Podwzgórze i Przysadka Teoria Flashcards

1
Q

Zastosowanie Sermoreliny

A
  1. Diagnostyka niedoboru GH
  2. Terapeutycznie w niedoborze GH
  3. Kacheksja towarzysząca AIDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Zastosowanie Tesamoreliny

A
  1. Zapobieganie lipodystrofii w czasie podawania leków przeciwretrowirusowych w AIDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Grelina w osi podwzgórze-przysadka-GH

A
  1. Powoduje ↑ uwalniania GH niezależnie od GHRH -> za pośrednictwem własnego receptora
  2. Jest chemicznie peptydem
  3. Trwają próby nad syntezą jej analogów a także agonistów i antagonistów -> w celu wpływania na wydzielanie GH a także do regulacji apetytu i leczenia otyłości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zastosowanie Somatostatyny

A
  • > jej samej się nie stosuje bo zbyt krótki t1/2 (kilka min) -> tylko analogi
    1. Terapia guzów:
    1) litych -> w badaniach
    2) gruczolaków przysadki (gdy nie neurochirurgia)
  • > wtedy też: agoniści dopaminowi i antagoniści GHR
    3) Nieoperacyjne guzy neuroendokrynne pp
    2. Akromegalia
    3. Krwawienia z żylaków przełyku -> zwłaszcza Wapreotyd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Receptory dla SS

A
  1. 5 podtypów: SSTR1-5
  2. Na zdrowych głównie: SSTR-2,3,5
  3. Na nowotworach złośliwych przysadki głównie: SSTR-2,5
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Oktreotyd i Lanreotyd

A
  1. Analogi SS
  2. Stymulują przede wszystkim SSTR-2
  3. Drogi podania:
    1) Oktreotyd-> podskórnie co 8 dni, dostępny Oktreaotyd LAR-> long-acting release -> w polimerowych mikrosferach, i.m. raz na miesiąc
    2) Lanreotyd -> dawniej w formie długo działającej -> raz na tydz, teraz w autożelu -> raz na miesiąc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pazyreotyd

A
  1. Wieloreceptorowy analog SS -> działa na SSTR-1,2,3,5
    - > duże nadzieje
  2. Może być też skuteczny w akromegalii opornej na dotychczasowe leczenie i niektórych guzach litych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wapreotyd

A
  1. analog SS pobudzający SSTR-2,5 a w mniejszym stopniu też SSTR-4
  2. Specjalnie zaprojektowany do leczenia krwawiących żylaków przełyku
  3. podanie: dożylne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Analogi SS w krwawieniu z żylaków przełyku

A
  1. Hamują produktcję czynników wazodylatacyjnych i obkurczają tętnice doprowadzające krew do krążenia wrotnego
  2. Równie skuteczne co ADH czy chirurgiczna skleroterapia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Działania niepożądane analogów SS

A
  • > na ogół db tolerowane
    1. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
    2. ↑ powstawania kamieni żółciowych
    3. ↓ wydzielania insuliny z komórek beta trzustki -> groźne wahania cukru, może sprzyjać cukrzycy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Agoniści receptorów dopaminowych w osi podwzgórze-przysadka-GH

A
  1. W przysadce ekspresja D2
  2. Zastosowanie:
    1) leczenie akromegalii
    2) guzy przysadki wydzielające PRL czy TSH-> kabergolina
  3. Agoniści dopaminowi stymulują produkcję GH fizjologicznie, ale hamują w akromegalii
  4. Droga podania: doustna -> tańsze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Działania niepożądane Kabergoliny i Chinagolidu

A
  • > nwlk
    1. Zaburzenia żoładkowo-jelitowe (n&w, zaparcia)
    2. Zawroty głowy
    3. Kabergolina -> po wysokich dawkach: zaburzenia funkcjonowania zastawek serca -> zwłaszcza mitralnej -> to zwykle w Parkinsonie gdzie stosuje się wyższe dawki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Nowe kierunki leków w akromegalii

A
  1. Substancje chimeryczne, które są zarówno agonistami receptorów D jak i SSTR
    - > już zaprojektowane
    - > wstępne badania pokazują, że są skuteczniejsze w hamowaniu produkcji GH niż kombinacja agonisty D i SSTR
    - > funkcjonalnie SSTR są dimerami, które mogą tworzyć heterodimery z receptorami dopaminowymi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pegwisomant

