tekst 8 Flashcards
POSTAWA
względnie trwała tendencja do pozytywnego lub negatywnego wartościowania przez człowieka danego obiektu na kontinuum pozytywno-negatywnym
właściwości postawy
ZNAK (pozytywny lub negatywny) lub NATĘŻENIE (większe lub mniejsze).
Dodatkowo: SIŁA, WAŻNOŚĆ, WEWNĘTRZNA ZGODNOŚĆ, STOPIEŃ POWIĄZANIA Z INNYMI POSTAWAMI.
trójskładnikowa definicja postawy
- stosunek emocjonalny
- przekonania człowieka na temat danego obiektu (składnik poznawczy)
- tendencja do pozytywnych lub negatywnych zachowań w stosunku do tego obiektu
(składnik behawioralny)
wartościowanie
zlewanie się 3 składników postawy
oceny i skojarzenia
oceny - racjonalne i logiczne
skojarzenia - nie
postawy utajone
powstały na bazie skojarzeń
postawy deklaratywne
powstałe na bazie ocen
- mierzone za pomocą słownych deklaracji
PRYMOWANIE AFEKTYWNE-
aktywizowanie obiektu postawy poprzez jego krótką ekspozycję, a następnie mierzenie czasu decyzji,
czy wyświetlone tuż potem słowo ma znaczenie pozytywne czy negatywne.
elektromiografia
POMIAR AKTYWNOŚCI ELEKTRYCZNEJ MIĘŚNI
TWARZY
IAT
Implicit Attitude Test skonstruowany przez Greenwalda, McGhee, Schwartza
opiera się na tym – co ludzie w związku z danym obiektem robią – jak szybko go klasyfikują, kiedy
współwystęp
Geneza postaw
- przeżywanych w przeszłości emocji w stosunku do obiektu
- przekonań człowieka o jego własnościach
- z własnych zachowań wobec tego obiektu
rola emocji najważniejsza
model postawy doskonale racjonalnej Fishbeina i Ajzena:
PRZEKONANIE oznacza przypisanie obiektowi dowolnej wartości w wyniku obserwacji, wnioskowania
bądź otrzymania stosownej informacji od jakiegoś nadawcy.
charakterystyka modelu postawy doskonale racjonalnej Fishbeina i Ajzena:
Każde przekonanie implikuje z kolei pewną
cząstkową ocenę obiektu postawy, w zależności od wartościowości jego cechy, o którą chodzi.
ogólna postawa wobec obiektu = suma iloczynów siły przekonań i ocen cząstkowych
implikowanych przez przekonania
Na podstawie znajomości siły przekonań i ich ocen cząstkowych można przewidzieć postawę
wyznawcy tych przekonań wobec danego efektu.
WARUNKOWANIE EWALUATYWNE:
pojawienie się obiektu przed dowolnym obiektem pozytywnym lub w jego towarzystwie prowadzi do wykształcenia się pozywanej postawy wobec tego obiektu, podczas gdy pojawienie się tego samego obiektu przed jakimś obiektem negatywnym lub w jego towarzystwie – postawy negatywnej.
jest mechanizmem kształtowania i zmieniania już
istniejących postaw, niezależnym od nabywania nowych przekonań o własnościach obiektu postawy.
Polega na BEZPOŚREDNIM kształtowaniu stosunku emocjonalnego do obiektu,
ZJAWISKO SAMEJ EKSPOZYCJI
prezentowanie badanym długich serii obiektów, przy czym niektóre prezentuje się raz, niektóre 2, niektóre 10. Następnie stare obiekty miesza się z nowymi i
ocena jak dalece lubią eksponowane obiektu – bardziej lubią te już eksponowane
EFEKT PRAWDZIWOŚĆI
wierzymy w to, co jest często powtarzane nawet gdy jest fałszywe. Jest umiarkowanej wielkości, a jego siła rośnie gdy podczas początkowej ekspozycji twierdzenia
przetwarzane są raczej płytko niż głęboko.
warunki zadziałania efektu Zajonca
1) obiekt musi być na wstępie neutralny bądź
przynajmniej nieawersyjny
2) obiekt nie może być eksponowany bez przerwy, bo prowadzi do znudzenia
3) obiekty złożone zyskują bardziej na przetwarzaniu ich ekspozycji niż obiekty proste, przy których znudzenie następuje szybciej
4) efekt samej ekspozycji jest najsilniejszy w odniesieniu do słabo znanych obiektów, a więc kiedy nie dysponuje się innymi, ważniejszymi przesłankami postawy.
teoria autopercepcji postaw Bema:
własne postawy rozpoznajemy w podobny sposób do tego, jak rozpoznajemy stan i postawy innych ludzi – na podstawie obserwacji zachowania i warunków, w
jakich ma ono miejsce.
