Samenvatting Flashcards
Waaruit bestaat de ontstekingsinfiltraat?
voornamelijk uit PMN’s, monocyten en leukocyten
Wat zorgt ervoor dat de PMN’s migreren richting de plaque?
De productie van de chemotactische cytokine IL-8 door de cellen van het aanhechtingsepitheel
Waar wordt de hoogste concentratie IL-8 gevonden?
In het coronale deel van het aanhechtingsepitheel
Wanneer krijgt paro classificatie ‘gering’?
Als botafbraak ≤1/3 van de wortellengte is
Wanneer krijgt paro classificatie ‘matig’?
Als botafbraak >1/3 en ≤1/2 van de wortellengte is
Wanneer krijgt paro classificatie ‘ernstig’?
Als botafbraak >1/2 van de wortellengte is
Hoeveel millimeter is de wortel gemiddeld?
12
Rond welke leeftijd kan puberale parodontitis ontstaan?
<12
Tussen welke leeftijden kan juveniele parodontitis ontstaan?
13-20
Tussen welke leeftijden kan Postadolescente parodontitis ontstaan?
21-35
Rond welke leeftijd kan Adulte parodontitis ontstaan?
> 36
Wanneer spreken we van gingivitis?
als het parodontium ontstoken is en de pocketdiepte is ≤3 mm
Wanneer spreken we van parodontitis?
als het parodontium ontstoken is, er sprake is van aanhechtingsverlies en de pocketdiepte is >3 mm
Waar is cathepsine-C voor nodig?
Dit is nodig voor de activatie van eiwitten die van groot belang zijn bij de afbraak van bacteriën na opname door PMN’s
Wat is Neutropenie?
afname in de aantallen PMN’s in het perifere bloed
Juist of onjuist. In tegenstelling tot normale parodontitis, komt Juveniele parodontitis meer voor bij vrouwen dan bij mannen
Juist, maar een ander onderzoek zegt dat het ongeveer gelijk is
Op welke manier vindt botafbraak plaats bij Juveniele parodontitis?
Angulaire (verticaal) botafbraak bij eerste molaren en een of meer incisieven bij de lokale vorm, of ernstige horizontale botafbraak bij vrijwel alle elementen bij de gegeneraliseerde vorm.
(geen symptomen van afbraak in het melkgebit)
Meeste afbraak mesiaal
Hoe is Juveniele parodontitis waar te nemen op röntgenfoto’s?
Komvormig aspect op de röntgenfoto: het meest apicale punt van de approximale botafbraak bevindt zich niet ter plaatse van de tand, maar meer midden approximaal
Welke vorm van botdefect is het ergst? Waarom?
Driewandig botdefect:nog maar 1 wand, ga je op rx zien
Aanhechtingsepitheel en pocket epitheel
permeabel er kunnen talloze antigenen het weefsel binnendringen en zorgen voor een chronische ontsteking
Belangrijkste aspect van parodontitis
afbraak van het parodontale ligament, afbraak van het alveolaire bot
Ziektes geassocieerd met prepuberale pardontitis
neutropeenie, leukemie, syndroom van papillon lefèvre,
Is de ernst van gingivitis gelijk aan de hoeveelheid plaque?
Nee
Welk effect heeft stress op PMN’s?
Verminderde chemotactische functie
Wat is er bij patiënten met refractaire parodontitis aan de hand?
er is een chemotactisch defect, waardoor PMN’s een verminderd vermogen hebben om te migreren. Ook kunnen ze minder fagocyteren
Wat is de oorzaak van NP/NG?
opportunistisch veranderde microbiële plaque
Welke concentratie is verhoogd en welke verlaagd bij refractaire parodontitis
Verhoogd: IL-6
Verlaagd: IL-8
Waaruit bestaat een pseudomembraan?
uit leukocyten, erytrocyten, fibrine, necrotische weefselresten en bacteriën
Wanneer NG niet (goed) behandeld wordt, zal de acute fase na enige tijd afnemen. Wat is hieraan kenmerkend?
De destructie van het parodontale weefsel gaat langzamer en heeft minder duidelijke klinische karakteristieken (is dus wel aanwezig!)
Waarom is psychische stress en vermoeidheid een uitlokkende factor voor NG?NP?
Er is een verhoogde adrenocorticale activiteit met productie van corticoïden en catecholamine (voedingsbron voor Prevotella intermedia en verantwoordelijk voor vermindering gingivale microcirculatie en speekselproductie). Psychische stress kan ook invloed hebben op mondhygiëne- en voedingsgewoonten
Voor welke bacterie zijn corticoïden en catecholamine een voedingsbron?
Prevotella intermedia
Welk effect heeft roken op ontstekingscellen?
