Reumatoïde artritis Flashcards

1
Q

algemeen RA

A
  1. prevalentie
    - frequenste vorm van chronischte artritis = 1%
    - vrouwen > mannen met verhouding 2:3
    - elke volwassen leeftijd
    - piek 50-60j
  2. verloop
    - chronische ontsteking in synovium = drijver van ontsteking
    - destructief & deformaties
    - extra-articulaire complicaties
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

kliniek van AR

A
  1. hoofdsymptomen = inflammatoire pijn
    - nachtelijke pijn in 2e helft
    - ochtendstramheid
    - zachte zwelling = soms beeldvorming nodig om aan te tonen
    - mogelijke deformaties
  2. kenmerken
    - poly-articulair = meer dan 5 gewrichten
    - symmetrisch
    - vooral handen & voeten zonder DIP
    –> grote gewrichten kunnen ook in latere fase
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

RA handen

A
  1. algemeen
    - begeleidende manifestaties
    - goedaardige symptomen die vooral voor hinder zorgen
  2. manifestaties
    - CTS carpal tunnel syndroom
    - tenovaginitis & springvinger = schokkerige vingerbewegingen door onstoken flexorpees
    - peesruptuur = Malletvinger
    - nodulose
    - vasculitis = ook in oog
  3. laattijdig = deformatie
    - door inflammatie bot & pezen = rupturen
    - zwanehals deformatie = PIP extensie
    - overstrekking duim = 90/90 deformatie
    - knoopsgat deformatie = PIP flexie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

RA voeten

A
  1. pes planovalgum
  2. hallux valgus
    - vaak ook familiair
    - nog extremer & zwelling aanwezig
  3. hamertenen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

cervicaal RA

A
  1. algemeen
    - geen aantasting van C1-2 door geen synovium
    - subluxaties of luxaties
  2. complicaties
    - compressiesymptomen
    - vooral na heelkunde, anesthesie & intubatie
    - indicatie tot heelkunde
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

etiologie RA

A
  1. pathogenese
    - genetische voorbeschikking = genen, microbioom & auto-immuniteit
    - biomechanische stress
    - hormonen = vrouwen > mannen
    - roken
  2. uitlokkend moment
    - activatie door stressor
    - infectie of vaccinatie
    - psycisch trauma
  3. vroege fase = reversibel?
    - sluimerende vage symptomen
    - normale klachten = niet oppikken door patiënt
    - belang vroege diagnose
  4. chronische fase = irreversibel
    - process is op gang gekomen
    - vaak hier pas eerste consultatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

anamnese RA

A
  1. anamnese
    - type klachten & gewrachten
    - familiaal
    - beroeps anamnese = fysieke last
    - usus = nicotine & ethyl
  2. algemene malaise
    - door systemische inflammatie
    - slecht slapen & moeheid
    - koorts & vermagering
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

klinische onderzoek RA

A
  1. gevoeligheid voor pijn in gewricht
    - drukpijn bij palpatie = drukken tot witte nagelrand
    - pijn bij beweging van gewricht
  2. zwelling
    - retentie van vocht = soms heel subtiel
    - degernatieve RA = harde zwelling
    - effect van zwelling op ROM
    - synoviale zwelling = geen zwelling rondbot, vervormingen, …
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

medisch onderzoek RA

A
  1. biologisch onderzoek
    - bloedonderzoek = acute fase eiwitten voor inflammatie
    –> Crp & ESR
    - auto-antistoffen
  2. reumatactor & anti-CCP
    - RF = specificiteit van 80
    - anti-CPP = specificiteit van 98 = bijna latijd RA
    - detectie al 10 jaar voor symptomen = vaak vinden bij controle screening
    - niks aan kunnen doen buiten goed opvolgen
  3. beeldvorming
    - echografie
    - radiologie = vernauwing & erosies
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

indexen voor RA

A
  1. 44 swollen joint index
    - gewrichten van schouder gordel = schouder, AC & SC-gewricht
    - elleboog & pols
    - alle gewrichten van hand buiten DIP
    - knie
    - enkel & MTP tenen
  2. 28 joint index
    - meest frequente
    - sneller af te nemen
    - alleen schouder gewricht
    - enkel & voeten niet
  3. index voor ziekte activiteit
    - DAS28 disease activity score
    - SDAI simple disease activity index
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

