Rozwój, odżywianie, zaburzenia wzrastania, dojrzewanie Flashcards
1
Q
wcześniak - kiedy urodzony
A
przed ukończeniem 37 tyg
2
Q
noworodek donoszony - kiedy urodzony
A
37-42 tydz
3
Q
noworodek przenoszony
- kiedy urodzony
A
po ukończeniu 42 tyg
4
Q
noworodek z małą masą ciała
A
<2500g
5
Q
noworodek z bardzo małą masą
A
<1500g
6
Q
noworodki z ekstremalnie małą masą ciała
A
<1000g
7
Q
hipotrofia symetryczna
A
- obwód główki, długość i masa ciała są proporcjonalnie zmniejszone do czasu trwania ciąży (poniżej 3 percentyla)
- np. zaburzenia genetyczne, wrodzone zakażenia - czynniki sprawcze we wczesnym okresie ciąży
8
Q
hipotrofia asymetryczna
A
- obwód głowy, długość ciała prawidłowe do wieku płodowego, ale masa zmniejszona
- np. niewydolność łożyska, niedożywienie matki - czynnik w końcowym okresie ciąży
9
Q
Skala Apgar
A
- ocena w 1 i 5 min od urodzenia
- 0/1/2 pkt
- SKÓRA: sinica/tułów różowy, kończyny sine/różowa
- SERCE: 0/<100/>100
- ODDECH: 0/słaby, nieregularny/głośny krzyk
- REAKCJE NA BODŹCE: brak/grymas/kaszel, kichanie
- NAPIĘCIE MM: brak/obniżone/aktywne ruchy
10
Q
Badania przesiewow
A
- na wrodzoną niedoczynność tarczycy, fenyloketonurię,mukowiscydozę
- krew włośniczkowa na bibułę
- po 48-72h
- należy je powtórzyć u wcześniaków i chorych noworodków po 14-21 dniach
11
Q
Zmiany w pierwszych 24-72h
A
- spadek masy ciała o 7-10%
- żółtaczka
- oddech: początkowo 60, spada do 35-40/min
- krążenie: najpierw 180/min, potem 120-140/min
- wątroba 2cm poniżej żeber
12
Q
Okres wewnątrzłonowy
A
- faza zarodkowa - do 8 tyg. ciąży
* faza płodowa - 9 - 40 tyg. Ciąży
13
Q
Okres pozamaciczny
A
- noworodkowy - do 28 dnia życia
- niemowlęcy - do końca 1 r. ż
- wczesno-dziecięcy - 2-3 r.ż
- przedszkolny - 4-6 r.ż
- wczesno-szkolny - 7 - 10/12 r.ż
- dojrzewania płciowego - 10-15 u dziewcząt/ 12-17 u chłopców
- młodzieńczy - do 20-25 r.ż.
- dorosłości - do 50 r.ż
- starości - od ok.. 50 r.ż.
14
Q
MPH
A
chłopcy: [wzrost ojca + (wzrost matki + 13 cm)] /2 ± 7.5 cm
dziewczynki: [(wzrost ojca - 13 cm) + wzrost matki] /2 ± 6 cm
15
Q
Okres noworodkowy
A
- do 28 dnia życia
- waga ok. 3500g.
- dł. ciała 52 cm
- obwód głowy 35 cm
16
Q
Okres niemowlęcy
A
Najintensywniejszy rozwój somatyczny i motoryczny w czasie całego zycia pozałonowego –zwiększa długość ciała o 25 cm (50%) –masę ciała o 6 - 7 kg (200%) –podwaja ok. 5/12 –potraja ok. 12/12
17
Q
Odruch Moro
A
- reakcja na nagły ruch lub hałas
- dziecko gwałtownie rozprostowuje rączki i nóżki, a następnie przyciska rączki i nóżki do siebie, zaciskając piąstki
- do 6 mm
18
Q
Odruch chwytny
A
- drażnienie dłoni lub stopy - noworodek zaciska palce na przedmiocie
- do 4mm
19
Q
Odruch Babińskiego
A
- drażnienie powierzchni podeszwowej stopy dziecka powoduje zagięcie paluszków do środka i odgięcie dużego palca do góry
- do 2 r. ż
20
Q
Odruch szukania (Rootinga)
A
- dotknięcie policzka powoduje, że dziecko odwraca główkę w tę stronę i otwiera buzię, gotowe do ssania
- do 3mm
21
Q
Odruch podparcia/kroczenia
A
- dziecko podtrzymywane w pozycji pionowej, tak by stópkami dotykało ziemi, stawia krok za krokiem, jakby chodziło
- do 2mm
22
Q
unoszenie głowy
A
3-4 mż
23
Q
siadanie i wstawanie
A
6-12 mż
24
Q
2-3. miesiąc życia
A
- unosi głowę i ramiona na wys. 5 cm i utrzymuje ją
- widzenie obuoczne: przedmioty, zwłaszcza te o zdecydowanych barwach.
