8. Risicofactoren parodontitis

Question 1

Wat zijn risicofactoren voor parodontitis? (7)

Answer 1

1. Slechte mondhygiëne/speficieke flora
2. Diabetes mellitus (suikerziekte)
3. Hormonale veranderingen: (puberteit, pilgebruik, zwangerschap, menopauze)
4. Medicijngebruik
5. Stress
6. Roken
7. Genetische / systemische aandoeningen

Question 2

Wat speelt een grote rol bij parodontitis?

Answer 2

Slechte mondhygiëne/specifieke flora

Question 3

Welke specifieke microflora wordt geassocieerd met parodontitis? Noem 6 bacteriën

Answer 3

• Campylobacter rectus (Cr)
• Eubacterium nodatum (En)
• Fusobacterium nucleatum (Fn)
• Prevotella intermedia (Pi)
• Parvimonas micra (Pm)
• Treponema denticola (Td)

Question 4

Welke specifieke microflora heeft een sterke associatie met ernstige parodontitis? Noem 3 bacteriën

Answer 4

• Aggregatibacter actinomycetemcomitans (Aa)
• Porphyromonas gingivalis (Pg)
• Tannerella forsythia (Tf)

Question 5

Wat zijn verworven risicofactoren voor parodontitis? (5)

Answer 5

1. Diabetes mellitus (suikerziekte)
2. Hormonale veranderingen
   Puberteit
   Pilgebruik
   Zwangerschap
   Menopauze
3. Roken
4. Stress
5. Medicijngebruik

Question 6

Dergelijke verworven risicofactoren voor parodontitis kunnen op allerlei plekken tussen balans van aanval en afweer voor een probleem zorgen. Dit kan mede zijn door: (4)

Answer 6

1. Ontstekingsrespons
2. immuunrespons
3. Vasculaire systeem
4. Wondgenezing

Question 7

Waar hangt de openbaring en progressiviteit van parodontitis van af? (5)

Answer 7

• Gevoeligheid voor parodontitis
• Plaque-samenstelling
• Klinische presentatie van parodontitis
• Progressie van parodontitis
• Respons op behandeling

Question 8

Wat is Diabetes mellitus?

Answer 8

Stofwisselingsziekte waarbij het lichaam
onvoldoende energie uit glucose kan
halen (suikerziekte)

Question 9

Wat is er aan de hand bij Diabetes mellitus?

Answer 9

Onvoldoende aanmaak van insuline/
onvoldoende gebruik van insuline

Question 10

Wat is hyperglykemie?

Answer 10

Verhoogde bloedglucosewaarden

Question 11

Wat is Diabetes mellitus Type 1?

Answer 11

Onvoldoende of geen aanmaak van insuline a.g.v. vernietiging van β-cellen

Question 12

Wat is Diabetes mellitus Type 2?

Answer 12

β-cellen zijn voldoende aanwezig, maar het lichaam reageert onvoldoende op insuline (insuline-resistentie)

Question 13

Wat zijn de β-cellen?

Answer 13

Eilandjes van Langerhans in de alvleesklier

Question 14

Waarom zijn mensen met diabetes
gevoeliger voor parodontitis? (3)

Answer 14

1. Afweer gestoord (verminderde PMN-functie,
   defecte chemotaxis, hogere spiegels van IL-1β, TNF-α en PGE2)
   - Collageen- en botmetabolisme verstoord
2. Xerostomie (verminderde speekselvloed)
3. Verandering subgingivale flora, oa P. intermedia

Question 15

Wat zijn hormonale invloeden voor parodontitis? (4)

Answer 15

• Puberteit
• Zwangerschap
• Orale anticonceptiva
• Menopauze

Question 16

Hoe kan het dat veel zwangere vrouwen zwangerschapsgingivitis (parodontitis) ontwikkelen? (3)

Answer 16

• Verandering in bacteriële
  samenstelling als gevolg van
  hormonale verandering:
  selectieve uitgroei P. intermedia
• Veranderde afweer
• Toename bloedvolume:
  sneller en meer bloeding

Question 17

Wat remt HLA-G

Answer 17

De activiteit van natural killer cells en sommige T-cellen.

Monocyten en granulocyten worden dan geactiveerd en zorgen voor een milde systemische ontstekingsreactie.

Question 18

Welke medicamenten kunnen zorgen voor parodontitis/opgroei gingiva?

Answer 18

• Epileptie (Diphantoïne/Fenytoïne)
• Afstotingsreactie bij transplantatie (Ciclosporine-A)
• Hoge bloeddruk (Nifedipine)
• Anti-conceptiepil (tegenwoordig niet meer)

Question 19

Ontstaat paro/opgroei bij medicatiegebruik vooral door plaque?