vragenlijsten voor pijn & functionaliteit

A
  1. pijn
    - eerste keer moeilijk maar voor belang voor opvolging
    - VAS
    - numerieke schaal
    - verbale schaal
  2. functionele schaal
    - aankleden & wassen
    - transfers
    - eten & drinken
    - wandelen
    - …
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

treat-to-target

A
  1. algemeen
    - vroege diagnose
    - vroegtijdige start van behandeling
    - bijsturen van behandeling tot bereiken van target = 3cmm
    - geen cure!
  2. target
    - remissie = geen klachten & geen detecteerbare onsteking
    - alternatief = lage ziekte activiteit (zo min mogelijk klachten)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

medische therapie van RA

A
  1. hulptherapie
    - NSAID & corticoïden
    - pijn ondercontrole krijgen & onstekingremmen
  2. basis therapie
    - 3-6m vooraleer voelbaar effect
    - terratogenen = slecht voor vruchtbaarheid
    - vrouwen NO-GO & mannen minder schadelijk
    - methotrexaat, sulfasalizine & leflunomide
  3. biologicals = small molecules
  4. care = multidisciplinair levenslang
    - kine & ergo
    - podologie
    - psychologie = depressie & vermoeidheid
    –> slecht voor revalidatie
    - beroepsheroriëntatie = zo lang mogelijk uitstellen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

biologicals

A
  1. algemeen
    - eerst 2 klassieke basistherapien proberen & falen
    - erg duur = 1K/maand/patiënt
    –> bio-similiars zijn goedkoper
    - IV of SC
  2. mechanisme
    - target therapies = antilichamen
    - tegen pro-inflammatoire cytokines vb: TNF & IL-6
  3. medicatie
    - anti-TNF
    - anti-IL6R
    - anti-Bcel & anti-Tcel
    - JAK-inhibitoren = tegen intracellulaire signaalmolecules
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

comorbiditeiten RA

A
  1. cardiorespiratoir
    - cardiovasculaire aandoeningen
    - longziekten
  2. systeem
    - infecties
    - maligniteiten
    - verstoorde lichaamssamenstelling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

infectie risico RA

A
  1. oorzaken
    - RA
    - diabetes & cardiovasculair
    - COPD
    - ethyl
    - leeftijd
    - biologicals
  2. preventie tuberculose
    - bloodstelling & thorax RX
    - mantoux/IGRA test
    - therapie = isoniazide 300mg
  3. vaccinaties
    - influenza
    - pneumococcen
    - hepatitis B
17
Q

algemeen revalidatie RA

A
  1. doel
    - geen genezing mogelijk = voor rest van leven
    - medicatie = symptomen onderdrukken
    - revalidatie = make life easier
  2. management
    - articulaire symptomen
    - systemische implicaties = comorbiditeiten
    - psychosociale factoren
  3. treatment-to-target
    - levenskwaliteit maximaliseren
    - symptoom controle
    - voorkomen structurele schade & toekomstige stoornissen
    - normaliseren van functioneren
    –> functie belangerijker dan stoornis
18
Q

behandeldoelen voor RA

A
  1. functie
    - pijn & zwelling
    - mobiliteit
    - spierkracht
    - coordinatie & actieve stabiliteit
    - alignement
    - uithouding
  2. activiteit & particpatie
    - bewegingsangst = hoog bij alle reumapatiënten
    - zelfverzorging & transfers
    - huishoudelijke & beroepsactiviteiten
    - sport & hobby
  3. sociaal
    - relatie & opvoeding
    - arbeidsproces
    - maatschappelijke & sociale relaties
19
Q

richtlijnen voor fysieke activiteit

A

= alle activiteiten voor basaal verbruik

  1. algemeen
    - integraal deel van standaard care
    - moet gepromoot worden
    - evaluatie is noodzakelijk door continue wisseling ziekte process
  2. gepersonaliseerd
    - rekening houden met algemene & specifieke contra-indicaties
    - rekening houden met barrieres & facilitatoren
    - andere manieren van fysieke activiteit
20
Q

