Układ Krwiotwórczy Teoria

Question 1

Doustne preparaty żelaza -> dodatki

Answer 1

1. Kwas askorbinowy -> stabilizuje żelazo w postaci dwuwartościowej
2. Kwas bursztynowy -> zwiększa wchłanianie żelaza

Question 2

Działania niepożądane preparatów żelaza

Answer 2

A) DOUSTNE

1. Zaburzenia z pp:
   1) nudności lub wymioty
   2) biegunki
   3) zaparcia
2. Drgawki

B) DOŻYLNE

1. Uszkodzenie ściany naczynia w miejscu podania
2. Dolegliwości mięśniowo-stawowe
3. Rzadko reakcje alergiczne

C) Przy leczeniu Fe badanie na krew utajoną może wyjść fałszywie dodatnie

Question 3

Przedawkowanie żelaza

Answer 3

1. Wysoka śmiertelność -> związana z głęboką hipotonią i wstrząsem
2. Fe odkłada się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym -> hemosyderoza

Question 4

Deferoksamina

Answer 4

1. Zapobiega wchłanianiu żelaza z pp oraz wiążąca go i ułatwiająca wydalanie z krwi

Question 5

Po jakim czasie ujawnia się niedokrwistość złośliwa od zaprzestania wchłaniania witaminy B12?

Answer 5

2-5 latach

Question 6

Niedobór witaminy B12

Answer 6

1. Objawy:
   1) Niedokrwistość makrocytowa i uszkodzenie szpiku
   2) Ciężkie objawy neurologiczne
   3) Atrofia błony śluzowej żołądka i jelit
   4) Kwasica metylmalonowa
2. Leczy się preparatami wit. B12 aż do normalizacji HTC
3. Nie ma niebezpieczeństwa przedawkowania witaminy B12 -> bo db rozpuszczalna w wodzie

Question 7

Niedobór kwasu foliowego

Answer 7

1. Objawy:
   1) Niedokrwistość makrocytowa-> taki sam obraz w rozmazie jak z niedoboru B12
   2) Biegunka
   3) Utrata masy ciała
2. Kiedy?
   1) zaburzenia trawienia
   2) stosowanie antymetabolitów np. metotreksatu
   3) stany zwiększonego zapotrzebowania np. ciąża, szczególnie gdy ciężarna chora na padaczkę

Question 8

Kwas folinowy (Leukoworyna) zastosowanie

Answer 8

1. Zatrucie Metotreksatem, Fluorouracylem i Sulfonamidami

Question 9

Kwas foliowy wskazania

Answer 9

1. Leczenie niedokrwistości makrocytowej
2. Profilaktyka w ciąży przed wadami cewy nerwowej
3. Terapia różnych postaci leukopenii
4. Leczenie neuropatii w cukrzycy i alkoholiźmie

Question 10

EPO

Answer 10

1. Fizjologicznie wytwarzana w aparacie kłębuszkowym w nerce w odpowiedzi na hipoksję:
   spadek utlenowania krwi-> hipoksja->↑ ekspresji HIF-1 -> ↑ EPO
2. Stymuluje proliferację i różnicowanie poszczególnych linii komórek krwi w narządach krwiotwórczych
3. Białko duże -> 193 aa
4. Klinicznie stosuje się EPO α i β -> ta sama sekwencja aminokwasów ale różna glikozylacja

Question 11

Darbepoetyna α

Answer 11

1. Rekombinowana EPO
2. Dłuższy okres półtrwania (ok 25h)
3. Może być podawana 1/tydzień

Question 12

Metoksypolietylenoglikol-epoetyna β

Answer 12

1. Długo działający stymulator receptorów dla EPO

Question 13

EPO i jej preparaty zastosowanie

Answer 13

1. Terapia niedokrwistości:
   1) w przebiegu niewydolności nerek (głównie u dializowanych)
   2) u pacjentów z AIDS (zwłaszcza w czasie leczenia Zydowudyną)
   3) u przebiegu przewlekłych schorzeń zapalnych i nowotworowych
   4) w niektórych przypadkach aplazji szpiku
   5) u wcześniaków
2. Dawcom krwi
3. Przed wykonaniem autotransfuzji krwi
4. Przed wykonaniem planowego zabiegu chirurgicznego u chorych z niedokrwistością
5. Środek dopingujący w sporcie (nielegalny)

Question 14

Działania niepożądane EPO i jej preparatów

Answer 14

1. Nadciśnienie tętnicze
2. Zespół nadlepkości krwi (powikłania zakrzepowo-zatorowe)
3. Przejściowo zespół grypopodobny

Question 15

G-CSF i GM-CSF działanie

Answer 15

1. G-CSF -> czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów
   - > stymuluje powstawanie, dojrzewanie i uwalnianie ze szpiku neutrofili
2. GM-CSF -> czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów
   - > stymuluje powstawanie, dojrzewanie i uwalnianie ze szpiku granulocytów i monocytów, a także słabiej płytek krwi i erytrocytów

Question 16

G-CSF i GM-CSF zastosowanie

Answer 16

1. Leczenie neutropenii spowodowanej chemioterapią nowotworową
2. Terapia wybranych przypadków aplazji szpiku
3. Izolacja krążących komórek macierzystych w celu ich namnożenia do regeneracji szpiku po chemioterapii przeciwnowotworowej
   - > bo zwiększają uwalnianie szpikowych komórek macierzystych do krwi obwodowej

Question 17

Działania niepożądane G-CSF i GM-CSF

Answer 17

1) Nieswoiste
1. Bóle kości
2. Gorączka
3. Wysypka skórna

2) Kardio
1. Hipotonia
2. Tachykardia
3. ↓ saturacji O2 gdy i.v.

