Tarczyca Teoria Flashcards
1
Q
Tetrac
A
- Deaminowana pochodna T4
2. Nadzieja, że w przyszłości okaże się lekiem przeciwnowotworowym pozbawionym klasycznego działania hormonalnego
2
Q
rT3
A
- reverse T3
- > powstaje gdy T4 na obwodzie ulegnie dejodynacji w pierścieniu wewnętrznym zamiast zewnętrznym - Nie przekracza 1% wszystkich hormonów tarczycy
- Nieaktywna biologicznie
3
Q
Mechanizmy molekularne działania hormonów tarczycy
A
A) Klasyczny
- Wniknięcie T4 do cytoplazmy i dejodynacja do T3
- T3 łączy się z receptorami cytoplazmatycznymi (T4 też może ale słabsze działanie)
- Kompleks T3-receptor zostaje translokowany do jądra komórkowego
- Tam uczestniczy w zahamowaniu /pobudzeniu ekspresji genów
B) Receptor błonowy -> niedawno odkryty
- Jest to integryna αVβ3, znana także jako receptor witronektynowy (CD51/61)
- Jej pobudzenie skutkuje stymulacją angiogenezy i proliferacji komórek nowotworowych
4
Q
Klasyczne, genomowe efekty hormonów tarczycy
A
- ↑ BMR
- Przyspieszenie przemiany białkowej, węglowodanowej i tłuszczowej
- Wpływ na wzrost, dojrzewanie i czynność serca i CNS
5
Q
Niedoczynność tarczycy leczenie
A
- Doustnie, przez całe życie syntetycznymi hormonami tarczycy
- Preparaty zwierzęce T4 nie są już stosowane
- Nie wykazano żeby Liotroks miał jakąkolwiek przewagę nad Lewotyroksyną -> jego stosowanie nie jest popularne
- Najczęściej stosowana: Lewotyroksyna
- >długi t1/2=ok. 7 dni -> pozwala na uzyskanie stabilnego stężenia leku przy stosowaniu raz/dobę
6
Q
Liotyronina
A
- Ma silniejsze działanie i lepszą biodostępność niż Lewotyroksyna
- Jest stosowana rzadko -> krótki, jednodniowy czas półtrwania -> trzeba podawać kilka razy dziennie
7
Q
Lewotyroksyna zastosowanie
A
- Niedoczynność tarczycy
- Terapia supresyjna -> do zahamowania TSH, który przestaje stymulować nieprawidłową tkankę tarczycową w:
1) Obecności guzków tarczycy
2) Wolu rozlanym
3) Raku tarczycy
8
Q
Śpiączka hipometaboliczna
A
- = Myxoedema coma, śpiączka z obrzękiem śluzowatym
- Jest to najcięższa postać niedoczynności tarczycy
- Wysoka śmiertelność, głęboka hipotermia i niewydolność oddechowa
- Leczenie: jak najszybsze podanie dożylne hormonów tarczycy i GKS
9
Q
Tarczyca-> reakcje tworzenia hormonów tarczycy i ich inhibitory
A
- Transport anionów I- -> ClO4-, tiocyjanian (TCN)
- Przyłączanie jodu do reszt tyrozynowych przez peroksydazę -> Propyltiouracyl (PTU), Metylomerkaptoimidazol (MMI) -> którego preparatem jest Tiamazol
- Sprzężenie cząsteczek mono- i dijodowanej tyrozyny na tyreoglobulinie przez mostek tlenowy przez peroksydazę -> PTU, MMI
- Resorpcja koloidu -> Kolchicyna, kationy Li+, aniony I-
- Dejodynacja DIT i MIT (niesprzężonej jodynowanej Tyr) -> Nitrotyrozyna
- Dejodynacja T4 -> PTU
10
Q
Rola preparatów jodu w chorobach tarczycy
A
- Gdy niedobór jodu
2. Jako tyreostatyki
11
Q
Preparaty jodu w niedoborze jodu
A
- > rzadko w krajach rozwiniętych bo jodowana sól kuchenna
1) ciąża
2) leczenie wola z niedoboru jodu
3) zapobieganie nawrotom wola po zabiegach chirugicznych
12
Q
Preparaty jodu jako tyreostatyki
A
- Dużo większe dawki niż w profilaktyce
- Hamują peroksydazę tarczycową (= ↓ wbudowania jodu do tyreoglobuliny i ↓ sprzęgania reszt Tyr)
- Niemal natychmiast ↓ uwalniania hormonów tarczycy z tyreoglobuliny
- Szybka, krótkotrwała poprawa -> szybkie mechanizmy kompensacyjne -> które zapewniają powrót syntezy i uwalniania hormonów tarczycy do normy
- Dlatego nie nadają się do długiego stosowania
- Niektóre związki cieniujące w radiologii również mogą działać jak tyreostatyki -> mogą wywoływać przejściową niedoczynność tarczycy
13
Q
Zastosowanie związków jodu
A
- Gdy wskazane jest szybkie zahamowanie wychwytu jodu ze środowiska np. po awarii reaktora atomowego
- Po podaniu jodu radioaktywnego -> żeby ↓ uwalnianie radioaktywnych hormonów tarczycy
- W zaawansowanej nadczynności tarczycy ->szybka poprawa kliniczna-> zanim inne tyreostatyki zaczną działać (ich początek działania obserwowany jest po kilku tygodniach po podaniu)
- Przed operacją usunięcia tarczycy (zmniejsza rozmiar gruczołu i jego ukrwienie)
14
Q
Działania niepożądane związków jodu
A
- Objawy alergiczne -> głównie skórne
- Bolesny obrzęk ślinianek (bo jest tam w pewnym stopniu gromadzony)
