Voeding 1.2 Flashcards
Waar staat EOV voor?
Enkelvoudig onverzadigd vet
Waar staat MOV voor?
Meervoudig onverzadigd vet
Waar staat SFA voor?
Saturated fatty acids
Waar staat MUFA voor?
Mono-unsaturated FA
Waar staat PUFA voor?
Poly-unsaturated FA
Welke 3 soorten vetten vind je in ons lichaam?
- Fosfolipiden (celmembraan)
- Sterolen (bijvoorbeeld cholesterol)
- Triglyceriden (95% van de vetten die we binnenkrijgen uit de voeding)
Hoe worden korteketenvetzuren en lange keten vetzuren opgenomen?
Korte ketens vetzuren (<6) worden meteen opgenomen in het bloed en langere vetketens (>12) via chylomicronen & lymfe
Uit hoeveel vetzuren bestaat een korteketenvetzuur?
<6
Uit hoeveel vetzuren bestaat een langeketenvetzuur?
> 12
Wat is atherosclerose?
Een verdikking van de bloedvaatwanden (kan komen door LDL)
Welke vetzuren zijn essentieel?
Linolzuur en (alfa)linoleenzuur.
Wat zijn de visvetzuren en waar kan je lichaam ze eventueel uit maken?
EPA en DHA; uit alfalinoleenzuur (in kleine hoeveelheden)
Wat is het verschil tussen delta-telling en omega-telling?
- Bij n-x tel je de C-atomen vanaf het methyleinde
- Bij Δx tel je de C-atomen vanaf het zuureinde
Kun je van omega-3 vetzuren andere vetzuren maken?
Ja maar alleen andere omega-3 vetzuren.
Kun je van omega-6 vetzuren andere vetzuren maken?
Ja maar alleen andere omega-6 vetzuren.
Wat voor vetten zitten er vaak in vetten die hard zijn op kamertemperatuur?
Verzadigde vetten en transvetten.
Wat voor vetten zitten er vaak in vetten die hard zijn op kamertemperatuur?
Vooral verzadigde cis vetzuren en transvetzuren
Wat is de richtlijn van de gezondheidsraad over vetten?
Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarines, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën.
Welke vetten zorgen voor een verhoging in HDL-cholesterol?
Bijna allemaal, behalve transvetten.
Welke vetten zorgen voor een verhoging in LDL-cholesterol?
Verzadigde vetten of transvetten
Welke vetten zorgen voor een significante daling verhouding totaal cholesterol/HDL?
EOV en MOV.
Welke vetten zorgen voor een significante stijging verhouding totaal cholesterol/HDL?
Transvetten
Is hoog HDL-cholesterol goed?
Ja, want dan wordt totaal/HDL kleiner
Waar vind je in de voeding cholesterol?
Eigeel of schaal- en schelpdieren, orgaanvlees en melkproducten
Hoeveel cholesterol zit er ongeveer in 1 ei?
200 mg
Welk cholesterol in je lichaam stijgt als je producten met cholesterol eet?
LDL stijgt en HDL nauwelijks. Is dus niet gunstig om veel cholesterol te eten.
Is er een kwalitatieve richtlijn voor cholesterol in Nederland?
Nee, maar de gezondheidsraad concludeerde in 2006 het volgende:
‘Bij vervanging van volle melk(producten) door magere en halfvolle melk(producten) en vervanging van vette vleessoorten door magere varianten zal de hoeveelheid cholesterol in de voeding gemiddeld sterker afnemen dan bij vermindering van het huidige gebruik van specifieke cholesterolrijke voedingsmiddelen’.
Waar lijken EPA en DHA voor te zorgen?
- Een daling in de samenklontering van bloedplaatjes –> kleiner risico op trombose
- Een antiaritmisch effect –> een verlaagde bloeddruk
Waar lijken omega-3 vetzuren in het algemeen voor te zorgen?
Het onderdrukken van ontstekingen
Wat is de richtlijn voor vis?
1x per week bij voorkeur vette vis
Wat is de richtlijn voor visvetzuren?
0,20 gram visvetzuren per dag
Waar is de VCP voor nodig en hoe vaak wordt deze afgenomen?
Als je inzicht hebt in hoe een volk eet, weet je ook wat de mogelijke knelpunten zijn en dan kan je daar ook als land beleid op maken; Elke 5-10 jaar
Waar wordt in de verdeling van de steekproef rekening mee gehouden (5 punten) om de VCP zo representatief mogelijk te maken?
Leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, regio’s, verstedelijking
Hoeveel energie krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in MJ en kcal)?
8,9 MJ; 2192 kcal
Hoeveel koolhydraten krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in EN% en grammen)?
45 EN%; 237 gram
Hoeveel vetten krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in EN% en grammen)?
35 EN%; 84 gram
Hoeveel verzadigde vetten krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in EN% en grammen)?
12,6 EN%; 30 g
Hoeveel onverzadigd vet krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in EN%)?
19 EN%
Hoeveel transvetten krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in EN%)?
0,3 EN%
Hoeveel cholesterol krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in mg)?
206 mg
Hoeveel eiwitten krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in EN% en grammen)?