3) Poważniejsze
1. Wysięki opłucnowe i osiedziowe
2. Powikłania zakrzepowe -> w przypadku stosowania dużych dawek
3. Vasculitis -> przy użyciu długotrwałym

Question 18

Pegfilgrastym

Answer 18

1. Pegylowany Filgrastym -> ↓ to jego klirens nerkowy i wydłuża t1/2

Question 19

Pegylacja -> co daje ogólnie

Answer 19

1. Mniejsza toksyczność leku
2. Mniejsza immunogenność
3. Rozpuszczalność w H2O i rozpuszczalnikach organicznych
4. Przewidywalna i bezproblemowa eliminacja przez nerki
5. Zwiększona oporność na proteolizę

Question 20

IL-11

Answer 20

1. Stymuluje:
   1) dojrzewanie megakariocytów,
   2) powstawanie i uwalnianie ze szpiku płytek krwi,
   3) ↑ hematopoezy
   4) ↑ komórek śródbłonka pp
   5) ↑ osteoklastów
2. Stosowana w leczeniu ciężkich małopłytkowości, zwłaszcza związanych z terapią nowotworów szpiku
3. Oprelwekina -> rekombinowana ludzka IL-11

Question 21

Trombopoetyna

Answer 21

1. Jest IL, która stymuluje:
   1) dojrzewanie i produkcję megakariocytów,
   2) powstawanie i uwalnianie ze szpiku płytek krwi
2. Stosowana w leczeniu ciężkich małopłytkowości, zwłaszcza wywołanych radioterapią i chemioterapią
3. Skuteczność podawania u chorych poddanych przeszczepowi szpiku kostnego nie została w pełni potwierdzona

Question 22

Romiplostym

Answer 22

1. Mimetyk TPO
2. ↑ PLT u pacjentów z immunologiczną małopłytkowością
3. Wiele działań niepożądanych

Question 23

Działania niepożądane TPO i IL-11

Answer 23

1. Nadciśnienie

2. Hipokaliemia

Question 24

Eltrombopag

Answer 24

1. Niebiałkowy agonista receptora TPO
2. Zastosowanie:
   1) immunologiczna plamica małopłytkowa
   2) leczenie małopłytkowości w marskości wątroby związanej z HCV

Question 25

Preparaty krystaloidalne

Answer 25

1. Rr izotoniczne
2. Służą do szybkiego uzupełniania niedoborów płynowych w organiźmie
3. Mają skład osmolarność i pH zbliżone do płynu śródmiąższowego
4. Ulegają szybkiej eliminacji nerkowej i dystrybucji do przestrzeni pozanaczyniowych
5. Nie wywolują reakcji uczuleniowych

Question 26

Preparaty krystaloidalne działania niepożądane

Answer 26

1. Ryzyko przewodnienia
2. Nasilenie zaburzeń elektrolitowych
3. ↑ właściowości prozakrzepowej krwi

Question 27

Dekstrany

Answer 27

1. Trudno rozkładalne polisacharydy (wiązanie α-1,6-glikozydowe) wytwarzane z sacharozy, siarczanu sodowego i melasy
2. Znacznie zwiększają zawartość przestrzeni wewnątrznaczyniowej -> działają hiperonkotycznie
3. Ich efekt objętościowy waha się w granicach 130-175%
4. Powinny być przyjmowane razem z krystaloidami aby zapobiec odwodnieniu ECF i uszkodzeniu nerek
5. Inne działania:
   1) Poprawiają właściwości reologiczne erytrocytów
   2) Przeciwagregacyjne względem trombocytów (↓ czynnika vWF)
   3) Hamują działanie czynników krzepnięcia (V, VIII i PAI-1)
   - > poprawa mikrokrążenia ale może skutkować zaburzeniami hemostazy -> nie istnieje antidotum na dekstrany
6. Mogą uniemożliwić oznaczanie grupy krwi

Question 28

Działania niepożądane dekstranów

Answer 28

1. Reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne
   - > mogą być zahamowane wcześniejszą infuzją Dekstranu Haptonowego (1000) -> łączy się kompetycyjnie z przeciwciałami, nie doprowadzając do reakcji z dekstranem właściwym
   - > Dekstran haptenowy powinien być podawany:
   1) przed każdą pierwszą infuzją
   2) przed kolejnymi infuzjami, jeśli przerwa między nimi wynosi >48h

Question 29

Skrobia hydroksyetylowana

Answer 29

1. Jest to Amylopektyna nasycona grupami hydroksyetylenowymi -> zawiera liczne wiązania α-glikozydowe
2. Stosuje się ją w stężeniach 6-10%
3. Wywiera nwlk wpływ na układ krzepnięcia

Question 30

Skrobia hydroksyetylowana działania niepożądane

Answer 30

1. Rzadko (5/10 000) reakcje anafilaktyczne i uczuleniowe

2. Świąd skóry -> często

Question 31

Preparaty żelatyny

Answer 31

1. Z koloidów mają najmniejszy i najkrótszy efekt objętościowy
2. Nasilają diurezę
3. Mają minimalny wpływ na układ krzepnięcia

Question 32

Preparaty żelatyny działania niepożądane

Answer 32

1. Reakcje uczuleniowe (4/1000)

- > sporadycznie o znacznym nasileniu

Question 33

Wszystkie koloidy działania niepożądane i uwagi

Answer 33

1. Predysponują do wystąpienia hiperonkotycznego uszkodzenia nerek -> może być zmniejszone przez wcześniejsze podanie krystaloidów
2. Nie działają na transport O2
3. Skuteczniejsze i dłuższy efekt w zwalczaniu hipowolemii niż krystaloidy (które działają głownie na przestrzeń miedzykom)