evenwicht rust & activiteit

A
  1. combinatie
    - rust = verstijving & meer symptomen
    - overbelasting = kans op opstoten
    - erg fluctuerende lijn = golvend ziekte patroon
  2. barriere
    - heel snel vermoeid
    - extra rust nodig in opstoot fase
    - relatieve rust door spalk & brace = 1 gewricht rusten & rest blijven bewegen
  3. effect overbelasting
    - mogelijke opstoor
    - langdurig negatief effect
    - verlies van vertrouwen
21
Q

fysieke activiteit bij RA

A
  1. fysieke activiteit
    - 70% sport niet regelmatig
    - 40% heeft minder matige tot krachtige activiteit
    - ondanks richtlijnen & besef voordelen
  2. sporters met RA
    - verschil in coping strategieën
    - kunnen activiteit aanpassen bij opstoten
    - hogere zelfredzaamheid ≈ lagere pij
  3. stimulerende factoren
    - ondersteuning door sportinstructoren
    - sociale ondersteuning
    - effect van sport voelen = positieve - & psychologische effecten
22
Q

afremmende factoren voor fysieke activiteit RA

A
  1. algemeen
    - te weinig tijd
    - te duur
    - gebrek aan motivatie
  2. ziekte = verbeterd door sporten
    - pijn
    - vermoeidheid
    - verminderde mobiliteit & functionaliteit
    - stijfheid
  3. gebrekken
    - voorzieningen voor RA-patiënten
    - kennis van oefenprogramma
    - adviezen van medici
23
Q

contra-indicates RA

A

= geen absolute

  1. pijn
    - toename in pijn meer dan 24u
    - regel = minder dan 24u, ongevaarlijk & geen ADL hinder
  2. osteoporose
    - valpreventie voor fracturen
    - wel sporten = botversterking stimuleren
  3. cortisone gebruik
    - risico op rupturen
    - bij perorale inname = risico’s zijn kleiner als effecten van sport
    - bij spuiten = enkele dagen afwachten
24
Q

effecten oefentherapie bij RA

A
  1. verbeteren
    - status & functie van gewrichten
    - fysiek functioneren & aeroob
    - mobiliteit
    - psychologisch welbevinden
  2. verminderen
    - pijn
    - DAS28 & ESR
    - reumatische cachexie = betere bodycomposition
    - vermoeidheid
25
Q

andere effecten van oefentherpaie

A
  1. effect op inflammatie
    - daling van CRP = daling systemische inflammatie
    - mechanisme nog niet gekend
  2. effect op cardiovasculaire risico’s
    - minder insuline resistentie
    - lagere bloeddruk
    - beter lipoporteineprofiel
26
Q

opbouw oefenprogramma

A
  1. warm-up = 5-10min met lichte stretching
  2. oefendeel = 30-45min
    - aerobe training
    - weerstands training
  3. cool-down = 10min
    - stretching
    - aerobe oefeningen aan lage intensiteit
  4. modaliteiten
    - 150+ min matige intensiteit of 75+ min hoge intensiteit
    - aangevuld door spierversterkende oef
    - 2 of meer keer per week
    - eerste maand enkel aerobe oefeningen
27
Q

opstoot van RA

A
  1. acute gewrichtsonsteking
    - pijn & hydrops
    - minder voedende & smerende werking syoviale vloeistof
    - veranderd eindgevoel & kapsulair patroon
    - gewricht in MLPP
  2. effect op mobiliteit bij langdurige ontsteking
    - toename collage vezels in kapsel & peri-articulair
    - contractuur vorming
  3. oefentherapie
    - minimale bewegingen > niks
    - actief > passief bewegen
    - veelvuldig & belast bewegen = gunstig effect op pijn zonde toename ziekteactiviteit
28
Q

revalidatie van hand RA

A
  1. algemeen
    - 6m na diagnose = 40% daling grijpkracht
    - 10j na diagnose = 60% vervormingen aan hand
  2. effect van medicatie
    - verbeteren symptomen
    - verminderden deformaties maar niet omkeren
  3. SARAH Strengthening AND stretching for RA of the Hand