6. Antibiotica Flashcards
Wie ontdekte de eerste antibiotica: penicilline (penicillium notatum)?
A. Fleming
Waar komen antibiotica vandaan? (2)
- Door de productie van bacteriën en schimmels zelf (beschermen zichzelf tegen gevaarlijke omstanders)
- Door mensen opgezuiverd en op de markt gezet
Wat is antibiotica?
Middelen die bacteriën doden die zich in ons lichaam bevinden
Wat houdt het in als antibiotica selectief toxisch zijn?
Selectieve toxiciteit is gericht op een vitaal onderdeel van het bio-synthese-systeem van een prokaryotische cel en laat eukaryotische cellen met rust (zonder kern, bacterie)
Hoe worden antibiotica/middelen genoemd die zich richten op bacteriën die zich niet, maar op de huid of werkbladen bevinden? (2)
- Desinfectantia
- Antiseptica
Verschillen in prokaryoten en eukaryoten
Antibiotica werken volgens een werkingsspectrum. Welke 2 verschillende antibiotica zijn er?
- Breed spectrum antibiotica
- Smal spectrum antibiotica
Waartegen werken breed spectrum antibiotica?
Zijn werkzaam bij vele soorten bacteriën, ook commensalen
Wat zijn commensalen?
Bacteriën die nuttig zijn voor ons (bijv. darmen)
Waartegen werken smal spectrum antibiotica?
Zijn werkzaam tegen ‘enkele’ bacteriesoorten
Wat kunnen bijwerkingen zijn van breed spectrum antibiotica?
Spruw, diarree
Wat kunnen bijwerkingen zijn van smal spectrum antibiotica?
Minder bijwerkingen omdat bijvoorbeeld de commensalen blijven leven
Is smal of breed spectrum selectiever?
Smal
Cidal vs. static:
Welke 2 werkingen van antibiotica zijn er?
- Bactericide
- Bacteriostatisch
Wat is bactericide en wat doen deze AB?
Snel dodend: het doodt bacteriën (maakt kapot)
Wat is bacteriostatisch en wat doen deze AB
Langzaam dodend: het ab remt de groei van bacteriën, maar kunnen nog wel in leven blijven. Het lichaam is zo in staat om te reageren.
Er zijn verschillende werkingsmechanismen die ingrijpen op een onderdeel van een bacterie. Welke werkingsmechanismen zijn er? (4)
- Interfereren met celwand-synthese
- Interfereren met DNA-synthese
- Interfereren met eiwit-synthese
- Interfereren met processen in het celmembraan en metabolisme
Wat doen AB die de celwand-synthese verstoren?
Ze belemmeren dat de bacterie een celwand kan aanmaken of maken de wand kapot. De bacterie gaat hierdoor dood.
Wat is een voorbeeld van AB die de celwand-synthese verstoord?
Hoe remt dit middel de celwandsynthese?
- Penicilline (amoxilline)
- Door een enzym (DD-transpepidase) te remmen door eraan te binden. Deze is nodig voor de opbouw van de celwand
Wat doen AB die de DNA-synthese verstoren?
Het DNA wordt kapot gemaakt. De bacterie gaat hierdoor dood (bactericide)
Wat is een voorbeeld van AB die de DNA-synthese verstoren?
Hoe werkt dit precies?
- Metronidazol
- Metronidazol wordt opgenomen door de bacterie > wordt omgezet naar metabolieten > deze stof maakt het DNA kapot
Wat doen AB die de eiwit-synthese verstoren?
Ribosomen zijn nodig om RNA af te lezen en eiwitten aan te maken. Wanneer dit verstoord raakt maakt de bacterie onvoldoende eiwitten aan. De groei remt (bacteriostatisch)
Wat zijn voorbeelden van AB die de eiwit-systhese verstoren?
Clindamycine en Doxyciline
Wat doen AB die de processen in het celmembraan en metabolisme (stofwisseling) verstoren
Ze breken voedingsstoffen af zodat de cel geen ATP kan aanmaken. Uiteindelijk gaat de cel dood
Noem de kenmerken achtereenvolgens van de volgende antibiotica:
- Amoxicilline:
- Metronidazol:
- Clindamycine:
- Doxycyline:
- Breed - Cide - Celwand-synthese
- Smal - Cide - DNA-synthese
- Smal - Statisch - Eiwit-synthese
- Breed - Statisch - Eiwit-syntese
Waardoor ontstaat resistentie tegen antibiotica?
Doordat mensen een kuur niet afmaken. De sterkste bacteriën blijven dan leven
Hoe wordt een bacterie resistent?
Bacteriën kunnen plasmiden aan elkaar doorgeven (uitwisselen). Hierop liggen genen
Wat is een plasmide?
Klein rond stukje DNA; elk deeltje gen codeert voor een eiwit
Welke 4 manieren van resistentie zijn er?
- Efflux
- Antibiotica afbreken
- Antibiotica onschadelijk maken
- Barriere in celwand
Manier van resistentie:
Wat is Efflux
AB is opgenomen door de bacterie maar voordat het iets kan doen wordt het alweer uitgescheden
Manier van resistentie:
Antibiotica afbraken
Het AB wordt afgebroken als het de cel(bacterie) binnenkomt. Bijv. beta-lactamase breekt penicilline af