Thema 2 - Primaire Hemostase

Question 1

Wat is de eerste reactie bij het beschadigen van een bloedvat?

Answer 1

Vasoconstrictie om bloedverlies te voorkomen

Question 2

Waardoor kan de primaire hemostase plaatsvinden?

Answer 2

BIj beschadiging van het endotheel wordt het subendotheale collageen bloodgesteld –> Von Willebrand Factor kan hier aan binden

Question 3

Geef een algemeen overzicht van de primaire hemostase

Answer 3

1. Vasoconstrictie: verminderd bloedverlies
2. Adhesie van bloedplaatjes aan collageen via vWF
3. Activatie van de bloedplaatjes: scheiden stoffen af voor activatie meer bloedplaatjes
4. Aggregatie van bloedplaatjes: samenklontering via fibrogeen.

Question 4

vWF, locatie, sturctuur, functie?

Answer 4

vWF staat voor von WIllebrand Factor
* Locatie: Opgeslagen in Wiebel Palade bodies, in endotheel cellen (en megakaryocyten). Ook in alfa-granules van trombocyten.
* Structuur: Multimeer, gevouwen in wiebel palade bodies, rekt uit bij vrijlating en onder shear-stress
* Functie: bind aan collageen, spreid zichzelf uit onder shear-stress bij beschadigde bloedvaten –> zorgt voor bindingplaats van trombocyten (bloedplaatjes)

Question 5

Hoe worden trombocyten(bloedplaatjes) geproduceert?

Answer 5

Worden gemaakt uit voorloopercellen in het beenmerg genaamd megakaryocyten –> fragmentatie naar bloedplaatjes (geen celkern)
* Hievoor is tromopoëtine nodig –> geproduceert door lever, proliferatie en differentieatie van megakaryocyten

Question 6

Welke bio-active componenten worden opgeslagen in bloedplaatjes?

Answer 6

Twee opslag blaasjes:
* alfa-granules: grote moleculen –> fibrinogeen, vWF, en groeifactoren
* Dense-granules: kleine moleculen –> ADP, ATP, serotonine, en calcium (belangrijk voor interactie fosfolipiden en stollingsfactoren)

Question 7

Hoe werkt de binding en activatie van bloedplaatjes globaal?

Answer 7

1- Binding:
* GPIb bind aan vWF –> binding en activatie bloedplaatje
* GPVI binding aan bloodgesteld collageen –> activeert bloedplaatje
* alfa2beta1 vooral binding collageen

2- Activatie:
* Door deze bindingen van het bloedplaatje wordt het geactiveerd (vooral GPVI) –> begint releasen van alfa en dense granules

3- Stoffen activeren andere bloedplaatjes en eigen bloedplaatje
4- alfa2bbeta3 wordt geactiveert en bind aan fibrinogeen –> creëert sterker netwerk

Question 8

GPIb

Answer 8

• Bind aan vWF
• zorgt voor aggregatie (niet activatie)

Question 9

GPVI

Answer 9

• Bind aan collageen
• Faciliteert adhesie en belangrijkste trigger bloedplaat activatie

Question 10

alfa2beta1

Answer 10

• Bind aan collageen
• Faciliteert adhesie en kleine activatie bloedplaatje

Question 11

Alfa2bBeta3

Answer 11

• geactiveerd door inside out signaling
• Binden aan fibrinogeen en vWF wanneer geactiveerd
• verbind bloedplaatjes onderling na activatie –> stabielere plug

Question 12

P2Y12

Answer 12

• Binden ADP
• Stimuleert activatie en aggregatie

Question 13

PAR-1 en PAR-4

Answer 13

• Receptor trombine
• Stimuleert activatie en aggregatie

Question 14

Alfa2A

Answer 14

• Receptor adrenaline
• verhoogt gevoeligheid bloedplaatjes activatie
• belangrijk bij snele activatie in het geval ven een letsel

Question 15

TP-receptor

Answer 15

• Receptor Tromboxaan A2 (TxA2)
• Stimuleert activatie en aggregatie

Question 16

Wat is Tromboxaan A2?

Answer 16

Dit is een trombociet activator:
* Gemaakt uit arachidonzuur, omgezet door COX van het bloedplaatje
* Geproduceert door geactiveerde bloedplaatjes

Question 17

Wat is inside-out en outside-in signaling?

Answer 17

Outside-in: de stollingsfactoren zoals vWF, TxA2, ADP, etc activeren de trombocyten
Inside-out: Geactiveerde trombocyten zorgen dat alfa2b-beta3 een hogere affiniteit krijgt voor fibrinogeen –> bevordert bloedplaatjesaggregatie

Question 18

Geef een overzicht van de alfa2b-beta3 activatie

Answer 18

1. TxA2, ADP, adrenaline, trombine, en GPVI activeren het bloedplaatje.
2. Zorgt voor hogere cytoplasmatische Ca2+ concentratie, en activeert GTPase
3. alfa2b-beta3 subunit zoutbrug wordt gebroken
4. het extracellulaire deel gaat van een gebogen toestand naar een rechte toestand

Question 19

Welke medicatie pakt aan op de primaire hemostase?

Answer 19

1. P2Y12 inhibitoren: remmen binding van ADP –> minder plaatjesactivatie. (clopidogrel)
2. salicylaten: COX remmers, remmen TxA2 productie (Asperine)
3. alfa2b-beta3 receptorantagonisten: remt binding aan fibrinogeen en vWF (eptifibatide)

(ook genoemd: Dipyridamol –> remt cAMP afbraak –> hoge cAMP concentratie gaat ADP activatie tegen.)

Question 20

Waarom veroorzaakt asperine maagklachten maar clopidogrel niet?

Answer 20

• Aspirine remt COX1 in maagwand –> geen prostaglandine productie –> verminderd bescherming
• clopidogrel doet dit niet

Question 21

Welke rol spelen Ca+ ionen in bloedplaatjes?

Answer 21

Stimulatoren van bloedplaatjes verhogen de intracellulaire Ca+ concentratie. Dit zorgt voor:
1. openen/activatie van alfaIIbBetaIII
2. vrijmaken arachidonzuur –> omgezet tot TxA2
3. secretie van inhoud organellen –> ADP komt vrij

Question 22

Waarom is een lage dosis asperine nodig voor antistolling, maar meer voor pijnverlichting?

Answer 22

• Remt irreversiebel COX-1 in bloedplaatjes –> leven 7-10 dagen dus in die tijd geen TxA2 productie
• Geen nieuwe COX-1 productie want geen celkern –> bij pijn wel nieuwe COX productie

Question 23

Enzym wat prodrug clopidogrel omzet in actieve vorm?

Answer 23

CYP2C19

Question 24

Wat is het bernard soulier syndroom?

Answer 24

Defect GP1b receptor –> plaatjes kunnen niet meer binden aan vWF.

Question 25

Wat is glanzmann thrombasthenia?

Answer 25

Deficïency van A2bBeta3 –> niet binden aan fibrinogeen en vWF.