spostrzeganie emocji Flashcards
spostrzeganie twarzy w niemowlęctwie
dzieci patrzą na oczy i usta (symbol: odwrócony trójkąt - wybija się bardzo wyraźnie)
w kontraście do dziecka 1-msc - gdzie ten trójkąt widać b.niewyraźnie.
1. mamy wyposażenie biologiczne do rozpoznawania twarzy.
2. otoczenie społeczne
exp “preferencja dla twarzy” - Frantz
–> prezentowane są dwa zdjęcia. Eksperymentator patrzy na to, co preferuje niemowlę
>twarz ludzka - ok 3 mż - patrzenie najdłuższe
> poprzemieszane elementy twarzy - ok 5 mż
Twarz jako obiekt specjalny
• Specyficzne podłoże mózgowe i specyficzne zaburzenia
> np. prozopagnozja - zaburzenie w rozpoznawaniu twarzy ludzkiej
> zespół Capgrasa - rzadko występujące zaburzenie psychiczne z grupy DMS polegające na przekonaniu chorego, że jego partner lub inni członkowie rodziny zostali zamienieni na identycznie wyglądające, obce osoby. Zaburzenie to występuje w schizofrenii, otępieniu oraz jako powikłanie po urazach głowy. Może występować w postaci ostrej lub przewlekłej.
- Uważa się że przyczyną wystąpienia zespołu Capgrasa jest zerwanie lub uszkodzenie połączenia pomiędzy korą mózgową a układem limbicznym.
przetwarzanie twarzy w modelu Huxby’ego
twarz we wczesnych fazach perc. dzieli się na analizę ZMIENNYCH i STAŁYCH charakterystyk twarzy.
Następnie: 7etapów:
1. ekspresja emocjonalna i ocena znaczenia twarzy
2. przedleksykalna analiza mowy
3. kierowanie uwagą w przestrzeni
4. analiza tożsamości twarzy
5. ocena postaw i cech innych osób - teoria umysłu
6. ocena intencji innych osób - teoria umysłu
7. wspomnienia epizodyczne
- odmienny mechanizm poznawczy
np. efekt INWERSJI TWARZY - twarz odwrócona utrudnia rozpoznanie - -> zdolność rozpoznawania twarzy mamy od urodzenia
otoczenie społeczne
- Skutki wczesnej deprywacji - np. lekka utrata wzroku –> powoduje utrudnione rozpoznawane
- Interakcje twarzą w twarz -> b. pomaga wokalizacja, przerysowana mimika, prozodia
- Dodatkowe bodźce przyciągające uwagę - przerysowana mimika,dorośli mówią językiem dziecka, wielość onomatopei, przerysowana prozodia
- Specjalizacja percepcji twarzy
Specjalizacja percepcji twarzy
- nadwrażliwość systemu nerwowego na bodźce przypominające twarz ludzką
- precyzyjne odwzorowanie złożoności ludzkiej twarzy - oczy, brwi, nos, usta
- efekt innego gatunku
- efekt innej rasy -> dzieci również rozpoznają ekspresję innych gatunków i innej rasy -> ulega to jednak osłabieniu przez brak stałego kontaktu
Spostrzeganie twarzy w niemowlęctwie
1 mies - oczy, góra głowy, broda
3 mies. - dodatkowo “otoczenie” - brwi, włosy, nos -> badanie eye-trackerem
spostrzeganie oczu - exp
Dupierrix et al., 2014 -> exp z małpą vs z małpą z ludzkimi oczami -> dłużej się na nią patrzymy -> im starsze dzieci, tym dłużej się patrzą
spostrzeganie oczu - czemu
oczy są bardzo ważne - wiążą się z UŚMIECHEM SPOŁECZNYM
- > preferencja co do kierunku spojrzenia u noworodków (oczy vs wokół) -> dzieci mając kontakt z osobą patrzącą wokół, zaczynają się b.denerwować
- > matki z depresją poporodową -> większa lękliwość dziecka
emocje to nie tylko oczy
czoło - zmarszczenie
brwi
wargi - napięte vs swobodne
usta
- -> problem u dzieci z autyzmem -> patrzenie bardziej peryferyjne
- przykłady pracy oczu nie wykazały różnicy ze względu na instrukcję
- zainteresowanie jest bardziej poboczne
Spostrzeganie ekspresji mimicznej w okresie niemowlęcym
• Ok. 3 mca życia: różnicowanie ekspresji mimicznej w zakresie podstawowych emocji
(radości, zaskoczenia, strachu, złości i smutku; );
• Lepsze rozpoznanie w przypadku znajomych twarzy
• Noworodki odróżniają twarze wyrażające radość od tych, które wyrażają emocje negatywne + preferencja dla twarzy uśmiechniętych
Spostrzeganie ekspresji mimicznej w dalszym rozwoju
• Kategoryzacja ekspresji mimicznych związana z rozwojem językowym,
> wzrost do okresu adolescencji
• Zróżnicowana poprawność rozpoznawania ekspresji mimicznych
-> trudność w rozpoznawaniu STRACHU (brwi się spłaszczają) i ZDZIWIENIA (brwi się podnoszą)
- Dokładność rozpoznania zależy od ilości wskazówek (poprawność, szybkość, ilość -> wzrasta wraz z wiekiem) –> od radości do emocji negatywnych
- Wzrost dokładności spostrzegania dynamicznych ekspresji emocji między 4 a 18 rż. oraz szybkości spostrzegania od dzieciństwa do dorosłości
Ekspresja wokalna i jej przetwarzanie
- WOKALNA EKSPRESJA EMOCJI:
<> KOMUNIKATY JĘZYKOWE
<> KOMUNIKATY POZAJĘZYKOWE:
* dźwięki paralingwistyczne (westchnienia …)
* środki SUPRASEGMENTALNE - natężenie dźwięku, podniesienie intonacji
Spostrzeganie ekspresji wokalnej (wraz z wiekiem)
- niemowlaki
<> NOWORODKI:
Wrażliwość na cechy prozodyczne języka
<> Pierwsze półrocze
Preferencja dla wypowiedzi nasyconych pozytywnymi emocjami
<>5 mc
Rozpoznawanie ekspresji wokalnej - dzieci rozpoznają jaka ekspresja daje jaki wyraz twarzy
<>7 mc
Integracja wskazówek mimicznych i wokalnych
•Preferencja w niemowlęctwie dla wskazówek wokalnych, a później dla wskazówek wizualnych
- istotna jest pozytywna komunikacja (wokalna&mimiczna) matki - exp. z urwiskiem
Spostrzeganie ekspresji wokalnej - dzieci starsze
•Ok. 7-12 rżdokładność rozpoznania ekspresji wokalnej na poziomie podobnym do osób dorosłych
•Zróżnicowana dokładność rozpoznania emocji a, złość, smutek, strach b. radość c. wstręt d. emocje złożone
•Lepsze rozpoznanie dźwięków paralingwistycznych (westchnienia) niż prozodii
Spostrzeganie ekspresji wokalnej - wskazówki semantyczne i prozodyczne
Niezgodność wskazówek semantycznych i prozodycznych
A. 4-6 lat - TREŚĆ - ważna jest informacja o emocjach wprost
B. ok 10 rż - PROZODIA
C, późna dorosłość - TREŚĆ
