odporność psychiczna dziecka Flashcards
Resilience
> prężność ego- zespół właściwości osobowościowych, umiejętności, kompetencji składających się na możliwość dobrego radzenia sobie w sytuacji stresu.
> zjawisko resilience - dynamiczna zdolności powrotu do równowagi psychicznej po przeżytej traumie
> zdolność do odnowy, „samonaprawiania” (a self-righting- tendency) , czyli możliwość powrotu do zdrowia po doświadczeniach zagrożenia
> zdolność do sprężystej i twórczej adaptacji do zewnętrznych i wewnętrznych stresorów (ego-resiliency)
> Resilienz – psychiczna zdolność dziecka stawienia oporu w obliczu ryzyka natury biologicznej, psychologicznej czy psychospołecznej, które zagraża jego rozwojowi”
PRZED CZYM OCHRONA?
- Wydarzenia krytyczne (life change events)- sytuacje emocjonalnie znaczące, zakłócające funkcjonowanie jednostki, prowadzące do destabilizacji psychicznej
- Wtórne trudności emocjonalne będące reakcją na etykietowanie, odrzucenie dziecka przez otoczenie (deficyt czy odmienność - np. niepełnosprawność)
reakcja o charakterze adaptacyjnym lub dezadaptacyjnym
czynniki ryzyka + czynniki ochronne
4 nurty badań nad zjawiskiem resilience
1) ORDINARY MAGIC (XXI w)
Lata 70 XX wieku : dzieci niepodatne na zranienie, o nadzwyczajnych przymiotach
2) procesy i systemy regulacyjne odpowiedzialne za zasoby indywidualne i czynniki ochronne
3) Promowanie odporności psychicznej wśród dzieci i młodzieży poprzez prewencję, oraz interwencję
4) integracja badań nad odpornościa psychiczną dzieci, poprzez międzypoziomowe analizy, badania interdyscyplinarne oraz międzygatunkowe
Sylwetka dziecka odpornego psychicznie
- towarzyskość jako zmienna temperamentalna - brak lęku przed proszeniem o pomoc
- dobry poziom funkcjonowania procesów poznawczych,
- wysoki poziom motywacji w zakresie planów i celów życiowych oraz edukacyjnych.
- pozytywny obraz siebie
- pogodne i optymistycznie nastawione do świata,
- dobre mechanizmy samokontroli,
- dobrze rozwinięte umiejętności społeczne,
- cechy androgyniczne
Kompetencje osoby odpornej psychicznie
- optymizm
- wytrwałość
- umiejętność pokonywania stresu
- umiejętność rozwiązywania problemów
- umiejętności społeczne
- poczucie własnej skuteczności
- dobra samoocena
Dlaczego zdrowie psychiczne dziecka może być zagrożone?
- „zbyt wiele , zbyt wcześnie”, co oznacza częstą konfrontację z przeciwnościami i przemocą w bardzo młodym wieku.
- „ zbyt wiele dobrego” nadmiar stymulacji, ofert aktywności, konieczności udziału w rankingach o różnym charakterze.
- „ zbyt mało dobrego” deficyt miłości i więzi, ubóstwo środowiska wychowawczego.
- „ za dużo stresu, za mało rodziny” częsty brak poczucia bezpieczeostwa, stabilności i oparcia dla wielu młodych ludzi
- „ zbyt dużo stresu nadmiernego” wydarzenia powodujące wysokie napięcie emocjonalne, które z kolei prowadza do niekorzystnych zmianw fizjologicznych i biochemicznych funkcjach organizmu.
Promoting of resilience
- Promocja wzorów zachowao, wzmacnienie kompetencji własnych
- programy promocyjne
- pedagogika przygody (adventure education)
Mechanizmy powstawania odporności psychicznej.
- model uodpornienia na ryzyko (challenge model)
- model szczepienia (inoculation model)
- efekt hartowania (steeling effect)
Adventure Education
> Twórcą nurtu jest niemiecki pedagog Kurt Hahn
wykorzystywane idee Platona, Goethego, Rousseau oraz skautingu w odniesieniu do wychowania młodzieży
- Przygoda to „ niezwykłe, ekscytujące doświadczenie, którego wynik jest niepewny, a któremu towarzyszy subiektywne przeżycie ryzyka”
- Uczenie się poprzez doświadczanie i podejmowanie aktywności związanych z wyzwaniami, aktywizuje procesy wspierające prawidłowy rozwój (positive growth)
- Doświadczenia zakończone rozwiązaniem problemu, a kojarzone pozytywnie, będą miały większą szansę na powtórzenie przez młodych ludzi w przyszłości
- Tworzenie ciepłej, przyjaznej atmosfery wsparcia w grupie.
Zadania w obszarze assisted resilience
a/ wspieranie lub odbudowa poczucia bezpieczeństwa dziecka,
•b/ zapewnianie dziecku poczucia przynależności do społeczności oraz wspólnoty związanej z duchowością (np. praktyki religijne),
• c/ wspieranie znaczących relacji społecznych, możliwości odnoszenia sukcesów, możliwości zabawy i nauki
Androgynia
występowanie u danej osoby cech psychicznych charakterystycznych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn.
