Układ Krwiotwórczy Teoria Flashcards
1
Q
Doustne preparaty żelaza -> dodatki
A
- Kwas askorbinowy -> stabilizuje żelazo w postaci dwuwartościowej
- Kwas bursztynowy -> zwiększa wchłanianie żelaza
2
Q
Działania niepożądane preparatów żelaza
A
A) DOUSTNE
- Zaburzenia z pp:
1) nudności lub wymioty
2) biegunki
3) zaparcia - Drgawki
B) DOŻYLNE
- Uszkodzenie ściany naczynia w miejscu podania
- Dolegliwości mięśniowo-stawowe
- Rzadko reakcje alergiczne
C) Przy leczeniu Fe badanie na krew utajoną może wyjść fałszywie dodatnie
3
Q
Przedawkowanie żelaza
A
- Wysoka śmiertelność -> związana z głęboką hipotonią i wstrząsem
- Fe odkłada się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym -> hemosyderoza
4
Q
Deferoksamina
A
- Zapobiega wchłanianiu żelaza z pp oraz wiążąca go i ułatwiająca wydalanie z krwi
5
Q
Po jakim czasie ujawnia się niedokrwistość złośliwa od zaprzestania wchłaniania witaminy B12?
A
2-5 latach
6
Q
Niedobór witaminy B12
A
- Objawy:
1) Niedokrwistość makrocytowa i uszkodzenie szpiku
2) Ciężkie objawy neurologiczne
3) Atrofia błony śluzowej żołądka i jelit
4) Kwasica metylmalonowa - Leczy się preparatami wit. B12 aż do normalizacji HTC
- Nie ma niebezpieczeństwa przedawkowania witaminy B12 -> bo db rozpuszczalna w wodzie
7
Q
Niedobór kwasu foliowego
A
- Objawy:
1) Niedokrwistość makrocytowa-> taki sam obraz w rozmazie jak z niedoboru B12
2) Biegunka
3) Utrata masy ciała - Kiedy?
1) zaburzenia trawienia
2) stosowanie antymetabolitów np. metotreksatu
3) stany zwiększonego zapotrzebowania np. ciąża, szczególnie gdy ciężarna chora na padaczkę
8
Q
Kwas folinowy (Leukoworyna) zastosowanie
A
- Zatrucie Metotreksatem, Fluorouracylem i Sulfonamidami
9
Q
Kwas foliowy wskazania
A
- Leczenie niedokrwistości makrocytowej
- Profilaktyka w ciąży przed wadami cewy nerwowej
- Terapia różnych postaci leukopenii
- Leczenie neuropatii w cukrzycy i alkoholiźmie
10
Q
EPO
A
- Fizjologicznie wytwarzana w aparacie kłębuszkowym w nerce w odpowiedzi na hipoksję:
spadek utlenowania krwi-> hipoksja->↑ ekspresji HIF-1 -> ↑ EPO - Stymuluje proliferację i różnicowanie poszczególnych linii komórek krwi w narządach krwiotwórczych
- Białko duże -> 193 aa
- Klinicznie stosuje się EPO α i β -> ta sama sekwencja aminokwasów ale różna glikozylacja
11
Q
Darbepoetyna α
A
- Rekombinowana EPO
- Dłuższy okres półtrwania (ok 25h)
- Może być podawana 1/tydzień
12
Q
Metoksypolietylenoglikol-epoetyna β
A
- Długo działający stymulator receptorów dla EPO
13
Q
EPO i jej preparaty zastosowanie
A
- Terapia niedokrwistości:
1) w przebiegu niewydolności nerek (głównie u dializowanych)
2) u pacjentów z AIDS (zwłaszcza w czasie leczenia Zydowudyną)
3) u przebiegu przewlekłych schorzeń zapalnych i nowotworowych
4) w niektórych przypadkach aplazji szpiku
5) u wcześniaków - Dawcom krwi
- Przed wykonaniem autotransfuzji krwi
- Przed wykonaniem planowego zabiegu chirurgicznego u chorych z niedokrwistością
- Środek dopingujący w sporcie (nielegalny)
14
Q
Działania niepożądane EPO i jej preparatów
A
- Nadciśnienie tętnicze
- Zespół nadlepkości krwi (powikłania zakrzepowo-zatorowe)
- Przejściowo zespół grypopodobny
15
Q
G-CSF i GM-CSF działanie
A
- G-CSF -> czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów
- > stymuluje powstawanie, dojrzewanie i uwalnianie ze szpiku neutrofili - GM-CSF -> czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów
- > stymuluje powstawanie, dojrzewanie i uwalnianie ze szpiku granulocytów i monocytów, a także słabiej płytek krwi i erytrocytów
16
Q
G-CSF i GM-CSF zastosowanie
A
- Leczenie neutropenii spowodowanej chemioterapią nowotworową
- Terapia wybranych przypadków aplazji szpiku
- Izolacja krążących komórek macierzystych w celu ich namnożenia do regeneracji szpiku po chemioterapii przeciwnowotworowej
- > bo zwiększają uwalnianie szpikowych komórek macierzystych do krwi obwodowej
17
Q
Działania niepożądane G-CSF i GM-CSF
A
1) Nieswoiste
1. Bóle kości
2. Gorączka
3. Wysypka skórna
2) Kardio
1. Hipotonia
2. Tachykardia
3. ↓ saturacji O2 gdy i.v.
