Taugasjúkdómar

Question 1

Hvað er fyrsta merki aukinns innankúpuþrýstings ICP?

Answer 1

Skert meðvitund

Question 1

Eðlilegur þrýstingur mænuvökva?

Answer 1

5-15mmHg

*Líkaminn getur aukið frásog mænuvökvans eða minnkað frameliðsluna til þess að lækka þrýsting

Question 2

Einkenni heilabjúgs (4)

Answer 2

1. viðvarandi höfuðverkur
2. ógleði og uppköst
3. krampar
4. rugl og meðvitundarskerðing.

Question 3

3 tegundir heilabjúgs

Answer 3

1. vasogen - æðaleka = bilun í bbb og aukið gegndræpi háræða leiðir til aukningar utanfrumuvökva
2. Cystoxiskur - frumudreps = Glia og endothelia frumur tútna út og utanfrumuvökva minnkar
3. interstitial - millivefs = Minnkað frásog mænuvökva leiðir til aukningar á mænuvökva sem veldur því að mænuvökvi penetraits the brain og fer í utanfrumvökvann í heilanum

Question 4

Hversu margir mega eiga von á því að fá slag einhverntíman á ævinni?

Answer 4

1 af hverjum 4

Question 5

hvort eru blóðþurrðar eða blæðandi slög algengari?

Answer 5

blóðþurrðar! 85%

blæðandi 15%

Question 6

Wake up stroke innan tímamarka er undir hvað mörgum klst ?

Answer 6

undir 9 klst

Question 7

Hvað er hægt að fara í thrombectomy mörgum klst eftir slag?

Answer 7

Allt að 24 klst

Question 8

Síflog - skilgreining (2)

Answer 8

-Flog sem varir í 5 mínútur eða lengur
EÐA
-endurtekin flog þar sem viðkomandi nær ekki fullri meðvitund inn á milli.

*dánartíðni er 20-30% ef ekki er gripið inn í

Question 9

Aðal örvandi og aðal hamlandi taugaboðefnin?

Answer 9

Örvandi = Glútamat

Hamlandi = GABA

Question 10

Síflog meðferð (2)

Answer 10

1. Lorazepam 2-4 mg iv eftir 2 mín og aftur eftir 5 mín (ef ekki æðaaðgangur þá midazolam 10 mg im).
2. Ef það dugar ekki þá íhuga keppra eða fosphenatoin.

Question 11

Lyfjameðferð parkisons

Answer 11

1. Levódópa Áhrifaríkustu lyfin við parkisons.
2. COMT-hemlar draga úr niðurbroti dópamíns og auka helmingunartíma þess.
3. MAO-B-hemlar auka þéttni dópamíns í heila með að blokka ensím sem brýtur dópamín niður.
4. Dópamín agonistar örva dópamín viðtaka.
5. NMDA-hemlar geta minnkað ofhreyfingar og bætt hreyfigetu.

Question 12

Hvað er Neuroleptic malignant syndrome?

Answer 12

Getur komið fram þegar parkinsonslyfjagjöf er skyndilega hætt eða geðrofs- eða róandi lyf notuð með sem trufla starfsemi dópamíns.

Einkenni: mikill vöðvastirðleiki, rugl, meðvitundarleysi, hiti, tachycardia, breytingar á blóðþrýstingi.

Meðferð: gjörgæsla, setja parkinsons lyf aftur inn, meðhöndlun lífsmarka.

Question 13

4 lyf sem má ALLS EKKI gefa parkisons sjúklingum?

Answer 13

1. Afipran – frekar zofran
2. Haldól – frekar seroquel
3. Risperdal og zyprexa – frekar leponex
4. Stemitl – frekar motilim

Question 14

Hvenær á að stöðva PS lyfjagjöf fyrir aðgerð?

Answer 14

20mín fyrir aðgerð - gefa PS lyf um sondu í lengri aðgerðum

*hefja lyfjagjöf um leið og hægt er eftir aðgerð

Question 15

Hvað þarf að hafa í huga eftir aðgerð hjá PS sjúkling? (5)

Answer 15

1. Hefja parkinsons lyfjameðferð aftur eins fljótt og hægt er.
2. Huga að milliverkunum/aukaverkunum vegna lyfja í aðgerð.
3. Takmarka notkun ópíóíða eins og hægt er, frekar nota NSAID.
4. Forðast dópamín blokkera.
5. hreyfa sjúkling strax og hægt er