - Węgry
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Przyczyny kolonializmu

A

Ekonomiczne - rynek zbytu, tanie surowce
Strategiczne - korzyści militarne z kontroli strategicznie położonych obszarów
Polityczne - wzrost znaczenia na arenie międzynarodowej (kolonie=status mocarstwa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Burowie
Potomkowie pierwszych holenderskich osadników w Afryce
26
Pax Brittanica
1856-1914 Okres względnej stabilizacji politycznej w GB Mocarstwo kolonialne
27
Powstanie sipajów w Indiach
Hindusi i muzułmankę nie chcą korzystać z nabojów z tłuszczu wieprzowego Kary -> powstania -> represje
28
Wojny opiumowe
Brytyjczycy sprzedają opium Chinom -> uzależnienie -> rząd chiński pali całość -> GB przysyła wojska 1839-1842 I wojna opiumowa (GB wygrywa) - traktat w Nankienie 1856-1860 II wojna opiumowa (GB wygrywa) - Europejczycy wymuszają zgodę na działalność handlową i misyjną w całym Państwie Środka
29
„Sojusz trzech cesarzy”
``` 1873 Niemcy+Austro-Węgry+ Rosja Próba rekonstrukcji świętego przymierza Sojusz militarny Konsultacje w sprawach spornych ```
30
Kongres Berliński
Przyczyna - niezadowolenie GB popartej przez inne państwa europejskie z poszerzania strefy wpływów Rosji Incjatywa Otto von Bismarcka 1878 Rumunia, Serbia i Czarnogóra niepodległe Bułgaria zależna od Turcji GB przejmuje od Turcji Cypr Oburzenie Rosyjskiej opinii publicznej - Bismarck dał im słowo jako szlachcic a nie kanclerz Efekt: koniec rosyjskiej polityki proniemieckiej
31
Manifest Destiny
John Fiske Boskie przeznaczenie Konieczność światowej dominacji rasy anglosaskiej Ideowy manifest amerykańskiego imperializmu
32
Nawalizm
Alfred Thayer Mahan Doktryna militarna Silna flotą wojenna i handlowa Ochrona + rozwój gospodarki
33
Polityka otwartych drzwi
Polityka prowadzona przez USA względem Chin na początku XX wieku, polegająca na ustaleniu zasad wolnego handlu z Państwem Środka i uzależnieniem go gospodarczo i polityczne od ówczesnych mocarstw. (Wprowadzenie zasad wolnego handlu)
34
Dyplomacja dolarowa
Przejęcie przez amerykańskie firmy i koncerny najważniejszych przedsiębiorstw w Ameryce Środkowej - uzależnienie polityków i dyktatorów od pomocy finansowej z USA
35
Protektorat
Państwo silniejsze sprawuje władzę nad słabszym, zachowując niektóre swoje instytucje, rząd, administracje. Protektor kieruje polityką zagraniczną i gospodarką
36
Wojny burskie
``` GB vs. Burowie I wojna 1880-1881 II wojna 1889-1900 Obozy koncentracyjne GB GB wygrywa Transwal i Orania koloniami GB ```
37
Powstanie bokserów w Chinach
Przeciw słabej władzy cesarskiej dynastii mandżurskiej i dominacji europejskich mocarstw Antychrześcijańskie i antyeuropejskie 1889-1990 „Pięść w imię organizacji i pokoju” - tajna organizacja propagująca sztuki walki „bokserzy” Mocarstwa europejskie wygrywają
38
Wojna rosyjsko-japońska
1905 Rosja celowo dąży do konfliktu Rosja atakuje Port Artur i go oblega GB nie przepuszcza Rosjan przez Kanał Sueski (muszą płynąć dookoła Afryki) Bitwa pod Cuszimą (bitwa morska wygrana z Japonią) Wygrywa Japonia
39
Dymitr Mendelejew
Okresowy układ pierwiastków | 1869
40
Charles Darwin
Teoria ewolucji
41
Maria Skłodowska-Curie
Polon i Rad | Nagroda Nobla
42
Ignacy Łukasiewicz
1853 | Nafta
43
Thomas Edison
Żarówka | 1880
44
Alexander Graham Bell
Telefon | 1876
45
Alfred Nobel
Dynamit 1867 Nagroda Nobla
46
Tygiel narodów - jaki to kraj ?
