Tekst 5

Question 1

Hierarchia znaczeń zachowania

Answer 1

Każde działanie może zyskać wiele, odmiennych interpretacji zróżnicowanych zarówno PIONOWO – czyli pod względem stopnia abstrakcji,
a także POZIOMO – czyli pod względem treści.

Question 2

Pionowe zróżnicowanie interpretacji działań

Answer 2

(1) ZNACZENIE PODSTAWOWE AKTU BEHAWIORALNEGO,
(2) ZNACZENIE ZWIĄZANE Z CELEM DZIAŁANIA,
(3) ZNACZENIA PERSONALNE,

Question 3

ZNACZENIE PODSTAWOWE AKTU BEHAWIORALNEGO

Answer 3

którego szczególną własnością jest jego jedyność i pozakontekstualność. (naprzemienne opuszczane i podnoszenie młotka- uderzanie)->identyfikowane bez znajomości jakiegokolwiek kontekstu z tym samym skutkiem dla każdego obserwatora.
Ludzie powszechnie podzielają znaczenie podstawowe licznych aktów behawioralnych – skryptów nierozkładalnych na dalsze elementy.

Question 4

ZNACZENIE ZWIĄZANE Z CELEM DZIAŁANIA

Answer 4

którego identyfikacja wymaga (po za rozpoznaniem sensu podstawowego) ustalenie celu działania danej osoby. -> dowolny akt zachowania na tym poziomie może mieć liczne znaczenia różniące się między sobą poziomo tj, zasadniczą treścią celu aktora. Znaczenia celowe tego samego działania mogą się różnić także pionowo, czyli ogólnością rozpoznawanego przez obserwatora celu działania aktora.
Ta warstwa nie stanowi pojedynczej, przejrzystej hierarchii, lecz jest wielostopniową hierarchią złożoną, co pomnaża możliwą liczbę sensów działania.

Question 5

ZNACZENIA PERSONALNE

Answer 5

które dotyczą własności nie tylko działania, lecz także wykonującego je człowieka – jego cech wnioskowanych na podstawie obserwacji zachowania.
Jest sama w sobie zhierarchizowana, tzn cechy różnią się a poziomie abstrakcji – to samo zachowanie np. nie danie datku żebrzącemu może być widziana jako: egoizm, skąpstwo lub nieżyczliwość.

Question 6

model kategorii językowych

Answer 6

klasyfikuje wszystkie słowa opisujące zachowania społeczne na 4 poziomy różniące się stopniem abstrakcyjności:

Question 7

Poziomy w modelu kategorii językowych

Answer 7

1. czasowniki opisujące konkretne akty działania (mówić, patrzeć, uderzać) o jasno określonym początku i końcu, mają one znaczenie interpersonalnie podzielane i są neutralne w sensie wartościującym
2. czasowniki interpretujące działanie (obgadywać, podglądać, pomagać), odnoszą się zarówno do konkretnego aktu działania, jak i do całej ich klasy zwykle mają znaczenie wyraźnie wartościujące
3. czasowniki opisujące stany umysłowe lub emocjonalne (lubić, zazdrościc, kochać) których początek i koniec są niezbyt jasno określone, a same stany trudno zweryfikować zewnętrznemu obserwatorowi
4. przymiotniki określające cechy (gadatliwy, agresywny, przyjazny), które mają najbardziej abstrakcyjny charakter

Question 8

Zasady opiniowania innych wg modelu kategorii językowych

Answer 8

Im wyższy poziom abstrakcyjności określenia użytego do interpretacji zachowania tym bardziej przyczyny tegoż są przypisywane czynnikom wewnętrznym stałym , a maleje rola kontekstu sytuacyjnego.

Im bliższa psychicznie obserwowana osoba tym-> mniejsza skłonność do posługiwania się abstrakcyjnymi kategoriami, a najbardziej konkretne interpretacje zachowań własnych.
Sobie samym i swoim najbliższym rzadko przypisujemy cechy, obcym innym częściej- tym bardziej im odleglejsze osoby.