- uśmiecha się w reakcji na uśmiech innej osoby
- pierwsze łzy
- Regularność dopominania się o jedzenie: najczęściej co trzy godziny
25
4. miesiąc życia
* sięga ręką do przedmiotu, przygląda się mu, manipuluje nim, potrząsa i wkłada do buzi.
* śmieje się głośno.
* w nocy śpi 7 godzin bez przerwy, w dzień: 3 razy o stałych porach.
26
5. miesiąc życia
* leżąc na brzuchu i odpychając się rękami lub nogami – przesuwa się do przodu
* leżąc na plecach sięga do stóp i wkłada je do buzi
* gotowość do przyjmowania stałych pokarmów
* pierwsze ząbki
27
6. miesiąc życia
* siada podciągane za obie ręce
* Turla się - przemieszcza z miejsca na miejsce
* okazuje przywiązanie do rodziców i opiekunów
28
7. miesiąc życia
* samo podciąga się do pozycji siedzącej (może siedzieć niepewnie) • próby stawania: podciągane za rączki z pozycji leżącej, zrobi się sztywne i próbuje stawać na nogi
* rozpoznaje różnice między ludźmi (reaguje lękiem na obce osoby)
29
9 - 10. miesiąc życia
* raczkuje
| * stoi przytrzymywane lub trzymając się czegoś
30
11 - 12. miesiąc życia
* pozycja pionowa i pierwsze samodzielne kroki
| * śpi ok 11 godzin dziennie
31
18. miesiąc życia
• Doskonalenie chodzenia: dłuższe dystanse, wchodzenie na stopnie, poruszanie się do tyłu, bieganie
32
24. miesiąc życia
* Z etapu zabawy równoległej (czyli bawienia się „obok" innych dzieci) przechodzi w okres wspólnych działań
* Coraz lepiej kojarzy fakty i przewiduje następstwa. Zadaje wiele pytań
* Mówi krótkimi zdaniami: 2-4 wyrazy. Powtarza zasłyszane wyrażenia. Rozumie przeciwstawieństwa: dobry-zły
33
36. miesiąc życia
• zna już około 900 słów i składa logiczne zdania z trzechczterech słów
34
Okres przedszkolny (4-6 rż)
• rozpoczyna się wymiana zębów mlecznych na stałe (wyrzynają się zęby trzonowe - „6”)
35
Okres wczesno-szkolny (7-10/12 rż)
• zwolnienie przyrostu obwodu głowy - mózg osiąga ostateczną wielkość
36
Metody oceny rozwoju fizycznego
* Normy rozwojowe –siatki centylowe
* Proporcje ciała
* Ocena procesów dojrzewania –(wg skali Tannera)
* Wiek kostny –(RTG lewego nadgarstka)
37
Otyłość
siatki centylowe - > 2 SD
38
Niskorosłość
<10 centyla (1,5 SD) w porównaniu z centylem dla MPH
39
Układy odpowiedzialne za inicjację fizjologicznego dojrzewania
układ kisspeptyny i neurokininy B
40
Fizjologiczne granice początku dojrzewania
D: 8-13 lat, średnio 10 lat
C: 9-14 lat, średnio 12 lat
41
ocena rozwoju płciowego – skala Tannera
uwzględnia rozwój gruczołów piersiowych, owłosienia łonowego i rozwój narządów płciowych u chłopców
42
Przedwczesne dojrzewanie
Prawdziwe - GnRH zależne (90% przypadków dziewczyn)
| Rzekome - GnRH niezależne (90% przypadków chłopców)
43
Chłopcy: najczęstsze przyczyny rzekomego przedwczesnego dojrzewania
- Wrodzony przerost nadnerczy (niedobór 21 hydroksylazy)
- Testotoksykoza
- Guzy zarodkowe
44
Dziewczęta: najczęstsze przyczyny rzekomego przedwczesnego dojrzewania
- Zespół McCune'a – Albrighta
| - Guzy jajników wydzielające estrogeny
45
Dziewczęta: Objawy heteroseksualnego przedwczesnego dojrzewania
```
Powiększenie łechtaczki
Przedwczesne pubarche (owłosienie łonowe)
Brak rozwoju gruczołów piersiowych
Hirsutyzm
Maskulinizacja sylwetki
Obniżenie głosu
```
46
Chłopcy: Objawy heteroseksualnego przedwczesnego dojrzewania
Brak rozwoju prącia i moszny
Ginekomastia
Eunuchoidalne proporcje ciała
Wysoka tonacja głosu
47
Glejak dróg wzrokowych
Przerwanie dróg neuronalnych hamujących neurony GnRH -> Aktywacja neuronów GnRH
48
Skala Pradera
5 stopniowa
określanie stopnia maskulinizacji zewnętrznych narządów płciowych Początek skali: typowo żeńskie, koniec skali - typowo męskie
49
Zespół McCune'a – Albrighta
Somatyczna postzygotyczna mutacja genu GNAS1 -> pobudzenie transdukcji sygnału receptorów LH i FSH
50
Opóźnione dojrzewanie
brak rozwoju gruczołów piersiowych u dziewcząt po 13 r. ż.
brak zwiększania objętości jąder u chłopców po 14 r. ż.