A
  1. Uzyskany metodami inżynierii genetycznej słabszy analog GH (niż GH)-> w efekcie działa jak antagonista w obecności GH
  2. Poddany pegylacji-> przyłączeniu cząstek glikolu polietylenowego
    - > wydłuża to t1/2 i zmniejsza szanse na wytworzenie przeciwciał przeciwniemu
  3. Podawany podskórnie raz dziennie
  4. Wysoka skuteczność ale drogi-> zarezerwowany dla pacjentów, u których inne środki są nieskuteczne
  5. Db tolerowany -> czasem zaburzenia funkcji wątroby i podrażnienia skóry w miejscu wkłucia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Analogi GH pobudzające

A
  1. Somatotropina = syntetyczny GH -> uzyskany inżynierią genetyczną
  2. Somatrem -> wydłużony o dodatkową N-końcową metioninę (jak GH zanim poddany obróbce, brak różnicy w działaniu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

IGF - niedobór niezależny od GH

A

Zespół Larona

  1. mutacja unieczynniająca sygnalizację wewnątrzkom dla GH
  2. normalne lub zwiększone GH
  3. Endogenny GH też nie wywołuje ↑ IGF
17
Q

Mekazermina

A
  1. IGF-1 uzyskane metodami inżynierii genetycznej, identyczne z naturalnym hormonem
18
Q

Połączenie Mekazerminy z IGFBP-3

A
  1. Nie może być obecnie sprzedawane jako lek na ↑ GH czy IGF-> rozstrzygnięcia patentowe
  2. Szególnie korzystne u pacjentów, u których powstały przeciwciała przeciw GH w trakcie terapii niedoboru tego hormonu oraz u tych u których podanie samego IGF-1 wywoływało hypoglikemię
  3. Zastosowanie:
    1) kacheksja nowotworowa i w AIDS
    2) eksperymetalnie: ALS
19
Q

Przerwanie dróg podwzgórzowo-przysadkowych wpływ na hormony przysadki

A
  1. wszystkie oprócz PRL ↓

2. PRL ↑ -> bo normalnie jej produkcja jest pod wpływem hamującym neuronów dopaminergicznych z podwzgórza

20
Q

Metoklopramid w ↓ PRL

A
  1. Antagonista D2 (też antagonista 5-HT-3)

2. Wiele działań niepożądanych -> trwają próby kliniczne z wykorzystaniem rekombinowanej ludzkiej PRL

21
Q

Leczenie z wyboru Prolactinoma

A
  1. terapia antagonistami dopaminowymi-> NIE neurochirurgia
22
Q

Protyrelina

A
  1. Preparat TRH
    -> TRH jest obecny w wielu strukturach CNS -> neuromodulator
  2. Zastosowanie:
    1) diagnostyka niedoczynności tarczycy
    Inne działania
    2) przeciwbólowe
    3) przeciwdrgawkowe
    W badaniach klinicznych:
    4) ochrona układu oddechowego wcześniaków przed wystąpieniem niewydolności oddechowej
    5) neuroprotekcyjne działanie w zwyrodnieniu rdzeniowo- móżdżkowym
23
Q

Tyreotropina

A
  1. TSH, ludzka rekombinowana
  2. Zastosowanie:
    1) nie stosowana w niedoczynnosći tarczycy-> niewygodna
    2) Diagnostyka niedoczynności tarczycy
    3) Leczenie pacjentów z wolem bezguzkowym i rakiem tarczycy -> z użyciem radioaktywnego jodu I131
    - > zwiększa jego wychwyt i pozwala obniżyc dawkę
    - > wznowy raka tarczycy-> zamiast wcześniejszych hormonów tarczycy -> też z jodem radioaktywnym
24
Q

Nowe kierunki leków osi podwzgórze-przysadka-TSH

A
  1. Agoniści receptora TSH-> słabi, mający in vivo działanie antagonistyczne -> w Gravesie - Basedowie i oftalmopatii
    - > w wczesnej fazie badań przedklinicznych
25
Q

Kortykorelina

A
  1. Rekombinowany CRH o sekwencji ptasiego CRH, od niedawna też ludzki
  2. Zastosowanie:
    1) diagnostycznie -> różnicowanie nadmiernej produkcji GKS
    2) rzadko terapeutycznie -> np w obrzęku mózgu (ale tu częściej GKS)
26
Q

CRH w badaniach klinicznych

A
  1. Antagoniści CRH-> mogą być nową klasą leków anksjolitycznych -> związek między działaniem CRH a stanami lękowymi
    - > Peksacerfont -> antagonista CRHR1
    - > w próbach klinicznych
27
Q

Kortykotropina

A
  1. ACTH ale zawierająca tylko 24-N-końcowe aminokwasy endogennego ACTH-> z 39aa
    - > bo mniejsza immunogenność i ↓ rekacji alergicznych przy pełnej zdolności do stymulacji nadnerczy
  2. Zastosowanie:
    1) diagnostyka niewydolności nadnerczy
    2) różnicowanie hiperandrogenizmu -> wrodzonego przerostu kory nadnerczy od jajnikowego
    3) bd rzadko terapeutycznie w niewydolności nadnerczy
28
Q