Roken reduceert het aantal T-lymfocyten en onderdrukt de chemotactische en fagocytaire activiteiten van neutrofiele granulocyten
Waar vindt een snellere plaquegroei plaats?
In de onderkaak. Sneller bij molaren dan het front
Waar zijn de meeste recessies bij goed mondhygiëne?
Buccale vlakken
Bij hoeveel procent van de elementen wordt dehiscentie teruggevonden?
Bij 20% (U-V vormig)
Welke elementen vertonen in de regel vaker dehiscenties?
Voornamelijk fronttanden
Komen dehiscenties of fenestraties vaker voor?
Dehiscenties
Welke elementen vertonen in de regel eerder fenestraties?
De bovenhoektanden: cuspidaten
Wat zijn 3 nadelen van recessies?
- Wortelgevoeligheid
- Wortelcariës
- Esthetiek
Waaruit bestaat de pellicle?
glycoproteïnen in het speeksel hebben globulaire structuur met negatieve zijketens,aangetrokken tot positief geladen Ca2+ van hydroxyapatiet rondom negatief wanneer gebonden aan opp, hieraan kunnen mo gaan binden
Is tandsteen organisch of anorganisch?
deels organische n deels aorganisch (organisch is plaque)
Welke 4 kristalvormen komen voor?
brushiet, octacalciumfosfaat, hydroxyapatiet, whitlockiet
Aggregatibacter actinomycetecomitans
gram negatief, staaf, facultatief anaeroob, onbeweeglijk, kolonie is stervormig, vormt leukotoxine tegen granulocyten, monocyten en lymfocyten, risicofactor voor paro
Porphyromonas gingivalis
gram negatief, staaf, strikt anearoob, onbeweeglijk, donker pigment op bloedhoudende media, sterk proteolytisch(protease remmers, collagenase remmers) en productie van collagenase, en cytotoxische stoffen, polysachride kapsel
Tannerella forsythia
gram negatief, fusiform, strikt anaeroob, onbeweeglijk, trage groei en voor groei afhankelijk van andere bacteriën
Prevotella intermedia/nigrescens
gram negatief, staafje, onbeweeglijke, normale bewoners mondholte, geisoleerd bij ontstekingen, fermentatief, vaak combi met p.gingivalis
Micro-aerofiel
kan beetje zuurstof vedragen
Wat houdt vatbaarheid voor parodontitis in?
wanneer de afweer van de gastheer onvoldoende is
Wat zijn factoren voor verminderde afweer?
risicodeterminanten; bepaald genotype, kanker/systemische ziekte
Wat is de oorzaak van parodontitis?
Bacteriën
Factoren die bepalend zijn voor het krijgen van parodontitis
afweerreactie, systemische aandoeningen, omgevingsfactoren (roken) + erfelijke factor
Wat is een probleem bij roken?
nazorgfase. Bloeding is en belangrijke evaluatie parameters. Rokers vertonen weinig bloeding door vasoconstrictie (nicotine). Wanneer ze stoppen met roken pijn en bloeden.
Negatief effect roken
slechtere immuunrrespons (minder circulerende immunoglobines) en er is minder doorbloeding waardoor er minder zuurstof aanvoer en afvalproducten afvoer is
Wat is Scalen en rootplanen en wortelcaries
verwijderen van cementlaag en verwijderen van beschermende micro-organismen
Welke vorm van parodontitis komt het meest voor?
CAP = Chronische adulte parodontitis
Waar staat MMP voor?
Matrixmetalloproteinase
Waar staat TNF-a voor?
Tumornecrosefactor-a
Zijn er bij rokers meer of minder leukocyten te vinden in de bloedbaan? Hoe heet dit?
Meer = leukocytose
Wat activeert cathepsine-C
Elastase: een enzym dat leukocyten gebruiken voor detoxificatie (leukotoxinen)
In welke 4 hoofdgroepen worden proteinasen? (afbraak van eiwitten door proteolytische enzymen)
- Matrixmetalloproteinasen
- Serineproteinasen
- Cyteineproteinasen
- Aspartaatproteinasen
Behandel je eerder endo of paro
Endo
Waarvan spreken we als de endodontische pathologie niet tot een evenwicht komt?
Een acute reactie met vorming van een periapicaal abces
Hoe verloopt het botverlies van adulte (chronische) parodontitis?
Horizontaal
Wat zijn 2 oorzaken van adulte chronische parodontitis?
- Commensalen
- Plaque gerelateerd (jarenlang slechte mondhygiëne)
Hoe verloopt het botverlies van agressieve parodontitis?
Veel verticaal grillig botafbraak
Agressieve parodontitis heeft weinig relatie met hoeveelheid plaque en tandsteen. Waarmee wel? (4)
- Waarschijnlijk voortzetting van juveniele parodontitis
- Schadelijke bacterieflora (Aa)
- Erfelijke component
- Lifestyle factoren (roken)
Verloopt adulte chronische parodontitis langzaam of snel. En hoe zit het bij agressieve parodontitis?
