sociale cognitie en sociale perceptie

Question 1

rode draad

Answer 1

1. intro
2. selectie in de sociale waarneming
3. interpretatie in de sociale waarneming
4. structurering in de sociale waarneming

Question 2

sociale cognitie en perceptie

Answer 2

1. algemeen
   - hoe we naar anderen kijken en hoe over anderen denken = bepaalt sterk hoe we ons gedragen (tegenover elkaar)
2. sociale perceptie (= waarneming) en sociale cognitie (= denken)

Question 3

proces van sociale waarneming

Answer 3

1. drie basisprincipes of pijlers
   - selectie via zintuigen (input voor informatieverwerkend systeem) (nuttig en wat niet)
   - interpretatie
   - structurering (verteerbaar maken = eigen inkleuring aan info)
2. kenmerken
   - fases verlopen niet altijd in volgorde
   - top-downverwerking (eigenschappen persoon zelf, kleuren de waarneming)
   - ‘percept’ wordt ‘concept’ (idee of begrip)

Question 4

selectie in sociale waarneming is subjectief

Answer 4

1. we kunnen niet alles zien wat er is (vb. hoe is de buurman binnenshuis?)
2. we zien vaak fracties van gedragingen
   - ‘to jump to conclusions’ (= te snel oordelen)
3. we selecteren zelf actief wat we willen zien en niet zien
   - selecteren wat past binnen onze verwachting
   - selffulfilling prophecy
   - hardnekkigheidseffect
4. we lokken het gedrag uit dat we verwachten te zien
   - selffulfilling prophecy
   - Pygmalion-effect

Question 5

selffulfilling prophecy en hardnekkigheidseffect

Answer 5

1. selffulfilling prophecy
   - eigenhandig zorgen dat onze voorspelling uitkomt
   - gebeurtenissen die ons vooroordeel tegenspreken zullen we negeren
2. hardnekkigheidseffect
   - wanneer we een beeld of idee over iemand hebben of blindelings verhalen geloven over deze persoon
   - moeilijk oorspronkelijke oordeel uit hoofd
   - ‘waar rook is, is vuur’

Question 6

Pygmalion vs. Golem effect

Answer 6

1. vergelijking
   - Pygmalion: de positieve overtuiging van een ander lokt bij jou een bepaald gedrag of prestatie uit
   - Golem: de negatieve overtuiging van een ander lokt bij jou een bepaald gedrag of prestatie uit
2. bedenking
   - wat is het niet? = een accurate voorspelling of verwachting over je prestatie

Question 7

experiment: Word, Zanna & Cooper

Answer 7

1. fase 1: witte interviewers en witte of zwarte sollicitanten
   - positiever tegenover witte sollicitanten
   - minder oogcontact, grotere afstand en lichaamshouding meer afgewend tot zwarte sollicitanten
2. fase 2: interviewers en witte sollicitanten, waarvan sommigen ‘wit’ behandeld werden en anderen ‘zwart’
   - witte sollicitanten die ‘zwart’ behandeld werden, presteerden minder goed dan witte sollicitanten die ‘wit’ behandeld werden
3. conclusie
   - Golem-effect (of negatief Pygmalion-effect)

Question 8

causale attributie

Answer 8

1. algemeen
   - oorzaak-gevolg denken is een logische redenering
   - kleuters: zeuren over ‘waarom’ van dingen
2. interne attributie = persoonsattributie of dispositionele attributie
   - leggen de oorzaak van problemen steevast bij de ander
3. externe attributie = prikkelattributie of situationele attributie
   - oorzaak wordt gezocht in de omgeving
   - vooral bij negatieve gevolgen
   - ook bij tegenslag zoeken we schuldige (vb. buizen voor examen, natuurrampen)