Question 9

Warstwa znaczeń celowych

Answer 9

jest przedmiotem badań teorii identyfikacji działania – Vallchera i Wagnera-> działania trudne, nieznane, złożone i te, których dopiero się uczymy, interpretujemy w bardziej konkretny sposób niż działania wyuczone i zautomatyzowane.

Question 10

Warstwa znaczeń personalnych

Answer 10

ma również charakter hierarchiczny – cechy osobowości różnią się szerokością wskaźnikową za pomocą liczby wyrażających je zachowań. Badania pokazują: ludzie preferują posługiwanie się cechami o poziomie abstrakcyjności trzecim od dołu, a więc najbardziej abstrakcyjnym spośród tych, które mają przełożenie na jakieś opisowe treści zachowań. Kiedy jednak kogoś nie lubimy, a zrobi coś dobrego to kategoryzujemy jego zachowanie za pomocą możliwie konkretnych cech (Adam jest dupkiem, ale przybył na czas na spotkanie-trzeba mu przyznać że punktualny jest- chociaż ciągle jest dupkiem ). Odwrotnie jest z cechami pozytywnymi ludzi, których nie lubimy.

Question 11

Jeden z najważniejszych wyznaczników abstrakcyjności interpretacji

Answer 11

Dystans, jaki dzieli nas od danego zdarzenia.

Question 12

Co zakłada teoria poziomów interpretacji Trope i Libermana?

Answer 12

zdarzenia bliskie w czasie interpretowane są w sposób konkretny i z uwzględnieniem szczegółów zarówno działania i kontekstu, w jakim mają miejsce. Podczas gdy zdarzenia odległe w czasie są interpretowane w sposób abstrakcyjny, skoncentrowany na nielicznych cechach istotnych, z pominięciem szczegółów i kontekstu.

• > istotnym wskaźnikiem bliskości celu jest szybkość jego realizacji, która zwykle wzrasta w pobliżu celu.
• > bardziej abstrakcyjnie myślimy też o zdarzeniach mniej prawdopodobnych oraz o osobach, które są do nas małe podobne i przez to wydają się odległe

Question 13

Poziomy znaczenia zachowań:

Answer 13

Wybór kategorii interpretacyjnej w poziomie jest rezultatem współgrania własności interpretowanego zachowania i stanu umysłu osoby dokonującej interpretacji. Interpretacja sensu cudzego zachowania jest więc łączonym rezultatem tego co widzimy (jak dalece zachowanie jest typowe od jakiejś cechy) i w jakim stanie umysłu to widzimy (które kategorie są bardziej dostępne w danym momencie. )
Wyłania się mocno chaotyczny obraz ludzkiego umysłu, ale nie jest tak bo nasz umysł w rzeczywistości jest w wielkim porządku - ma treści które są uprzywilejowane i znacznie częściej używane. Treści- SPRAWCZOŚĆ i WSPÓLNOTOWOŚĆ.

Question 14

Ybarra i koledzy

Answer 14

Klasyfikacja niezmienników na sprawcze i wspólnotowe oraz cechujące się obydwoma przymiotami.

Question 15

Niezmienniki kulturowe

Answer 15

Praktyki obserwowane we wszystkich kulturach (związane ze sprawczością i wspólnotowością)

Question 16

Jak wyciągamy wnioski na temat innych ludzi?

Answer 16

– nasze wrażenia powstają niemal natychmiastowo i na podstawie minimalnej informacji o drugim człowieku, co sugeruje raczej automatyczne niż kontrolowane przetwarzanie danych.

• trafność spostrzegania ludzi: oszacowanie cech dokonywane przez osoby znające się w małym stopniu, nierzadko trafniejsze niż mogłoby wynikać z przypadku

Question 17

Co wypisane jest na twarzy?

Answer 17

Todorov: wartościowość twarzy (63%wariancji sądów), dominacja (18%wariancji).