15 EN%; 78 gram
Hoeveel vezels krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in grammen)?
20 gram
Hoeveel alcohol krijgen mensen gemiddeld per dag binnen (in grammen)?
11 gram
Is het goed om minder verzadigd vet te eten?
Ja, maar dan moet je het vervangen door onverzadigde vetzuren. Want: “Vervangen van verzadigd vet door koolhydraten heeft geen, of mogelijk zelfs een ongunstig effect op het risico van hart- en vaatziekten.”, zegt de gezondheidsraad.
Wat is de ADH alfa-linoleenzuur?
1 EN%; bij inname 3000 kcal is dat ongeveer 3 gram.
Waaraan lijken de positieve gezondheidseffecten van visvetzuren toegeschreven te kunnen worden?
Ze kunnen zorgen voor een verminderde samenklontering van de bloedplaatjes en ze kunnen een anti-aritmisch effect hebben
Wat voor vetzuren zijn visvetzuren?
Omega-3 vetzuren
Hoeveel verzadigd vet krijgen Nederlanders gemiddeld binnen? (VCP 2012-2016)
13 EN%
Heeft de ketenlengte van verzadigde vetzuren invloed op de zachtheid/hardheid op kamertemperatuur?
Ja. Over het algemeen zijn vetzuren met een kortere ketenlengte zachter op kamertemperatuur.
Welk vetzuur eten Nederlanders te weinig?
Alfa-linoleenzuur
Wat heeft een hogere GI: tafelsuiker of aardappelpuree?
Aardappelpuree; want bestaat alleen maar uit glucose en dat zorgt voor hoge piek en daarnaast is het amylopectine dus kunnen enzymen sneller afknippen en het is fijngemalen dus enzymen kunnen er beter bij.
Wat heeft een hogere GI: pasta of gekookte aardappelen?
Aardappelen, want pasta bestaat veel uit amylose en aardappelen uit amylopectine. Amylopectine heeft meer vertakkingen dus meer punten waarop enzymen kunnen werken.
Waarom wordt het nut van de glycemische index bediscussieerd?
- Kans op misclassificatie van producten in hoog- of laagglycemisch, omdat vele factoren de meting kunnen beïnvloeden
- Gezondheidseffecten zijn moeilijk te scheiden van andere factoren, zoals de vezels
Krijgen volwassenen in Nederland gemiddeld meer/minder/voldoende van de ADH koolhydraten binnen? En hoeveel koolhydraten eten ze gemiddeld in grammen?
Meer; 230-300 gram/dag
Wat is de richtlijn over suikerhoudende dranken van de GR en waarom is deze opgenomen?
Vermijd suikerhoudende dranken; Omdat suikerhoudende dranken het lichaamsgewicht kunnen verhogen en een hogere inname gerelateerd is aan een hoger risico op diabetes type 2
Hoe bereken je de glycemische belasting van een voedingsmiddel?
De glycemische index/100 vermenigvuldigd met de hoeveelheid verteerbare koolhydraten per portie
Wanneer is de glycemische belasting van een voedingsmiddel hoog?
Als deze hoger/gelijk is aan 20
Wanneer is de glycemische belasting van een voedingsmiddel laag?
Als deze lager/gelijk is aan 10
Wanneer is de glycemische index van een voedingsmiddel hoog?
Als deze hoger is dan 70
Wanneer is de glycemische index van een voedingsmiddel laag?
Als deze lager is dan 55
Wanneer wordt er in je lichaam de grootste hoeveelheid glucose gemaakt (in grammen per uur) uit eiwit?
Wanneer je glycogeenvoorraad uitgeput is
Wat zijn de aanbevelingen in Nederland over mono- en dissachariden in de voeding?
In Nederland zijn er geen kwantitatieve richtlijnen voor mono- en dissachariden in de voeding
Welke koolhydraatsoorten zijn suikers?
Mono- en disachariden
Wat zijn de drie monosachariden en hun molecuulformule?
Glucose, fructose en galactose; C6H12O6
Noem 3 disachariden en benoem uit welke monosachariden ze bestaan.
Sacharose (glucose en fructose), maltose (glucose en glucose), lactose (glucose en galactose)
Uit hoeveel monosachariden bestaat een oligosacharide en wat is een voorbeeld van een oligosacharide?
3-9 glucose eenheden; maltodextrine
Wat voor soort koolhydraat is maltodextrine en uit welke monosachariden bestaat het?
Oligosacharide; glucose
Wat zijn twee voorbeelden van polysachariden?
Zetmeel en glycogeen
Wat is de formule van fotosynthese?
6CO2 + 6H20 + zon C6H12O6 + 6O2
Wat zijn 2 andere benamingen van glucose?
Dextrose, druivensuiker
Wat is dextrose?
Glucose
Wat is moutsuiker?
Maltose
Wat is een andere term voor maltose?
Moutsuiker
Wat zijn dextrines?
Afbraakproducten van zetmeel (oligosachariden)
Wat is high-fructose corn syrup?
Een chemische structuur, gemaakt van mais met behulp van enzymen. (zit glucose en fructose in)