Wątroba Flashcards
bilirubina całkowita
5,1 - 20,5 umol/l (0,3 - 1,2 mg/dl)
bilirubina sprzężona
1,7 - 6,8 umol/l (0,1 - 0,4 mg/dl)
bilirubina niesprzężona
3,4 - 13,7 umol/l (0,2 - 0,8 mg/dl)
interferencje z oznaczeniem bilirubiny
- hemoliza zawyża wynik
- hiperlipidemia i naświetlanie próbki (rozkład bilirubiny) - fałszywie zaniża wynik
zespół Dubin-Johnsona:
- mutacja genu MRP2, dziedziczenie AR
- hiperbilirubinemia sprzężona (zaburzeni transportu sprzężonej bilirubiny do kanalików żółciowych)
- spadek wydalania koproporfiryn z moczem
- łagodny przebieg, objawy mogą się pojawić np. w czasie ciąży lub antykoncepcji hormonalnej
Potwierdzenie:
BSP (test z bromosulfoftaleiną) - u tych chorych obserwuje się spowolnione usuwanie BSP
zespół Ciglera- Najjara
TYP I:
- całkowity brak aktywności UGT1A1 –> znaczny wzrost bilirubiny niesprzężonej we krwi
(nawet to wartości 20-45 mg/dl przy normie 0,2 - 0,8 mg/dl)
- szybko prowadzi do żółtaczki jąder podkorowych i śmierci niemowląt
TYP II
- częściowa aktywność UGT1A1
- brak objawów neurologicznych
- leczenie fenobarbitalem
zespół Gilberta:
- najczęstsza wrodzona hiperbilirubinemia
- mutacja UGT1 w locus 2q37
- nieznaczny wzrost bilirubiny niesprzężonej, bez objawów uszkodzenia wątroby
- żółtaczkę wyzwalają: stres, alkohol, wysiłek, głodzenie, infekcja
Potwierdzenie:
- test z fenobarbitalem –> 30-50 mg p.o. 3 x dziennie przez 5 dni –> indukcja UGT –> zmniejszenie żółtaczki
- test z kwasem nikotynowym –> kilkakrotne zwiększenie stężenie bilirubiny
- badanie molekularne –> badanie promotora genu dla UGT1A1 (identyfikacja liczby powtórzeń sekwencji TA)
ALT
- cytoplazmatyczna, względnie swoista dla hepatocytu
- test przesiewowy dla wykrywania chorób wątroby
M: < 29-33 IU/l
K: < 19-25 IU/l
wzrost graniczny (< 2 x norma) –> najczęściej w stłuszczeniowej chorobie wątroby, czasem w przewlekłych zapaleniach. U 1/3 pacjentów jest prawidłowy w kolejnym pomiarze
wzrost łągodny (2-5 x norma) –> najczęściej przewlekłe zapalenia
wzrost umiarkowany (5-15 x norma) –> ostre zapalenia
znaczny wzrost (> 15 x norma) –> toksyczne uszkodzenie wątroby, niedokrwienne uszkodzenie wątroby
Zmiany w cholestazie ostrej:
- wzrost ALP I GGT ( wskaźnieki cholestazy - enzymy związane z nabłonkiem kanalików żółciowych)
- często hiperbilirubinemia sprzężona
- może być wzrost AST i ALP
- często leukocytoza, OB i CRP podniesione, jako wskaźniki zapalenia
cholestaza przewlekła:
- wzrost ALP i GGT
- hiperbilirubinemia sprzeżona
- hipercholesterolemia (–> żółtaki)
- hipokalcemia (bo biegunki - utrata tłuszczów, kalorii i wapnia z kupą)
- zaburzenia gospodarki lipidowej
- zaburzenia wchłaniania witamin ADEK
- świąd skóry
Wskaźnik de RITISA:
stosunek AST/ALP
w większości chorób wątroby <1
jeżeli > 2 –> wskazuje na alkoholowe zapalenie wątroby lub chorobę Wilsona
nie obliczamy go przy prawidłowych wartościach ALP i AST
Współczynnik R:
Współczynnik R = [ ALT pacjenta/ ALT ggn] / [ ALP pacjenta/ ALP ggn]
jeśli < 2 –> uszkodzenie cholestatyczne
2- 5 –> uszkodzenie mieszane wątroby
> 5 –> uszkodzenie miąższu wątroby
Kryteria rozpoznania PBC
- zespół cholestatyczny od pół roku
- wzrost aktywności ALP i GGT
- autoprzeciwciała przeciwmitochondrialne M2
- typowy obraz histologiczny
Autoimmunologiczne zapalenie wtroby :
- klinicznie: okresowy swiąd, zaburzenia łaknienia, zmęczenie, zaburzenia miesiączkowania
- częściej u kobiet
- w postaci objawowej żółtaczka
- dla potwierdzenia i określenia zaawansowania wykonujemy biopsję wątroby
Laboratoryjnie:
- wzrost bilirubiny, AST, ALT
- wzrost IgG - przynajmniej 1,5 x norma
- obecność przeciwciał ANA, ASMA, anty-LKM i anty-SLA
PSC (Primary sclerotic cholangitis)
- postępująca choroba zapalna, częściej u mężczyzn i często współistnieje z CU (70-80%)
- diagnoza: cholangiografia, biopsja i badania laboratoryjne
- Laboratoryjnie:
wzrost GGTP i ALP
ew. wzrost ALP i AST
wzrost bilirubiny
obecne IgM (80%), igG (50%) i pANCA - mogą byc obecne przeciwciała przeciw żółciowym i jelitowym antygenom nabłonkowym , ANA, ASMA i przeciw Sacharomyces cerevisiae