brak pełnej dojrzałości płciowej po 4-4,5 roku od początku dojrzewania
51
Tempo przyrostu wzrostu (szybkość wzrastania) - GV
```
pierwsze 2 mm - 30cm/rok
pod koniec 1 r. ż. - 10cm/rok
okres dziecięcy - 5-7cm/rok
okres pokwitania:
- dziewczęta - średnio 9cm/rok
- chłopcy - 10,5cm/rok
```
52
Przyczyny niedoboru wzrostu
```
zespół Turnera,
Noonana,
Russel - Silvera,
Willego - Pradera
Hipochondroplazja
```
53
Zespół Willego-Pradera
Hipotonia,Hipomencja,Hipogonadyzm
Otyłość [HHH - O]
niedobór wzrostu
54
Rodzinny niski wzros
- SDS wzrost w zakresie MPH
- prawidłowe proporcje ciała
- różnica między w. chron. a w.kostnym nie przekraczająca 2 lat
- brak objawów choroby somatycznej lub endokrynnej
55
Nadmierny wzrost
```
Nadmiar GH i IGF-I
- gigantyzm
- akromegalia
Nadwrażliwość na GH
Inne mechanizmy - zespoły genetyczne
- zespół Sotosa
- zespół Beckwitha-Wiedemanna
- z. Marfana
- homocystynuria
```
56
Noworodek, 37tyg., 2100g, 54cm główka 34cm
donoszony, hipotrofia asymetryczna
57
Najmniejszy wymiar głowy noworodka
ciemieniowo-podpotyliczny
58
W położeniu potylicznym jaka część przoduje w porodzie
ciemiączko małe
59
Obwód głowy
mierzymy przez największą wypukłość potyliczną i największe wypukłości guzów czołowych
60
Dziecko samodzielnie unosi główkę podpierajac się na otwartych dłoniach w wieku:
3mm
61
Ciemiączko przednie prawidłowo zarasta
po 9mm, przed 18 mm
62
Do oceny stanu odżywienia dziecka stosujemy:
masa ciała
siatka centylowa dla BMI
fałdy skórne
wzór Colea
NIE Indeks HOMA – wskaźnik insulinooporności i hiperinsulinemii
63
co ile należy obowiązkowo ważyć dziecko do 3 roku życia?
od 0 do 6 miesiąca co miesiąc,
od 6 miesiąca do 1r.ż. co 3 miesiące,
później co pół roku
64
Kiedy wprowadzamy gluten?
od 6 mm
65
Kiedy zalecisz pełne mleko krowie
Po 12. miesiącu
66
Co da karmienie piersią dziecku
- Obniży zachowanie na atopowe zapalenie skóry
- Spadek infekcji dróg oddechowych
- Spadek infekcji ucha środkowego
67
Zespół Kallmanna
grupa uwarunkowanych genetycznie chorób endokrynologicznych, w których obrazie klinicznym występuje zaburzenie węchu i hipogonadyzm hipogonadotropowy.
68
Które zęby pierwsze stałe się wyrzynają
trzonowe 6
69
ATOS
Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny (odruch szermierza)
najsilniejszyt 4-6 miesiąc
umożliwia prawidłowy rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej
wyprost kończyny po stronie twarzy, zgięcie po stronie potylicy
70
Na SOR zgłasza się rodzic z 4 letnim dzieckiem: BMI=19, 97 centyl. centyle odnosza sie do bmi co stwierdzisz?(
otyłość ( pow 97. centyla)
71
Dokładna definicja wnętrostwa
zatrzymanie jądra na drodze jego prawidłowego zstępowania
72
Skala Pradera służy do
oceny stopnia obojnactwa rzekomego żeńskiego
73
Dziecko w wieku 2 lat nie biega, nie wchodzi po schodach trzymane za rączkę, nie łapie piłki. Co rozpoznajesz
konsultacja neuro wskazana
| problemy z układem ruchu
74
Matka chce odstawić 5-miesięczne dziecko od piersi, jaki pokarm jej polecisz?
hipoalergiczne mleko i później jak dobrze zareaguje jakieś humanizowane krowie
75
siatki centylowe są odpowiednie do populacji, z której pochodzi dziecko
Prawda
76
Co powinno skłonić do diagnostyki w kierunku niedoboru wzrostu:
odchylenie o -2 SD w siatkach dla wzrostu
odchylenie o -1,5SD w stosunku do MPH
poniżej -1 SD w tempie wzrostu
77
U 15-miesięcznej dziewczynki nie pojawił się jeszcze żaden ząb. Może być wiele przyczyn, ale z pewnością nie jest nią
ankyloglossia (skrócony przyczep języka)
Może być: . krzywica oporna na witaminę D, niedoczynność tarczycy, zespół Downa, zespół Aperta
78
do oceny rozwoju płciowego służy skala Pradera
FAŁSZ
79
Objawy kliniczne krzywicy
```
drażliwość
opóźnienie rozwoju mototrycznego
zmniejszenie siły mięśniowej
bóle kości, złamania
tężyczka
```
Objawem wczesnym NIE jest potliwość