Ludzie wnioskują o swoich postawach, gdy spełnione są 2 warunki:
1) początkowa postawa (sprzed zachowania) musi być słaba i mało wyrazista
2) zachowanie musi być spostrzegane jako niewymuszone zewnętrznymi naciskami
wykształcenie postaw ma jednak pewne koszty:
jeśli mamy silną postawę wobec danego obiektu, to
z większym trudem zauważamy zachodzące w nim zmiany, a przede wszystkim popadamy w
tendencyjne przetwarzanie informacji na jego temat.
Hipoteza SELEKTYWNEJ EKSPOZYCJI
zw z teoria dysonansu poznawczego
w celu potwierdzenia słuszności własnych poglądów
aktywnie poszukujemy informacji zgodnych z postawami, w celu uniknięcia zaś nieprzyjemnego
dysonansu unikamy informacji z postawami sprzecznych.
koncepcja postawy jako skojarzenia
implikuje, że samo pojawienie się
obiektu powoduje jej aktywizację
mierzenie zgodności postaw i zachowania, strategie
metodologiczna (dopasowanie pomiaru postaw i zachowań)
poszukiwania moderatorów zgodności ( dodatkowych czynników, od których zachowanie zależy)
poszukiwania mediatorów (procesów psychicznych za pomocą których postawy wpływają na zachowanie).
STRATEGIA METODOLOGICZNA:
zwiększanie rzetelności i trafności: agregacja i konkretyzacja
Robert Abelson: trzy typy sytuacji:
- SYTUACJE INDYWIDUALIZUJĄCE to warunki umożliwiające zachowanie się zgodne z
naszymi preferencjami, nakłaniające do myślenia o sobie lub o własnych poglądach i zachęcające do
wykorzystywania płynących stąd wniosków o swoim działaniu - SYTUACJE DEZINDYWIDUUJĄCE to warunki, w których następuje czasowe nasilenie
identyfikacji jednostki z jakąś grupą, jej symbolami i wartościami w takim stopniu, że osobiste
wartości i opinie osoby przestają regulować jej zachowanie (np. demonstracja, strajk). - SYTUACJE SKRYPTOWE to warunki, które mniej lub bardziej automatycznie inicjują gotowy
już ciąg działań – skrypt, dobrze utrwalony i mniej więcej jednakowy dla wszystkich osób go
posiadających.
cechy postawy decydujące o zgodności postawa-zachowanie
ważność
bezpośredniość genezy postawy
stopień jej wewnętrznej jednorodności
istotna cecha modelu Fazio
automatyczny, nieświadomy charakter procesów
psychicznych pośredniczących między samą postawą a wyrażającym ją zachowaniem
teoria działań przemyślanych, dodatkowo od czego zależy
(1) intencje zależą nie tylko od postawy wobec zachowania i subiektywnej normy ale też
od spostrzegania przez człowieka kontroli zachowania (oczekiwania ze jest w stanie ją zrealizować.)
PROCESUALNY MODEL PERSWAZJI:
William McGuire
ostateczny efekt komunikatu
perswazyjnego zależy od co najmniej 5 etapów jego przetwarzania:
- uwagi
- zrozumienia treści
- ulegania jego argumentom
- utrzymywania tej zmienionej postawy
- wykorzystywaniu jej we własnych zachowaniu odbiorcy komunikatu.
Petty i Cacioppo:
zmiana postawy może dochodzić do skutku dwoma różnymi torami –CENTRALNYM I PERYFERYJNYM.