• zaufanie i dominacja naj!
• model komputerowy (morfy-sztuczne twarze o naturalnej ekspresji emocjonalnej, ale o własnościach fizycznych wyrażających ich zróżnicowanie pod względem ufności i dominacji)

Question 18

Wnioski z zachowania ekspresyjnego:

Answer 18

Drugie źródło natychmiastowych wniosków to: niewerbalne zachowania człowieka, jak dowodzą badania nad cienkimi plastrami zachowania, czyli krótkimi nagraniami urywków wyciętych z naturalnego strumienia zachowania. Nagrywanie naturalnego zachowani i wcinanie np. 30sekundowych fragmentów, ocena osoby-> obiektywne kryteria.
Wydłużenie nagrania powyżej 30 sekund nie poprawia trafności.
badania Ambady i Rosenthala

Question 19

SPONTANICZNE WNIOSKOWANIE CECH

Answer 19

badania Ulemana i kolegów - badani spontanicznie wnioskowali o cechach w momencie odczytywania opisu zachowania, ma to charakter automatyczny.

Question 20

Co wyjaśniają teorie atrybucji?

Answer 20

wyjaśniają potoczne interpretacje przyczyn zachowania innych osób i własnego.

Question 21

Atrybucja

Answer 21

zdroworozsądkowy wniosek o przyczynie zachowania lub zdarzenia.

Question 22

Twórca teorii atrybucji

Answer 22

Fritz Heider

Question 23

Bernard Weiner, wyjaśnianie sukcesu i porażki

Answer 23

Sukces i porażka mogę być wyjaśnione na 8 sposobów: wewnętrzne stałe kontrolowane, wewnętrzne zmienne kontrolowane, wewnętrzne niekontrolowane stałe i zmienne, zewnętrzne stałe kontrolowane i niekontrolowane, zewnętrzne zmienne kontrolowane i niekontrolowane.

O tym czy zadziała przyczyna czy zewnętrzna decyduje przede wszystkim porównywanie wyników obserwowanej osoby z wynikami innych osób. Np. Janek ma wyniki podobne do kolegów- atrybucja zewnętrzna; Janek ma wyniki lepsze od kolegów- atrybucja wewnętrzna.

W przypadku atrybucji wewnętrznej trzeba jeszcze rozstrzygnąć pomiędzy czynnikami stałymi a zmiennymi. Dokonuje się to na zasadzie porównywania z poprzednimi wynikami tej osoby.

Question 24

Pesymistyczny styl atrybucji

Answer 24

wyjaśnianie własnych porażek czynnikami wewnętrznymi, stałymi, niekontrolowanymi

Question 25

Jones i Davis: teoria wniosków korespondentnych

Answer 25

dotyczy wnioskowania o dyspozycyjnych cechach człowieka na podstawie jego działania. -> poszukiwanie korespondencji (odpowiedniości) między zaobserwowanym działaniem, intencją działania człowieka i jego predyspozycjami, czyli cechami osobowości. Wniosek korespondentny-> za obserwowanym zachowaniem kryje się jakaś odpowiadająca mu trwała cecha aktora- jest dla obserwatora bardziej użyteczna, bo pozwala zrozumieć przyczyny danego zachowania i pozwala przewidywać zachowania tego człowieka w przyszłości.

Question 26

Kiedy, wg obserwatora, zachowanie aktora jest intencjonalne?

Answer 26

gdy „aktor” wiedział o skutkach , do jakich doprowadzi jego zadanie oraz miał swobodę działania i mógł swoim działaniem doprowadzić do tych skutków.

Question 27

Kiedy słabnie pewność wniosków korespondentnych?