- Zaburzenia smaku
- Podrażnienie pp
- Przejściowa niedoczynność tarczycy
15
Q
Jod radioaktywny (I 131) -> ogólnie
A
- T1/2=8 dni
- Ulega szybkiemu wbudowaniu w tarczycę i niszczy otaczającą tkankę za pomocą promieniowania β
- Dodatkowe związki z nią stosowane -> umożliwiają zmniejszenie dawki I 131:
1) TSH -> przed-> do zwiększenia wychwytu radioaktywnego jodu
2) Wysokie dawki związków jodu -> po kilku dniach terapii-> do zatrzymania przez dłuższy czas radioaktywnego jodu
16
Q
Jod radioaktywny zastosowanie
A
- Leczenie raka tarczycy -> alternatywa dla zabiegu chirurgicznego
- Nadczynność tarczycy -> alternatywa dla tyreoidektomii i długotrwałej farmakoterapii tyreostatykami
- > bo pierwotne objawy o wzrost częstości wtórnych nowotworów w wyniku podawania izotopu okazały się niezasadne
17
Q
Problemy z terapią radioaktywnym jodem
A
- Trudności z doborem właściwej dawki
- U części pacjentów terapia nieskuteczna
- U części pacjentów pojawia się niedoczynność tarczycy wymagająca suplementacją hormonami tarczycy -> czasem po kilku latach
- Stosowanie innych tyreostatyków przed terapią I 131 zmniejsza szanse na uzyskanie trwałego wyleczenia -> kilka dni przed radioterapią wskazane jest odstawienie tych leków i zaleca się kontrolę objawów nadczynności tarczycy za pomocą B-blokerów
18
Q
Nadchlorany jako tyreostatyki
A
- Hamują wychwyt jodu w sposób kompetycyjny (jako aniony)
- Stopniowo zmniejsza to ilość syntetyzowanych hormonów tarczycy -> ale spory zapas jodowanej tyreoglobuliny w tarczycy-> na efekt terapeutyczny trzeba czekać kilka tygodni
- Nie są popularnymi tyreostatykami bo ich skuteczność jest mniejsza niż innych grup leków
- Ryzyko wywołania agranulocytozy
19
Q
Działanie pochodnych tioamidowych
A
- Hamują peroksydazę tarczycową -> zmniejszają przemianę I- w I2 lub kationy z IO…
- > blokują w ten sposób wbudowywanie jodu w cząsteczki tyreoglobuliny - Blokują także sprzeganie ze sobą jodynowanych pochodnych Tyr
- Propyltiouracyl dodatkowo hamuje obwodową dejodynację T4 do T3 -> ale nie ma dowodów, aby to przekładało się na wiekszą kliniczną skuteczność tego leku
- Leki te hamują powstawanie hormonów tarczycy, ale nie wpływają na ich uwalnianie -> ze względu na zapas jodowanej tyreoglobuliny mija ok. tygodnia zanim można dostrzec pierwsze rezultaty tych leków, a klika tygodni zanim osiągnie się pełny efekt terapeutyczny
20
Q
Budowa chemiczna pochodnych tioamidowych
A
- Tiamazol -> pochodna tioimidazolowa
2. Propyltiouracyl -> pochodna tiouracylowa
21
Q
Działania niepożądane tyreostatyków tioamidowych
A
- Skórne reakcje nadwrażliwości
- Bóle stawowe
- Podrażnienie pp
- Polekowe zapalenie wątroby
- Leukopenia
1) u części pacjentów, zwykle nwlk stopnia i przemijająca
2) U nielicznych -> agranulocytoza
3) chorzy powinni się skontaktować z lekarzem, jeśli pojawią się grypodobne wczesne objawy zakażenia np. gorączka, bóle mięśni, czy gardła
4) zwykle rozwija się w pierwszych kilku miesiącach terapii -> w tym okresie pacjenci powinni być szczególnie monitorowani - Powiększenie się wola tarczycy -> zanik wskutek leczenia długiej pętli sprzężenia zwrotnego i odhamowanie wydzielania TSH
22
Q
Leczenie nadczynności tarczycy uwagi kliniczne
A
- U większości pacjentów dochodzi do remisji choroby -> po ok. roku stosowania tyreostatyków można stopniowo zmniejszać ich dawkę -> kontrolując stężenie TSH we krwi -> aż do całkowitego wycofania tych leków
- U około połowy remisja ma charakter trwały -> ale u pozostałych następuje wznowa (czasem po kilku latach)
- > wymaga to ponownego użycia tyreostatyków, lub rozważenie interwencji chirurgicznej lub podania radioaktywnego jodu
23
Q
Leczenie raka tarczycy
A
- Interwencja chirurgiczna
- Coraz częściej stosowany jod radioaktywny
- Po obu terapiach zwykle jatrogenna niedoczynność tarczycy i konieczność suplementacji hormonami tarczycy
24
Q
Pomocnicze leki w nadczynności tarczycy
A
- B-blokery (zwłaszcza Propranolol, czy Metoprolol)
- Usłabiają synergistyczne działanie hormonów tarczycy i katecholamin na układ sercowo-naczyniowy -> zmniejszają objawy sercowo-naczyniowe nadczynności tarczycy
- Przydatne też we wszystkich stanach nagłych związanych z nadczynnością tarczycy