Question 9

covariatiemodel van Kelly Harold

Answer 9

1. algemeen
   - patroon in ons sociale oorzaak-gevolg denken
   - verklaring: in welke omstandigheden we intern of extern zullen attribueren?
2. afhankelijk van drie variabelen:
   - distinctiviteit = verschil in situatie (gedrag verschilt per situatie > hoge distinctiviteit)
   - consistentie = blijft gedrag doorheen tijd min of meer hetzelfde (geen pieken en dalen)
   - consensus = aantal personen (of percentage) dat hetzelfde gedrag stelt

Question 10

causale schema’s

Answer 10

1. algemeen
   - voorgaande interpretaties = gevolg van conclusies na uitgebreide observatie
   - voorgeprogrammeerde denkschema’s
2. meervoudig voldoende causaal schema: één oorzaak voldoende voor geobserveerd gedrag
   - ook andere oorzaken bieden een mogelijke verklaring
3. meervoudig noodzakelijk causaal schema: één oorzaak niet voldoende, geneigd zoeken naar bijkomende verklaringen
   - extreme of onbegrijpelijke gedragingen (vb. suïcide)

Question 11

attributiefouten

Answer 11

1. de fundamentele attributiefout
   - gedrag van anderen doorgaans intern attribueren
   - vb. student met goede punten is slim
   - foutieve attributie: persoon zal niet in alle omstandigheden op deze manier reageren > trigger !!
   “wat zou ik in die situatie hebben gedaan?”
2. actor-observator-attributiefout
   - oorzaak = eerder extern attribueren
   - vb. aanleiding kopstoot door pesterijen van tegenstanders
   - zowel dader (actor) als degene die de aanleiding heeft waargenomen (observator)
3. zwaarwichtigheid van de gevolgen
   - interne oorzaken aanstippen, ook wanneer het ons eigen, zelfs negatieve gedrag betreft
   - vb. dronken achter stuur en politiecontrole = pech, maar zelfde situatie en iemand aanrijden = schuld bij jezelf leggen

Question 12

impliciete persoonlijkheidstheorieën

Answer 12

1. algemeen
   - opvattingen of cognitieve schema’s
   - we ordenen de wereld ruw (= orde scheppen in de chaos) (ontstaan: stereotypen)
   - tegenstrijdige info in impliciete persoonlijkheidstheorie aan te passen om niet aan wankel te brengen
2. stereotypen
   - clichés, eigen vluchtige ervaringen en in opvoeding en cultuur meegegeven ideeën

Question 13

het beeld over de ander

Answer 13

1. algemeen
   - rekening houden met alle relevante (zeer subjectief) informatie
   - info dient geloofwaardig te zijn
   - ‘wanneer’ info wordt meegedeeld ook van belang (= seriële positie-effect: primacy- en recency-effect)
2. primacy-effect (of begineffect)
   - eerst gegeven informatie het sterkst beïnvloedt
   - vb. veel informatie op korte tijd > in begin nog erg geconcentreerd, mondeling examen
3. recency-effect (of recentheidseffect)
   - laatste info het best onthouden
   - geheugen speelt belangrijke rol
   - vb. bij strafzaken (slotpleidooien)

Question 14

halo- en horn-effect

Answer 14

1. halo-effect
   - ‘halo’ = aureool (van een engel)
   - eerste indruk van iemand is positief: alle volgende indrukken ook eerder positief
2. horn-effect
   - tegenovergestelde
   - hoorntjes (van de duivel)
   - eerste indruk van iemand negatief: alle volgende indrukken alleen nog meer negatief interpreteren

Question 15

hoe het beeld van de ander ons beïnvloedt

Answer 15

1. sociale media
   - vaker beïnvloedt door (gefotoshopte) beelden
   - sociale media versterkt een negatief zelfbeeld (veroorzaakt het niet)
   - broedplaats voor gestoorde gedachten over zelfbeeld
2. dysmorfofobie
   - soort ingebeelde lelijkheid (psychiatrische stoornis)
   - ‘snapchat dysmorphia’ = patiënt wilt steeds vaker lijken op foto’s die ze op sociale media (zoals snapchat) posten