Answer 27

kiedy działanie aktora jest ograniczone czynnikami sytuacyjnymi, czyli kiedy nie ma swobody działania albo gdy jest narzucone odgrywaną rolą społeczną

Question 28

Model współzmienności Kelleya

Answer 28

Zakłada, że potoczne wyjaśnienie powtarzających się zachowań polega na sprawdzaniu, które czynniki współzmieniają się z obserwowanym zachowaniem (Janek się śmieje podczas występu komika). Obserwator bierze pod uwagę 3 rodzaje informacji:
1) spójność zachowania (czy Janek zawsze się śmieje podczas oglądania komika)
2) wybiorczość zachowania (czy śmieje się ze wszystkich komików czy tylko tego?)
3) powszechność zachowania (czy innych ten komik też śmieszy)
Jeśli zachowanie jest wysoce spójne, wybiórcze i powszechne to przyczyny zachowania upatruje się w bodźcu, na które zachowanie jest skierowane (komik.)
Jeśli zachowanie jest wysoce spójne, niewybiórcze i niepowszechne to jego przyczyny upatruje się w działającej osobie
Badania pokazują, że ludzie w największym stopniu opierają się na informacji o spójności zachowania (ułatwiającej wnioskowanie o cechach aktora jako przyczynach), a najsłabiej na informacje i jego powszechności.

Question 29

PODSTAWOWY BŁĄD ATRYBUCJI

Answer 29

skłonność do przypisywania cudzych zachowań czynnikom wewnętrznym przy niedocenianiu roli wyznaczników sytuacyjnych zachowań.

Question 30

Trójetpaowy model atrybucji Gilberta

Answer 30

pierwszym procesem procesu atrybucji jest IDENTYFIKACJA, czyli odpowiedź na pytanie co aktor robi, na wnioskowanie o cechach składają się dwa kolejne etapy: AUTYMATYCZNY WNIOSEK O CESZE oraz KONTROLOWANA POPRAWKA NA SYTUACJĘ.

Question 31

ASYMETRIA ATRYBUCJI AKTORA I OBSERWTORA

Answer 31

podczas gdy cudze zachowanie wyjaśniamy raczej wewnętrznie, to w odniesieniu do zachowań własnych – zewnętrzne. Badania dowiodły, że tej asymetri…nie ma! Jest słaba i łatwo zanika w służbie motywu ochrony samooceny – jeśli własne zachowanie jest pozytywne, ludzie silniej przypisują je czynnikom wewnętrznym niż sytuacyjnym.

Question 32

Egotyzm atrybucyjny

Answer 32

tendencja do wyjaśniania własnych zachowań w pochlebny dla siebie sposób. Motyw samooceny ale także mechanizm zgodność-niezgodność uzyskiwanego wyniku z oczekiwaniami.

Question 33

Egocentryzm atrybucyjny

Answer 33

przecenianie własnego wkładu w jakiś wynik osiągany z innymi osobami. Stwierdza się do pozytywnych i negatywnych -> większa łatwość przypominania sobie działań własnych niż partnera

Question 34

Efekt fałszywej powszechności

Answer 34

przecenianie stopnia rozpowszechnienia własnych zachowań, poglądów, preferencji. Dotyczy wielu własnych poglądów, choć nie tych najbardziej pozytywnych – przeceniamy w tym własną wyjątkowość.
Jest to warunkowane dwoma czynnikami:
* podwyższona dostępność umysłowa : getto informacyjne
* utwierdza nas to w poczuciu słuszności własnych poglądów, co samo w sobie jest pożądane i podnosi przekonanie o własnej wartości (każe oczekiwać, że występuje to bardziej u osób wyznających poglądy mniejszościowe).

Question 35

Cele znaczeń opisowych i wartościujących

Answer 35

Znaczenie OPISOWE jest przetwarzane celem skategoryzowania osób, czyli rozpoznania ich cech i motywów (intencji), natomiast znaczenie WARTOŚCIUJĄCE jest przetwarzanie celem zdecydowania, czy osób tych należy raczej unikać, czy też dążyć do kontaktu z nimi.

Question 36

Fiske i model teoretyczny ocen automatycznych

Answer 36

W jakich warunkach oceny maja charakter schematopodobny, a w jakich ich formułowanie przyjmuje postać oddolnej integracji danych.