- Langzaam
- Snel
Wat is kenmerkend aan agressieve paro? (5)
- Veel verlies van steunweefsel, veel elementen aangetast.
- Reageert vaak niet op alleen mechanisch reinigen.
- Snelle afbraak: meer dan 1mm aanhechtingsverlies/jaar.
- Duidelijk ontstoken gingiva
Refractaire parodontitis heeft soort gelijke kenmerken als agressieve paro. Wat is een verschil?
Geen of bijna geen pocketdieptereductie bij eenwortelige elementen na een goed uitgevoerde initiële parodontale behandeling.
Wat zijn risicofactoren voor Refractaire parodontitis? (3)
- Schadelijke bacterieflora (Aa)
- Erfelijke component
- Lifestyle factoren (roken)
Hoe verloopt het botverlies bij Juveniele parodontitis?
Verticale botdefecten 1e
molaren en 1e incisieven, later gegeneraliseerd
(Verticaal botverlies (vaak mesiaal 1e
molaren))
Wat zijn twee oorzaken van Juveniele parodontitis?
- Schadelijke bacterieflora (Aa)
- Vaak erfelijke component (afweer)
Welke 4 classificaties kent parodontitis?
- Uitgebreidheid
- Ernst (van afbraak per element)
- Klinische kenmerken
- Leeftijd
Wat zijn de 4 Classificaties op basis van uitgebreidheid?
- Incidenteel: 1 element
- Lokaal: 2-7 elementen
- Semi-gegeneraliseerd: 8-13 elementen
- Gegeneraliseerd: >14 elementen
(Vb.: Locale geringe prepuberale parodontitis)
Welke 3 soorten vallen onder early onset parodontitis?
*prepuberale parodontitis (PP)
*Juveniele parodontitis (JP)
*Postadolescente parodontitis (PAP)
Wat is de progressie van snelle parodontale afbraak?
progressie >1mm per jaar onafhankelijk van leeftijd
Wat zijn de 4 Classificaties op basis van uitgebreidheid?
- Incidenteel: 1 element
- Lokaal: 2-7 elementen
- Semi-gegeneraliseerd: 8-13 elementen
- Gegeneraliseerd: >14 elementen
(Vb.: Lokale geringe prepuberale parodontitis)
Verminderende weerstand
veroorzaakt uitgroei van
‘normale’ bacteriën. Wat komt met name voor?
fusobacterien en spirocheten.
Wat wordt verstaan onder een acute niet-specifieke ontstekingsreactie bij NG?
Niet-specifieke (aspecifieke) afweer:
Leukocyten (PMN:) en macrofagen (MPS) (Ontstekingscellen uit het bloed betrokken bij weefselbeschadiging en infecties):
- Doden en verteren lichaamsvreemde stoffen (bacteriën, etc.)
- Zenden ‘alarmstoffen’ uit (cytokines) om o.a. chemotaxis (organismen verplaatsen zich als gevolg van de concentratie van bepaalde stoffen in de omgeving) tot stand te brengen.
PMN = polymorphonucleaire lymfocyten
MPS = mononucleaire fagocyterend systeem: monocyten, macrofagen
Noem de stadia van NG/NP van A tot D:
A. Initiële stadium: destructie van papiltop en klinische kenmerken van ontsteking
B. Necrose van de papil: 11/12. Beginnende kenmerken 11/21 en 12/13.
C. Uitbreiding van de necrose over meerdere papillen: vorming van pseudomembraan
D. Ernstige necrotische uitbreiding: alle papillen zijn aangetast, faciale marginale
uitbreiding. Heftige bloeding na waterspray. Soms sequester-vorming (blootliggend los stuk
bot)
Welke soort infecties horen bij de volgende ziektebeelden?
1. Gingivitis:
2. Necrotiserende gingivitis:
3. Juveniele parodontitis:
- Commensale infectie
- Opportunistische infectie na weerstandsvermindering
- Exogene infectie
Hoe werkt CHX? (3)
*Bindt aan pellicle
*Bindt aan celmembraan bacterie
*8-12 uur werkzaam
Hoeveel procent CHX kan er worden gebruikt?
0.2%=0.12%, maintenance 0.05% bij langdurig gebruik als ondersteuning
Waartegen is CHX werkzaam
Gram+ en Gram-
Vooral gram+
Effect antimicrobieel middel op vitaliteit van de plaque
- Chloorhexidine gaat alleen in de bovenste laag van de plaque. Het werkt dus het best in een schone mond.
- Biofilm beschermt bacteriën door barrière voor antimicrobiële middelen