3) Poważniejsze
1. Wysięki opłucnowe i osiedziowe
2. Powikłania zakrzepowe -> w przypadku stosowania dużych dawek
3. Vasculitis -> przy użyciu długotrwałym
18
Q
Pegfilgrastym
A
- Pegylowany Filgrastym -> ↓ to jego klirens nerkowy i wydłuża t1/2
19
Q
Pegylacja -> co daje ogólnie
A
- Mniejsza toksyczność leku
- Mniejsza immunogenność
- Rozpuszczalność w H2O i rozpuszczalnikach organicznych
- Przewidywalna i bezproblemowa eliminacja przez nerki
- Zwiększona oporność na proteolizę
20
Q
IL-11
A
- Stymuluje:
1) dojrzewanie megakariocytów,
2) powstawanie i uwalnianie ze szpiku płytek krwi,
3) ↑ hematopoezy
4) ↑ komórek śródbłonka pp
5) ↑ osteoklastów - Stosowana w leczeniu ciężkich małopłytkowości, zwłaszcza związanych z terapią nowotworów szpiku
- Oprelwekina -> rekombinowana ludzka IL-11
21
Q
Trombopoetyna
A
- Jest IL, która stymuluje:
1) dojrzewanie i produkcję megakariocytów,
2) powstawanie i uwalnianie ze szpiku płytek krwi - Stosowana w leczeniu ciężkich małopłytkowości, zwłaszcza wywołanych radioterapią i chemioterapią
- Skuteczność podawania u chorych poddanych przeszczepowi szpiku kostnego nie została w pełni potwierdzona
22
Q
Romiplostym
A
- Mimetyk TPO
- ↑ PLT u pacjentów z immunologiczną małopłytkowością
- Wiele działań niepożądanych
23
Q
Działania niepożądane TPO i IL-11
A
- Nadciśnienie
2. Hipokaliemia
24
Q
Eltrombopag
A
- Niebiałkowy agonista receptora TPO
- Zastosowanie:
1) immunologiczna plamica małopłytkowa
2) leczenie małopłytkowości w marskości wątroby związanej z HCV
25
Q
Preparaty krystaloidalne
A
- Rr izotoniczne
- Służą do szybkiego uzupełniania niedoborów płynowych w organiźmie
- Mają skład osmolarność i pH zbliżone do płynu śródmiąższowego
- Ulegają szybkiej eliminacji nerkowej i dystrybucji do przestrzeni pozanaczyniowych
- Nie wywolują reakcji uczuleniowych
26
Q
Preparaty krystaloidalne działania niepożądane
A
- Ryzyko przewodnienia
- Nasilenie zaburzeń elektrolitowych
- ↑ właściowości prozakrzepowej krwi
27
Q
Dekstrany
A
- Trudno rozkładalne polisacharydy (wiązanie α-1,6-glikozydowe) wytwarzane z sacharozy, siarczanu sodowego i melasy
- Znacznie zwiększają zawartość przestrzeni wewnątrznaczyniowej -> działają hiperonkotycznie
- Ich efekt objętościowy waha się w granicach 130-175%
- Powinny być przyjmowane razem z krystaloidami aby zapobiec odwodnieniu ECF i uszkodzeniu nerek
- Inne działania:
1) Poprawiają właściwości reologiczne erytrocytów
2) Przeciwagregacyjne względem trombocytów (↓ czynnika vWF)
3) Hamują działanie czynników krzepnięcia (V, VIII i PAI-1)
- > poprawa mikrokrążenia ale może skutkować zaburzeniami hemostazy -> nie istnieje antidotum na dekstrany - Mogą uniemożliwić oznaczanie grupy krwi
28
Q
Działania niepożądane dekstranów
A
- Reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne
- > mogą być zahamowane wcześniejszą infuzją Dekstranu Haptonowego (1000) -> łączy się kompetycyjnie z przeciwciałami, nie doprowadzając do reakcji z dekstranem właściwym
- > Dekstran haptenowy powinien być podawany:
1) przed każdą pierwszą infuzją
2) przed kolejnymi infuzjami, jeśli przerwa między nimi wynosi >48h
29
Q
Skrobia hydroksyetylowana
A
- Jest to Amylopektyna nasycona grupami hydroksyetylenowymi -> zawiera liczne wiązania α-glikozydowe
- Stosuje się ją w stężeniach 6-10%
- Wywiera nwlk wpływ na układ krzepnięcia
30
Q
Skrobia hydroksyetylowana działania niepożądane
A
- Rzadko (5/10 000) reakcje anafilaktyczne i uczuleniowe
2. Świąd skóry -> często
31
Q
Preparaty żelatyny
A
- Z koloidów mają najmniejszy i najkrótszy efekt objętościowy
- Nasilają diurezę
- Mają minimalny wpływ na układ krzepnięcia
32
Q
Preparaty żelatyny działania niepożądane
A
- Reakcje uczuleniowe (4/1000)
- > sporadycznie o znacznym nasileniu
33
Q
Wszystkie koloidy działania niepożądane i uwagi
A
- Predysponują do wystąpienia hiperonkotycznego uszkodzenia nerek -> może być zmniejszone przez wcześniejsze podanie krystaloidów
- Nie działają na transport O2
- Skuteczniejsze i dłuższy efekt w zwalczaniu hipowolemii niż krystaloidy (które działają głownie na przestrzeń miedzykom)