Uwalnianie GnRH

A
  1. pulsacyjne -> częstość:
    1) u mężczyzn -> stała
    2) u kobiet -> zależy od fazy cyklu miesiączkowego
    - > na początku cyklu pulsacje o niskiej częstotliwości -> produkcja FSH
    - > środek cyklu -> pulsacje o wysokiej częstotliwości -> produkcja LH
    - > przed owulacja -> znaczny ↑ GnRH i wyrzut LH
  2. Pulsacyjne uwalnianie GnRH jest konieczne do stymulacji przysadki -> gdy jest stale wydzielane -> desensytyzacja i down-regulation receptorów GnRH
    - > więc odpowiednio podawani agoniści GnRH mogą mieć funkcjonalne działanie antagonistyczne
29
Q

Gozerelina

A
  1. Superagonista receptora dla GnRH

- > wywołuje efekt większy niż 100% efektów endogennego agonisty

30
Q

Gonadorelina

A
  1. Okres półtrwania ok. 5 min. -> jako jedyna z agonistów receptora GnRH nadaje się do pobudzenia tego receptora
  2. Droga podania: Bolus podskórnie wskrzykiwany co 60-120min
  3. Zastosowanie:
    1) bezpłodność -> leczenie braku miesiączek i płodności z przyczyn podwzgórzowych
    2) Ocena wydolności komórek przysadki do produkcji FSH i LH
31
Q

Inni niż Gonadorelina agonisci receptora GnRH

A
  1. mają długie działanie -> funkcjonalni antagoniści receptora GnRH
  2. Drogi podania:
    1) Leuprorelina i Histrelina -> raz/dziennie i.m.
    2) Nafarelina -> spray donosowy
    3) Gozerelina -> wolno uwalniana, raz/miesiąc
  3. Po zastosowaniu tych leków następuje ↓ LH, FSH a następnie hormonów płciowych
32
Q

Inni niż Gonadorelina agonisci receptora GnRH zastosowanie

A
  1. Endometrioza
  2. Włókniaki macicy
  3. Przedwczesne dojrzewanie płciowe
  4. Rak prostaty -> ale najpierw powoduje ↑ androgenów-> dopiero po kilku dniach desensytyzację receptorów i ↓ hormonów
    - > zwiekszone stężenie androgenów może przejściowo stymulowac raka-> osłonowo podaje się przez pierwsze kilka dni antagonistów receptora testosteronu
33
Q

Działania niepożądane agonistów GnRH

A
  • > zależne od ↓ stężenia hormonów płciowych
    1. Uderzenia gorąca
    2. Bóle stawów
    3. Zaburzenia nastroju
    4. Zmniejszone libido
34
Q

Cetroreliks i Ganireliks zastosowanie

A
  1. Sztuczne zapłodnienie

- > wygaszenie produkcji endogennych i suplementacja egzogennymi gonadotropinami -> lepsza kontrola nad cyklem

35
Q

Abareliks

A
  1. Długo działający antagonista GnRH
  2. Zastosowanie:
    1) zaawansowany rak prostaty -> farmakologiczna kastracja
    - > po kilku tygodniach ↓ do bd małych stężeń testosteronu
    - > utrzymuje się przez ponad rok
  3. drogi podania: i.m. jednorazowo
36
Q

Abareliks działania niepożądane

A
  1. Reakcja anafilaktyczna -> spowodowana wyrzutem Histaminy

2. Wydłużenie QT w ECG -> arytmie

37
Q

Degareliks

A
  1. Najnowszy antagonista receptora GnRH
  2. Zastosowanie:
    1) rak prostaty
    - > pozbawiony działań niepożądanych Abareliksu
38
Q

Preparaty gonadotropin izolacja

A
  1. Można izolować z moczu kobiet, które przeszły menopauzę-> nie produkują dużo hormonów płciowych
    - > nie hamują te hormony osi -> ↑ wydzielania gonadotropin-> w dużych ilościach wydalane z moczem
39
Q

Zastosowania preparatów gonadotropin

A
  1. Preparaty FSH stosowane w sztucznym zapłodnieniu w celu wywołania owulacji
  2. Hipogonadyzm hipogonadotropowy u mężczyzn -> Menotropina
  3. Wnętrostwo -> wywołanie zstąpienia jąder przed pokwitaniem -> hCG
  4. Bezpłodność spowodowane brakiem owulacji -> w celu wzrostu pęcherzyka Graafa -> w pierwszej fazie cyklu-> Menotropina
    - > następnie jednorazowo hCG by wywołać owulację