Answer 19

Niet per se, aanwezigheid van
plaque bevordert
gingivale ‘opgroei’,
maar zelfs bij goede
mondhygiëne is ‘opgroei’
niet te voorkomen

Question 20

Hoe snel ontstaat paro/opgroei bij medicatiegebruik?

Answer 20

Meestal na 3 maanden

Question 21

Wat kan nog meer een grote factor voor paro zijn?

Answer 21

Stress (en gevoeligheid infecties mond en
bovenste luchtwegen)

Question 22

Bij stress is er een verhoogde productie van corticosteroïden. Wat gebeurt er? (3)

Answer 22

1. Verminderde gingivale microcirculatie
2. Verminderde speekselvloed
3. Remmend effect op afweercellen

Question 23

Wat als er zich stresshormonen in de creviculaire vloeistof bevinden?

Answer 23

Dit is een voedingsbron voor de subgingivale flora: met name P. intermedia

Question 24

Bij depressie is er vaak minder aandacht voor de zelfzorg. Wat gebeurt er?

Answer 24

Meer plaque, meer Tf

Question 25

Juist of onjuist: Stress bij nazorgpatienten geeft verslechtering van situatie

Answer 25

Juist

Question 26

Sigarettenrook bevat >4000 stoffen. Welke stof is het verslavende en psychoactieve?

Answer 26

Nicotine

Question 27

Wat kunnen stoffen van sigaretten beïnvloeden?

Answer 27

De afweerreactie bij parodontitis

Question 28

Wat hebben rokers vaak? (6)

Answer 28

1. Diepere pockets
2. Meer pockets
3. Meer aanhechtingsverlies en botafbraak
4. Meer furcatie-problematiek
5. Meer verlies van gebitselementen
6. Meer tandsteenvorming

Question 29

Zijn er meer of minder bloedingen na sonderen bij rokers?

Answer 29

Minder (ook minder gingivitis)

Question 30

Hoeveel meer kans hebben rokers op parodontale afbraak dan niet rokers?

Answer 30

2.6-6x meer kans

Question 31

Wat is Refractair:

Answer 31

Therapie resistent (behandeling slaat niet aan)

Question 32

Hoeveel procent van de paropatienten zijn rokers?

Answer 32

90%

Question 33

Wat veroorzaak nicotine fysiologisch? (3)

Answer 33

1. Stijging bloeddruk, hartslag en ademhaling
2. Afname van huidtemperatuur a.g.v.
   vasoconstrictie in de perifere vaten
3. Vasodilatatie van skeletaal spierweefsel

Question 34

De bestanddelen (m.n. nicotine) in rook
beïnvloeden de immuunrespons. Wat gebeurt er? (6)

Answer 34

– Verminderde migratie (chemotaxis) van PMN’s
naar creviculaire ruimte
– Abnormale fagocytose
– Reductie in cytokines (ontstekingsmediatoren)
– Reductie in aantallen antilichamen (Ig)

1. Proces van ontstekingsreactie
   is vertraagd
2. Lagere hoeveelheden van
   creviculaire vloeistof bij het
   ontwikkelen van gingivitis

Question 35

Waarop heeft roken een destructief effect?

Answer 35

op revascularisatie in harde en zachte weefsels (minder doorbloeding); dus minder aan- en afvoer van stoffen die belangrijk zijn bij aanval en afweer!

Question 36

Welke bacteriën komen meer voor bij rokers? + weetjes

Answer 36

Aa, Pg en Tf

◼ Rokers: 3.1x meer geïnfecteerd met Aa,
2.3x meer positief voor Tf
◼ Hoe meer men rookt, hoe meer Tf
aangetroffen werd

Question 37

Therapie:
Bij rokers kan de paro situatie wel verbeteren maar niet zoals bij een niet-roker. Wat is er anders? (5)

Answer 37

1. Slechtere wondgenezing
2. Minder pocketdiepte reductie
3. Minder toename bothoogte
4. Minder toename aanhechtingsniveau
5. Rokers 2x grotere kans op verlies gebitselementen

Question 38

Heeft het invloed op de therapie als de patient in het verleden gerookt heeft?

Answer 38

Nee:

◼ Niet rokers en voorheen rokers reageren beter op
therapie dan rokers
◼ Er is geen verband tussen het aantal jaren dat men
gestopt is en de respons op de therapie

Question 39

Hoe lang duurt het voor de effecten van roken weg zijn:

Answer 39

◼ Na 8 uur schadelijk effect weg
◼ Na 3 dagen longcapaciteit verbeterd
◼ Na 3 maanden herstel van bloedcirculatie
◼ Na 9 maanden afname van infecties
(bijv. astma-problemen)
◼ Na 5 jaar minder risico op hartaanval
◼ Na 15 jaar op niveau van niet-roker