Schematopodobne w dwóch wypadkach:

1) gdy wśród o ocenianym człowieku jest identyfikator kategorii (np. policjant) a dane o jego szczegółowych cechach albo nie dotyczą zawartości kategorii (chodzi na ryby) albo są z tą kategorią zgodne (wysoki)
2) gdy identyfikator nie jest dany, ale konfiguracja cech jest tak charakterystyczna dla kategorii, że automatycznie wywołuje je z pamięci

Wg Fiske rola schematów w ocenianiu rośnie gdy:

- dany schemat był niedawno używany
- schemat jest mało skomplikowany wewnętrznie (jednoznacznie pozytywne lub negatywne)
- sąd wydawany jest w pośpiechu 
- losy człowieka ocenianego nie zależą od oceniającego

Question 37

Atut matczynej oceny

To się tak nie nazywało, ale zostawię XD

Answer 37

polega na przeniesieniu pozytywnego lub negatywnego stanu doświadczanego przez osobę oceniająca na osobę ocenianą. Jeśli czujemy się dobrze – oceniamy pozytywniej, źle- negatywnej. Działa to głownie do osób nieznanych i może mieć całkowicie nieświadomy charakter.

Question 38

Oddolna integracja danych, elementy

Answer 38

• sumowanie
• uśrednianie

Model sumowania zakłada, że rezultatem dodania takiej ind - > wzrost oceny globalnej, model uśredniania zakłada jej spadek.

Question 39

Anderson -> model ważonego uśredniania:

Answer 39

założenie, że ocena globalna jest wynikiem uśrednienia ocen cząstkowych pomnożonych przez ich wagę.

Question 40

Efekty asymetrii pozytywno-negatywnej, Czapiński

Answer 40

1 - Inklinacja pozytywna

2 - Efekt negatywności

Question 41

Inklinacja pozytywna

Answer 41

skłonność do formułowania raczej pozywanych niż negatywnych ocen innych ludzi, samego siebie, obiektów społecznych i świata w ogólności ( optymizm). Ludzie tacy przeceniają stopień osobistej kontroli i pozostają raczej w pozytywnym niż negatywnym nastroju. Większa waga informacji dodatnich.

Question 42

Efekt negatywności

Answer 42

czyli większy wpływ informacji negatywnych niż pozytywnych na oceny ogólne. Negatywne zdarzenia i komunikaty niosą więcej informacji i są lepiej przez ludzi rozróżniane, prowadzą do subiektywnie pewniejszych wniosków, gdy pochodzą z wiarygodnego źródła. Ludzie wymagają lepszego uzasadnienia sądów negatywnych. Większa waga kategorii ujemnych.

Question 43

Od czego zależy który z efektów asymetii pozytywno-negatywnej wystąpi?

Answer 43

głównym czynnikiem jest to, czy mowa o faktach, czy o nadziejach i oczekiwaniach. Kiedy mowa o faktach – negatywy większy wpływ-> pesymizm ma więc źródło w realizmie. Kiedy mowa o oczekiwaniach, przypuszczeniach, hipotezach – pozytywy ważniejsze od negatywów-> optymizm ma źródło w oczekiwaniach i przypuszczeniach.

Question 44

Tendencyjne sprawdzanie hipotez:

Answer 44

model wyśrodkowany pomiędzy oddolnym zbieraniem danych i ocenianiu na podstawie schematu.
-> punktem wyjścia procesu oceniania jest zwykle jakaś mniej lub bardziej nieświadoma hipoteza, co do tego, jaka okaże się formułowana ocena. Ta wstępna hipoteza prowadzi do tendencyjnego zbierania potwierdzających ją danych o osobie ocenianej nieświadomie.

Question 45

Strategia diagnostyczności (hipotezy)

Answer 45

poszukiwanie danych istotnych dla rozstrzygnięcia o prawdziwości hipotezy, a ignorowanie nieważnych, ma charakter w pełni racjonalny

Question 46

Strategia konfirmacji (hipotezy)

Answer 46

poszukiwanie głownie danych prawdopodobnych przy założeniu słuszności hipotezy i ignorowanie danych z nią sprzecznych, prowadzi zwykle do częstszego potwierdzania (konfirmacji) hipotezy, niż wynikałoby to z obiektywnych danych.