Centralny tor perswazji
ma u swoich podstaw staranne i przemyślane przetwarzanie informacji zawartej w przekazie, a podstawową przesłanką skuteczności jest zdolność do
wywoływania przychylnych reakcji poznawczych (myśli i sądów) odbiorcy. Zmiana zależy więc głownie od jakości zawartej w przekazie argumentacji, ma charakter trwały, odporna na kontrpropagandę i wprowadzana przez odbiorcę w jego zachowanie.
Peryferyjny tor perswazji
opiera się nie tyle na rozważaniu merytorycznej wartości otrzymanej informacji, co na powierzchniowym zidentyfikowaniu jakiegoś sygnału sugerującego
pozytywny lub negatywny stosunek oferowanego w przekazie. Rozpoznanie zachęcającego do
uległości sygnału powoduje przesunięcie postawu w kierunku stanowiska oferowanego w przekazie,
nie ma charakteru trwałego, łatwo zanika w skutek kontr propagowania i rzadko wprowadzana przez
odbiorcę w we własne zachowania.
3 kategorie zmiennych wypływu perswazji
1* jakoś argumentacji, liczba nowych argumentów, sposób organizacji przekazu - wpływają na wnioski wyciągane przez odbiorców w trakcie rozpracowania przekazu, gdy perswazjatorem centralnym
2* wiarygodność, atrakcyjność nadawcy, podobieństwo do odbiorcy, długość przekazu, reakcje współodbiorców - sygnały do ulegania/nieulegania przekazowi, gdy perswazja peryferyjna.
3* trzecia grupa zmiennych oddziałuje na perswazje dzięki swojemu wpływowi na szanse rozpracowania przekazu, a więc decydowaniu, którym torem perswazja się potoczy
Wyznaczniki zmiany postaw:
Wyznaczniki umożliwiają bardzo prosty schemat aktu komunikacji – „kto, co, w jaki sposób, do kogo,
z jakim efektem mówi”.
Dotyczą kolejno: nadawcy komunikatu – treści i organizacji komunikatu – odbiorcy przekazu
NADAWCA, dobre cechy
kompetentny, o czystych intencjach, atrakcyjny
TREŚĆ PRZEKAZU:
najważniejszym aspektem jest siła argumentacji
liczba argumentów i ich powtórzeń
- mocne ważne przy torze centralnym
- wzrost wywołuje znudzenie
odwoływanie się treści do emocji
- gdy e negatywne - zarówno wzrost jak i spadek skuteczności
+ Hipoteza krzywoliniowości związku między natężeniem strachu a skutecznością
perswazji: umiarkowane - mocny efekt
+ bo spadek wiary w pozytywne rozwiązanie; ale gdy jest powiedziane ja sobie ze strachem poradzić, to dobrze
ORGANIZACJA PRZEKAZU:
kolejność argumentacji
- efekt pierwszeństwa
- efekt świeżości
liczba naśladowców
ŚRODEK PRZEKAZU:
im „żywszy” środek przekazu tym większa powinna być jego skuteczność
ALE złożone lepiej zrozumieć na piśmie
ODBIORCA:
inteligencja, samoocena, introwersja – ekstrawersja czy poczucie kontroli mogą zarówno nasilać i osłabiać uleganie perswazji, jak i w ogóle na nią nie wpływać
osoby o umiarkowanej
samoocenie ujawniają silniejszą zmianę postawy niż ci o wysokiej i niskiej (uleganie-odbieranie)
Van ‘ T Riet : hipoteza: kluczową rolę odgrywają emocje wzbudzane przekazem odwołującym
się do strat i zysków
Teoria autopercepcji Daryla Bema
- Ludzie uczą się rozpoznawać własne stany i cechy w podobny sposób do tego, w jaki uczą się rozpoznawać stany innych ludzi – obserwacja zachowania i warunków, w jakich ono ma miejsce.
- Im słabsze, mniej wyraźne są wskaźniki wewnętrzne, tym większą rolę we wnioskowaniu o sobie odgrywają wskaźniki zewnętrzne.
- Jeśli jakieś zachowanie jest przez człowieka spostrzegane jako uzależnione od sytuacyjnych
warunków, które je w widoczny sposób wywołują i wyjaśniają, to zachowanie to nie staje się podstawą do wnioskowania przez jednostkę o cechach, a jego przyczyna upatrywana jest w sytuacji.