USA
47
I międzynarodówka
``` Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników 1864-1876 Londyn Karol Marks - pierwszy przewodniczący Walka o prawa robotników Koordynacja działań z różnych krajów Fundusze pomocy dla robotników Łączy różne nurty: komuniści, socjaldemokraci, anarchiści, socjaliści utopijni ```
48
II międzynarodówka
1889-1915 Paryż Próba zjednoczenia ruchu robotniczego zakończona fiaskiem Konflikt socjaldemokratów z komunistami Konieczność walki o ustawodawstwo socjalne: 8h pracy, zakaz pracy dzieci, powszechna oświata 1 maja świętem robotniczym - pracy
49
Komuna paryska
Marzec-Maj 1871 Po bitwie pod Sedanem Napoleon III dostał się do niewoli (wojna francusko-pruska) - abdykacja Proklamacja III republiki Wybory do Zgromadzenia narodowego (republikanie wygrywają tylko w Paryżu, wszędzie indziej monarchiści) - Louis Adolphe Thiers obawia się ze Gwardia Narodowa nie będzie przestrzegać rozejmu Powstanie Komitetu Centralnego Gwardii Narodowej Rząd cofa się do Paryża Rozkaz rozbrojenia gwardii narodowej KCGB obejmuje władzę w Paryżu -> republikanie wygrywają -> powołanie parlamentu rewolucyjnego Socjaliści utopijni mają przewagę Parlament - komuna paryska Walki w Paryżu między komunardami a rządem
50
Postulaty komuny paryskiej
``` Armia -> gwardia narodowa Uspołecznienie fabryk Równouprawnienie kobiet Laicyzacja państwa i szkolnictwa Konfiskata majątków kościelnych Urzędowa płaca minimalna Skrócenie czasu pracy Przywrócenie jakobińskiego kalendarza rewolucyjnego ```
51
Chadecja
``` Chrześcijańska demokracja Encyklika Leona XIII „Rerum nova rum” Krytyka socjalizmu i liberalizmu Pokojowe rozwiązywanie konfliktów społecznych Współpraca pracodawców z pracownikami Uczciwa płaca za wykonaną pracę Robotnicze stowarzyszenia katolickie ```
52
Darwinizm społeczny
Życie opiera się na ciągłej walce między jednostkami, rasami i narodami
53
Syjonizm
Theodor Herzl „Manifest syjonistyczny” Żydzi jaki naród a nie tylko wspólnota religijna Palestyna domem Żydów i Arabów Jerozolima - Syjon 1897 I Światowy Kongres Syjonistyczny w Bazylei (Szwajcaria) - powołanie Światowej Organizacji Syjonistycznej
54
Anarchizm
Michaił Bakunin Państwo jest zła i odpowiada za uścisk obywateli Państwo należy zlikwidować Trzeba czekać aż wymrą pokolenia znające instytucję władzy Wolne, równe, bezpaństwowe społeczeństwo
55
Ludwik Pasteur
Szczepionka przeciw wściekliźnie
56
Wilhelm Roentgen
Pampa rentgenowska | 1895
57
Florence Nightingale
Pracowała jako pielęgniarka podczas wojny krymskiej
58
Sufrażystki
Kobiety walczące o prawa wyborcze | Lata 60. XIXw.
59
Claude Monet - jaki kierunek sztuki
Impresjonizm - chwilowe emocje i wrażenia wzrokowe
60
Vincent van Gogh - jaki kierunek sztuki
Postimpresjonizm
61
Bracia Lumiere
1895 | Kinematograf
62
Bracia Wright
Pierwszy samolot